داخلی
»مطالب کتابداری
»سخن هفته
لیزنا، معصومه نیک نیا، مدیر خبر: چند روزی است که قالب جدید لیزنا، جایگزین طرح قدیمی آن شده است. تعدادی از مخاطبان، به ما تبریک میگویند و تعدادی هم به طرح انتقاد میپردازند. به هر حال، از هر دو گروه مخاطبان گرامی، سپاسگزاریم که ما را با نظراتشان دلگرم میکنند.
تقریبا همۀ ما به این موضوع واقفیم که پذیرفتن تغییرات، در اکثر مواقع سخت است. از نگاه برخی کاربران، تغییر قالبی که مدت زیادی در روندی خاص بوده و حتی در حد چیدمان اِلمانها هم تغییری نداشته، شاید کمی غیر منطقی به نظر برسد. اما معتقدیم که تا تغییری به وجود نیاید، خلاقیتی بروز نمیکند؛ و رخوت حاصل از این رکود خطرناک است. از طرف دیگر، بر این باوریم که اطلاع از نحوه اعمال تغییرات و روند آن و در نهایت چگونگی بهره گیری از آن، حق مخاطبان دریافت کننده هر خدماتی است. این موضوع آن قدر اهمیت دارد که سرمقالۀ این هفتۀ لیزنا را به آن اختصاص دادیم.
چرا تغییرات انجام شد و هدف چه بود؟
در پاسخ این سوال، باید بگوییم، احساس نیاز به تغییرات از پیامهایی شروع شد که هر کدام درخواست بخشی اختصاصی برای خبرهای مورد نظرشان را داشتند. عدهای میگفتند چرا اخبار نهاد کتابخانهها زیاد است، برخی دیگر از کاستی در پوشش اخبار نهاد گلایه داشتند، و برخی از مخاطبان، به دنبال اخبار کتاب بودند و عدهای دیگر «دانش و فناوری» را دنبال میکردند. درخواستهای مخاطبان برایمان جالب و مورد توجه بود، چون ما تمامی این بخشها را از سالیان پیش داشتیم و فعال هم بودهاند. به همین علت میان همکاران بخشهای خبر و فنی لیزنا، کارگروهی را تشکیل دادیم تا موارد درخواستی را بررسی کنیم.
در این جلسات، نمونههای مختلف سایتهای خبرگزاریهای داخلی و خارجی، مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت، هر کدام مزایا و معایبی داشتند، پس از بررسی و برگزاری جلسات کارگروه، ساختار کلی مورد نیاز را پیدا کردیم و پیادهسازی تغییرات، کلید خورد. برخی از تغییراتی که بر روی کاغذ به راحتی نوشته شده بود؛هنگام پیادهسازی ما را با مشکلات متعددی روبرو کرد.در واقع، فکر میکردیم در کمتر از دو هفته بتوانیم تغییرات مصوب کارگروه را اعمال کنیم. اما تغییرات پیادهسازی شدۀ تیم فنی لیزنا، نزدیک به دو ماه به طول انجامید.
چه تغییراتی در سایت انجام شد؟
در سایت پیشین لیزنا، بیشتر اخبار، در ستون «اخبار وسط» منتشر میشد، این اخبار مشتمل بود بر خبرهای نهاد کتابخانههای عمومی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری،و تمامی مراکزی که در حوزۀ علم اطلاعات و کتابداری و فناوری فعالیت دارندد. با توجه به فعالیتهای جدید نهاد کتابخانههای عمومی، میزان اخبار واقعی و تولیدی از فعالیتهای این مجموعه، افزایش چشمگیری داشت. در دورۀ جدید شاهد هستیم که فعالیتهای مختلفی صورت میگیرد و نیاز است در رسانهها دنبال شود و مخاطبان نیز پیگیر این اخبار هستند. در بعضی از مواقع، تعداد اخبار تولیدی نهاد کتابخانههای عمومی که نیاز به انتشار داشت؛ بیش از تعداد خبرهای صفحه اول ما بود. برخی از مخاطبان در ایمیلهای متعدد، گلایه از تبدیل شدن لیزنا به سایت نهاد را داشتند یا در زمانهایی که اخبار مرکز دیگری نظیر مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری افزایش مییافت، گلایهها، معطوف به آن مرکز خاص، میشد. همچنین در برخی موارد شاهد دسته دیگری از گلایههابودیم که از سوی مجموعههای مذکور اعلام میشد، مبنی بر اینکه بسیاری از اخبار آنهادر بین هیاهوی این گونه اخبار گم میشدند و پیدا کردن آن در آرشیو هم کار سختی بود.
بنابراین، در قالب جدید سایت، بخشی را به نهاد کتابخانههای عمومی کشور اختصاص دادیم تا مخاطبان این مجموعه، بتوانند اخبار آن را در این بخش دنبال کنند.
