ساختارهاى جديد نگهدارى اطلاعات و جستجوهاى معنايى

لیزنا، مهندس احمد محمدزاده، مدیرعامل شرکت نرم افزار و سخت افزار ایران (نوسا): ساختارهاى نگهدارى اطلاعات در حال تحول هستند. يكى از دلايل اين امر احساس نياز به انجام جستجوهاى معنايى در اطلاعات است. انبوهى اطلاعات و روند رو به رشد آن نتايج بسيارى از جستجوها در مجموعه هاى اطلاعاتى امروزه را غير مفيد ساخته است. عقيده بر آنست كه هرچه مدلى كه مبناى ايجاد يك ساختار اطلاعاتى قرار می گيرد به مدل دنياى واقعى نزديك تر باشد، نيازهاى دنياى واقعى را بهتر جواب خواهد داد. از اين رو ساختارهاى جديد مبتنى بر مدل سازى موجوديت (entity) های دنیای واقعی هستند.

نگهدارى اطلاعات به شكلى كه نگاشت دقيق‌ترى از موجوديت هاى دنياى واقعى باشد، زمينه ساز انجام جستجوهاى معنايى از سيستم اطلاعاتى است. به بيان ديگر، عدم توانايى ساختارهاى قديمى اطلاعاتى در پشتيبانى از انجام جستجوهاى معنايى، عمدتا از فرو كاسته شدن ماهيت موجوديت هاى دنياى واقعى به ركوردها و فيلدهاى اطلاعاتى - به معناى سنتى آن - ناشى می شود.

رويكرد جديد سازماندهى اطلاعات علاوه بر زمينه سازى براى انجام جستجوى معنايى، دستاوردهاى جانبى نيز به همراه دارد. در اين نظام، تكميل تدريجى اطلاعات ممكن مى شود. با اين كار مى توان ميزان دقت اطلاعات را به تدريج بالا برد. اين رويكرد همچنين زمينه ايجاد سازوكارى را فراهم مى كند كه با اتكاء به آن ورود اطلاعات تكرارى به حداقل برسد.

حقيقت آنست كه بخش عمده اى از اطلاعاتى كه توسط يك مركز اسناد یا آرشیو نگهداری می شود، اطلاعات «عمومی» هستند. به این معنا که این اطلاعات به حوزه آرشیو «تعلق» ویژه ای ندارند و تنها به این دلیل ثبت و ضبط می شوند که نیاز به ارجاع به آن‌ها وجود دارد – به عنوان مثال در حوزه آرشیوهای سمعی و بصری می توان از اطلاعاتی مثل عوامل تولید، فرآیندهای تولید، اطلاعات مربوط به محصولات فرهنگى و امثال آن و در حوزه مراكز اسناد مى توان از اطلاعات جغرافيايى، تاريخى، موضوعات، تنالگان، پديدآورندگان و مانند آن نام برد. با اتكاء به اين حقيقت و با ايجاد يك سازوكار مناسب بر بستر ساختار جديد نگهدارى اطلاعات، مى توان مسئوليت تهيه و نگهدارى اطلاعات را به «متولی» واقعى آن واگذار كرد. به اين ترتيب نه تنها از ثبت مجدد اطلاعات پرهيز خواهد شد، بلكه اطلاعات ماهيتى پويا و رو به گسترش پيدا خواهند كرد.

محمدزاده، احمد. «ساختارهاى جديد نگهدارى اطلاعات و جستجوهاى معنايى». پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا). سخن هفته شماره 9. 13 دی 1389.