داخلی
»اخبار کتاب
استعفا، رسوایی جنسی و نزاع!
به گزارش لیزنا به نقل از روزنامه گاردین، اعضای معمولا پنهان آکادمی سوئدی نوبل درگیر جدال‌های شدیدی شده‌اند. این جدال‌ها چهره‌ای از این آکادمی نشان داده است که در تاریخ مثال زدنی است.
جایزه نوبل ادبیات با بدترین رسوایی در تاریخ خود مواجه است. رسوایی‌هایی پشت سر هم رخ داده است که به نگاه جنسیت‌زده، منفعت طلبی و پول مربوط میشود و با سطحی از کینه‌توزی‌ها همراه است که یک بچه پیش‌دبستانی را خجالت‌زده خواهد کرد!
سه عضو از هجده عضو آکادمی نوبل ادبیات در هفته گذشته در اعتراض به از دست دادن یک رای برای کنار گذاشتن یک عضو دیگر، «کاترینا فراستنسون»، شاعری که شوهرش متهم به هجده مورد تعارض جنسی که یکی از آنها تجاوز است، استعفا دادند.
سپس پنجشنبه شب، رسوایی‌هایی عمومی باعث شد تا «فراستنسون» و دبیر دائم آکادمی، «سارا دانیوس» – که در میان شکایت‌کنندگان بود – بعد از یک جلسه سه ساعته مجبور به خداحافظی شوند.
دشمنی‌های علنی میان اعضای پنهان آکادمی به حد غیرقابل‌باوری رسیده است. «پر واستبرگ»، نویسنده و خبرنگار و یکی از اعضای آکادمی، اتفاقات روز پنجشنبه را در یک مقاله روزنامه‌ای چنین توصیف کرد: «معامله‌ای مصلحت‌اندیشانه که دو زن – یکی در برابر دیگری – را قربانی کرد. لکه‌ای که بر روی وجهه آکادمی می‌ماند است که نمی‌توان پاک کرد – و همه اینها به خاطر یک تجاوزگر جنسی!»
پاسخی آشکار استعفای دسته جمعی و شروعی دوباره است، ولی به نظر می‌رسد که نمی‌توان از آکادمی استعفا داد. مقرراتی که در سال 1786 وضع شده‌اند هیچ جایی برای آن نمی‌گذارد. اعضا تا زمان مرگشان انتخاب شده‌اند. تمام کاری که اعضای ناراضی می‌توانند انجام دهند، عدم همکاری در کارهای اکادمی است. بعد از استعفاهای این هفته دیگر نیازی به یک اکثریت برای انتخاب عضو جدید نیست. گزارش‌ها حاکی است که «شاه کارل گوستاو شانزدهم»، والی موروثی آکادمی قرار است تغییراتی در مقررات ایجاد کند تا گره کار را بگشاید.
آکادمی یک اولیگارشی خود مختار پنهان تشکیل شده از 18 عضو ثروتمند، دارای اعتبار اجتماعی (حداقل از نگاه خودشان) است که جایزه نول ادبیات را از زمان تاسیس آن در سال 1901 اهدا کرده است. (دیگر جوایز نوبل توسط گروه‌های دیگر اهدا می‌شوند. به طور مثال، جایزه صلح نوبل توسط پارلمان نروژ انتخاب میشود.) اولین زنی که عضو آکادمی شد «سلما لاگروف»، نویسنده سوئدی بود که چون این جایزه را برده است به سختی می‌تواند از آکادمی حذف شود. با این حال، اکثر اعضا مرد هستند.
یکی از معدود اعضای زن، «فراستنسون» به همراه همسرش «ژان کلاود آرناولت» است. هر دوی آنها صاحب یک کلوب اختصاصی به نام «تالار گفتگو» بودند که توسط «ژان کلاود آرناولت» اداره می‌شد و آکادمی آن را حذف کرد. اولین اتهام علیه «آرناولت» توسط یک هنرمند به نام «آنا کارین بایلاند» در دسامبر 1996 صورت گرفت. وی در نامه‌ای به دبیر دائم آکادمی، «استور آلن» از تجاوز جنسی «آرناولت گفت». این نامه نادیده گرفته شد و از دید بقیه جهان تا اتفاقات اخیر دور ماند.
ولی پاییز گذشته، با برملا شدن رسوایی «هاروی واینستین» در هالیوود، 18 زن به صورت جداگانه اقدام به اعلام اتهامات علیه «آرناولت» به روزنامه سوئدی «داگنز نیهتر» کردند. «آرناولت» تمامی این اتهامات را رد کرده است. از آن زمان، او همچنین برای درز کردن نام هفت برنده نوبل پیش از اعلام رسمی، متهم شده است. با این حال دو دلال شرط‌بندی سوئدی ادعا کرده‌اند که مدرکی از شرط‌بندی‌های مربوط به نوبل ادبیات پیدا نشده است. یکی از پرونده‌های مشکوک، سایت «لدبروکس» در انگلیس است که شرط‌بندی را زمانی که مقدار زیادی پول حواله نامزدی که نهایتا برنده شد، واریز گشت، منحل کرد.