سایر بخشهای خبری لیزنا نیز تفکیک شدند و سرویسهای خبری مستقلی دارند. بخشی به اخبار «کتابخانه و کتابداری» اختصاص داده شد که در این سرویس، اخبار مرتبط با این حوزه را پوشش میدهیم. بخش دیگری که فعال شد، مربوط به اخبار حوزۀ «کتاب» است؛ بخشی که از حوزۀ تخصصی ما دور نیست و درونمایۀ فعالیتهای تخصصی و حرفهای رشتۀ ماست،به ویژه که درخواستهای زیاد ناشران برای معرفی کتابهای تازه انتشار یافتهشان و پیشنهادهای مخاطبان لیزنا برای معرفی این آثار و پر مخاطب بودن اخبار این حوزه که به صورت پراکنده در ستون «آخرین اخبار» لیزنا منتشر میشد، انگیزۀ دیگری بود تا این سرویس خبری مستقل را راهاندازی کنیم.سرویس خبری «دانش و فناوری»، برای پوشش بیشتر اخبار مربوط به این حوزه، فعالتر شد. از ابتدای فعالیت لیزنا، اخبار فناوری در کنار سایر خبرها پوشش داده شده، اما همواره در ستون «آخرین اخبار»یا بعضاً در ستون «اخبار وسط»، در دسترس بوده است. بنابراین، برای سهولت دسترسی به اخبار این سرویس خبری برای مخاطبان آن، سرویس خبری اختصاصی برای «فناوری» در نظر گرفته شد. بخش دیگری که در قالب جدید لیزنا، دارای صفحه اختصاصی است، به «گزارشها و گفتگو»های لیزنا مربوط می شود. از آنجا که این بخش مخاطب زیادی دارد؛ وجود صفحهای مستقل برای دنبال کردن مطالب آن ضرورت داشت. همچنین در این قالب اخبار «همایشها و کارگاهها»ی ملی و بینالمللی نیز دارای صفحه اختصاصی شده است که این صفحه بر سهولت دسترسی به اخبار همایشها و کارگاههای مرتبط با حوزه علم اطلاعات و کتابداری میافزاید.
علاوه بر آنچه در زمینه سرویسهای خبری گفته شد، در ساختار بالای صفحۀ اصلی سایت نیز تغییراتی اعمال شد. در «اسلایدشو» مانند گذشته، به مرور مهمترین رخدادهای حوزه پرداخته میشود. بنابراین، ممکن است از هر سرویس خبری لیزنا، مطلبی در این جایگاه قرار بگیرد. بخش پایین اسلایدشو، اختصاص به «اخبار ویژه» دارد، اخباری که نسبت به سایر خبرها، اولویت بیشتری دارند. اینگونه خبرها، به غیر از قرارگیری در سرویس خبر مرتبط خودشان، در این قسمت نیز در دسترس مخاطبان، قرار خواهند گرفت. به عبارت دیگر، این اخبار نیز به رویدادهای مهم حوزه میپردازند. ستونی که در کنار این بخش، طراحی و تعبیه شده، به اخبار پربازدید هفته و پربحثترین ها اختصاص یافته است.
تغییرات مهم دیگری که در قالب جدید لیزنا پیادهسازی شده مربوط به ایجاد صفحهای اختصاصی برای هر سرویس خبری لیزناست. یعنی مخاطب با کلیک بر روی عنوان هر سرویس، وارد صفحه اختصاصی همان سرویس میشود. در این صفحه تمامی اخبار انتشار یافته در آن سرویس خبری در دسترس است.
ستون «آخرین اخبار» شامل همۀ خبرها، از تمامی سرویسهای خبری لیزنا میشود. به عبارت دیگر، اگر سرویس خبری ویژهای، مورد نظر مخاطبان نباشد با مطالعۀ عناوین خبری در ستون «آخرین اخبار»، میتوانند تمامی اخبار منتشر شده روی خروجی خبرگزاری لیزنا را دنبال کنند.سرویس «چند رسانهای»، بخش جدیدی است که برای انتشار خبرها در قالب، صوت و تصویر فراهم شده است. بستر جدید پیادهسازی شده در این سرویس خبری، این امکان را در اختیار ما میگذارد که به راحتی بتوانیم فایلهای صوتی و تصویری را بر روی سایت قرار دهیم. این سرویس خبری نیز حاصل پیشنهادهای مخاطبان لیزنا بوده است و استقبال مخاطبان از برخی مطالب پیشین لیزنا در این حوزه سبب شده که برای راهاندازی این سرویس به صورت مستقل، تمهیداتی بیاندیشیم و در نهایت این سرویس را به صورت فعلی در سایت لیزنا، راهاندازی کنیم. مهمترین بخشی که در قالب جدید لیزنا، در دسترس مخاطبان قرار گرفته، مربوط به بخش «آموزش» است. این بخش با کمک مؤسسه آرموک، برای انتشار محتوای آموزشی طراحی شده است. هدف از راهاندازی این سرویس، پاسخگویی به خلآ موجود در حوزۀ آموزش است. در این بخش محتواهای آموزشی مرتبط با حوزه به صورت متن، صوت و تصویر در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت.
نکته دیگری که در قالب جدید لیزنا ایجاد شده است، «خبرخوان» مربوط به هر سرویس خبری است. در حال حاضر، این امکان فراهم شده است تا مخاطبان بتوانند بر اساس نیاز، خبرخوان مورد نظر را انتخاب و خبرهای یک مجموعه خاص را دنبال نمایند.
در پایان، امیدواریم با دریافت دیدگاههای شما مخاطبان گرامی، بتوانیم بیش از گذشته در حوزه علم اطلاعات و کتابداری کشور همراه شما باشیم.
نیک نیا، معصومه. «چرا لیزنا تغییر چهره داد؟». سخن هفته لیزنا، شماره 219. 6 بهمن ۱۳۹۳.
به نظر من تغییرات بسیار مناسب بوده و قالب باید تغییر می کرد اما این طبیعی است که به زمان نیاز است تا قالب جدید جا بیفتد و مشکلات اندکش برطرف گردد.
برای تمام دست اندرکاران ارزوی موفقیت و سربلندی دارم.
شاد باشید