داخلی
»برگ سپید
«در سال 1939 اتحاد شوروی کشورهای حوزهی بالتیک یعنی لیتوانی، لتونی و استونی را اشغال کرد. مدت کوتاهی پس از آن کرملین فهرستی تهیه کرد از افرادی که به زعم آنها مخالف شوروی بودند و باید به قتل میرسیدند، به زندان میرفتند و یا به اردوگاههای کار اجباری در سیبری فرستاده میشدند. پزشکان، وکلا، معلمها، نظامیان، نویسندگان، تجار، موسیقیدانها، هنرمندان و حتا کتابخانهدارهایی که مخالف شوروی قلمداد میشدند باید بطور قطعی ریشهکن میشدند. گفته میشود جوزف استالین در طول حکومتِ وحشتِ خود بیش از بیست میلیون نفر را به قتل رسانده است. لیتوانی، لتونی و استونی بیش از یکسوم از جمعیت خود را در همین دوران از دست دادند. اولین گروه تبعیدیها را در 14 ژوئن 1941 به سیبری فرستادند.»
درباره نویسنده:
روتا سپتیس نویسندهی لیتوانیایی ـ آمریکایی 19 نوامبر 1967 در دیترویت آمریکا به دنیا آمد. لیسانس خود را در رشتهی اقتصاد بینالملل از کالج هیلزدِیل در میشیگان گرفت و تحصیلاتش را در مرکز مطالعات اروپایی تولون و مدرسهی عالی اقتصاد آیسیاِن نانسی فرانسه ادامه داد. بعد به لوسآنجلس رفت و در سال 1994 گروه سرگرمی سپتیس را راه انداخت که موفق به معرفی نوازندهها، ترانهنویسها و آهنگسازهای مطرحی گردید. وی عضو هیئت مشاوران کالج اقتصاد موسیقی و سرگرمی مایک کِرب در دانشگاه بلمونت و همچنین مدیر یک موسسهی غیردولتی است در جمعآوری اعانه جهت آموزش و توسعهی موسیقی بوده است. در حال حاضر در نشویل مرکز ایالت تنسی آمریکا زندگی میکند و به دلیل نگارش رمانهای تاریخی خاص خودش به جستجوگر داستانهای گمشده شهرت پیدا کرده است.
درباره مترجم:
ترجمهی کتاب توسط سیروس قهرمانی متولد 1343 نفتشهر از توابع استان کرمانشاه صورت گرفته است. این اثر اولین کار حرفهای ایشان بوده و بعد از آن به ترتیب کتابهای زیر را ترجمه نمودهاند: مجموعهی داستان "یک منهای یک" برگرفته از داستانهای کوتاه مجلهی ادبی نیویورکر، "جولیت" نوشتهی نیک هورنبی و "مارتین درسلر، داستان یک خیالپرداز آمریکایی" نوشتهی استیون میلهاوزر که موفق به دریافت جایزهی ادبی پولیتزر در سال 1997 گردید. تمام کتابهای مورد اشاره در انتشارات مروارید به چاپ رسیدهاند. گرچه ترجمهی این کتاب اولین کار حرفهای در کارنامهی ایشان است اما نمرهی موفقی در ترجمه از آن خود کرده، طوری که متعاقب چاپ ترجمهی کتاب، مصاحبهای از طرف برنامهی زندهی معرفی کتاب رادیو تهران با ایشان صورت گرفت و خبرگزاری ایسنا با وی مصاحبه نمود.
درباره کتاب:
کتاب میان سایههای خاکستری (Between Shades of Gray) اولین رمان خانم روتا سِپِتیس، نویسندهی لیتوانیاییتبار آمریکایی است. رمان دوم او (Out of the Easy) نام دارد و رمان سومش (Salt to the Sea) با دو عنوان از نمک تا دریا و در آغوش دریا به فارسی ترجمه شده است.
میان سایههای خاکستری که در مورد نسلکشی مردم حوزهی بالتیک توسط شوروی در زمان اشغال لیتوانی، لتونی و استونی است حاصل مطالعه و سفر تحقیقی روتا سپتیس به کشور پدری بوده و وقایع آن متاثر از رویدادی تاریخی میباشد. رویدادی که زیر سایهی حملهی وحشیانهی هیتلر به ملل جهان بهنحوی فراموش شده بود و روتا سپتیس با نوشتن این رمان آن را در معرض دید همگان گذاشت. او برای نگارش اثر به لیتوانی سفر کرده و با بازماندگان این فاجعهی انسانی گفتگوهای زیادی انجام داده است. گرچه شخصیتها واقعی نیستند اما بسیاری از مردم لیتوانی در زمان اشغال و تبعید به سیبری چنین تجاربی را از سر گذراندهاند.