به دلیل رسم رسانه‌های سوئدی که از مجرمان و متهمان نامی برده نمی‌شود، این رسوایی توانست ماه‌ها بدون فراگیر شدن بماند. در همین حین تنش‌ها در آکادمی از انتخاب «سارا دانیوس» به عنوان اولین دبیر دائم زن ایجاد شد (برخلاف نامش این سمت برای زمانی موقت است). او زنی لجباز است که تلاش کرد تا برنامه مدرنیزه شدن را که به نظر می‌آمد با مقاومت دو دبیر قبلی مواجهه شده بود، اجرایی کند. دبیرهای پیشین تاریخ‌شناس و مقاله‌نویس «هوریس انگدال» و «استور آلن» 89 ساله بودند. «آلن» در سال 1989 دبیر دائم بود؛ همان سالی که دو عضو آکادمی به دلیل عدم حمایت علنی از «سلمان رشدی» بعد از انتشار کتاب «آیه‌های شیطانی» کنار کشیدند.
«دانیوس»، مقاله‌نویس و منتقد ادبی، به خبرنگاران گفت که در طول تابستان از کمک «گیتان پی. جانسون» بهره برده است. «جانسون» زنی مقتدر از جنوب کشور است با موهایی براق و ژل زده و کیف دستی مارگارت تاچری. او با لهنی سنگین و لهجه‌ای تقریبا دانمارکی صحبت می‌کند و رفتاری تهدید آمیز با مردان دارد.
این موضوع مورد پسند مردانی مانند «انگدال» و «آلن» که برای دهه‌ها خودشان از زبان تهدید آمیز استفاده می‌کردند، نبود. («انگدال» به صورت فیزیکی یک زن خبرنگار را زمانی که به جلسه می‌رفت هل داد، جایی که «دانیوس» و «فراستنسون» اخراج شدند.)
بخش محافظه‌کار که توسط «انگدال» رهبری میشود از ممانعت با اخراج «فراستنسون» به دلیل ناعادلانه بودن تنبیه یک زن برای اتهامات جنایت شوهرش دفاع کرد. همچنین که تنبیه کردن یک عضو آکادمی، زمانی که تصمیم حذف «کلوب آرناولت» توسط تمام اعضا گرفته شد، ناعادلانه بود. ولی شنبه گذشته در یک مقاله روزنامه‌ای، «انگدال» دفاع خود را تشریح کرد. وی در این نوشته «دانیوس» را بدترین دبیر دائم در تاریخ آکادمی نامید.
این اظهار نظر واکنش‌های تندی را به همراه داشت. «سوفیا میرجمسدوتر»، نویسنده و خبرنگار نوشت: «در سطح موضوع، درگیری‌ها در آکادمی در مورد درز شدن اطلاعات و اختلافات نظرهاست. ولی در واقع در مورد مردان سردرگمی است که ناگهان متوجه شده‌اند زمین بازی زیر پایشان عوض شده است و آنها دیگر نمی‌توانند مانند قبل رفتار کنند و اینکه سوءاستفاده از قدرت می‌تواند تبعات به همراه داشته باشد و زنان برخاسته‌اند تا بگویند «بس است» و آنها عقب‌نشینی نخواهند کرد؛ حتی زمانی که مردان می‌خواهند ساکتشان کنند.»
واژگونی این دیوار مردسالاری و منفعت هنوز اتفاق نیافته است. یک عضو آکادمی عنوان کرد که او تصمیم اخراج «دانیوس» و «فراستنسون» را بعد از مشاوره با شاه که والی آکادمی است، گرفت. در یک اقدام غیرقابل باور دیگر، شاه بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن گفته این تصمیم او نبوده و مورد تایید او نیست. در همین حین، «کلاس اوسترجن»، نویسنده و یکی از آنهایی که صندلی خود را به اعتراض به اخراج «فروستنسون» ترک کرد، اکنون به صورت رسمی درخواست استعفا داده است. این استعفا‌نامه اکنون در دست وکلا است. اکنون آکادمی که زمانی به عنوان نمادی از فرهنگ ادبی غرب به حساب می‌آمد، بیشتر شبیه به طنز گروچو مارکس است. چه کسی می‌خواهد عضو یک باشگاهی باشد که اعضای این چنینی دارد؟
مترجم: ونداد ذوقی
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.