شخصیت محوری رمان لینا ویلکاس دختر مستعد نقاشی است که درست قبل از شروع اشغال کشورش توسط شوروی، موفق به دریافت پذیرش از یکی از مهمترین دانشگاههای هنر در کل اروپا شده و چشمانداز بینظیری از موفقیت در برابرش گشوده میشود. اما شرایط طور دیگری رقم میخورد. او همراه خانوادهاش به دلیل تایید نکردن اشغالگران به تبعیدی ناخواسته و پر از رنج و مرارت محکوم میشود. لینا در طول این سفر پررنج به اردوگاه کار اجباری و طی اقامت در آنجا، به نقاشی کردن پناه میبرد و از آن به عنوان سلاحی در ثبت این دورهی مصیببار و ظالمانهی تاریخی بهره میگیرد.
آنچه از نوشتهها برمیآید رمان در ابتدا جهت نوجوانان به نگارش درآمده است اما با انتشار اثر، منتقدین گروه بزرگسالان را هم به مخاطبین کتاب افزودهاند. روند وقایع در این رمان بسیار تلخ است اما مبارزهی بیامانی که شخصیتهای محوری اثر، لینا ویلکاس و مادرش برای حفظ شأن و وقار انسانی در شرایط بسیار غیرانسانی تبعید درپیش میگیرند و امیدی که به پیروزی انسان بر بیعدالتی دارند لحنی حماسی به اثر میبخشد.
از نکات برجستهی رمان احساس تعلیقی است که از لحظهی اسارت و تبعید با لباس راحتی خانه شروع میشود و تا صفحهی پایانی ادامه مییابد. این امر از طرح خوب و فضاسازی مناسب رمان ناشی میشود. بسیاری از دوستانی که کتاب را خواندهاند به این امر اعتراف کردهاند که کتاب را فقط به قصد خواب و خوردن وعدههای غذا زمین گذاشتهاند. حس تعلیق همراه با حس همدلی، خواننده را چنان در داستان غرق میکند که به گفتهی مترجم در مقدمهی کتاب، «بیراه نیست اگر در پایان احساس کنیم خود ما چنین تجربهای را از سر گذراندهایم.»
شخصیتپردازی نسبتا قوی رمان از دیگر امتیازات اثر میباشد. گرچه شخصیتهای اصلی بار دراماتیک داستان را پیش میبرند اما شخصیتهای فرعی هم به تقویت روایت و حس تعلیق ماجرا کمک میکنند. لازم به ذکر است که شخصیت محوری داستان لینا، دختر نوجوان نقاش، است اما حضور مادر او به عنوان وجدان بیدار انسان در آن شرایط کاملا غیرانسانی تا انتهای رمان، تاثیری شگرف در اعتلای روحی و زنده ماندن امید در قلب لینا و از این طریق در قلب خواننده میگذارد.
یکی دیگر از نکات مثبت رمان لحن ساده و بیپیرایهی کتاب است که از دلایل آن میتوان به روایت از زبان یک نوجوان و نیز پسزمینهی تاریخی اثر اشاره کرد. این نوع روایت که عاری از پیچیدگی زبانی است کمک میکند تا خواننده بدون واسطه در متن کشمکشهای اثر قرار گیرد. همچنین بخشهایی از کتاب که ارجاع به گذشته است با فونت متفاوت چاپ شده که مانع از سردرگمی در خوانش اثر میشود.
جنبهی منفی اثر، البته از نگاه من، لحن کاملا جانبدارانهی رمان است. اگر رمان کمی بیطرفانه به نگارش درمیآمد تاثیرش در ثبت جنایات استالین بیشتر میشد. یعنی همان لحن کینهتوزانهای که در آثار ادبی، سینمایی و ... بر ضد آلمان نازی دیده میشود در اینجا نثار جبههی مقابل شده است.
مشخصات کتاب:
میان سایههای خاکستری/ روتا سپتیس؛ مترجم سیروس قهرمانی. تهران: انتشارات مروارید، 1391. (328ص)
درباره نویسنده این متن:
فرانک وکیلی فر، متولد 1359 . محل تولد بنده کرمانشاه بوده و دوران جوانی و نوجوانی را در همین شهر سپری کردم و در حال حاضر هم ساکن همین شهر هستم. در حال حاضر در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات (مجازی)، دانشگاه شهید بهشتی تهران مشغول به تحصیل هستم.
شغلم کارشناس مجله تخصصی (journal of Injury & Violence) دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، و کارشناس بین الملل دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه میباشد. از دوران کودکی به وادی هنر و ادبیات علاقمند بودم و از سال 82 وارد حوزه تئاتر، موسیقی کودک، رادیو و سینما شدم و فعالیتهای نسبتای زیادی در این حوزهها داشتهام.
به واسطه علاقه به هنر و صرف وقت زیاد در این حیطه طبیعتاً علاقه و سرگرمی و لذت زندگی من در زمانهایی بوده است که در حوزههای تئاتر، موسیقی، رادیو، سینما و .... مشغول بودهام.
۱. از توهین به افراد، قومیتها و نژادها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهامزنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیامها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمانها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.