سیزدهمین آئین بزرگداشت حامیان نسخ خطی برگزار شد

به گزارش خبرنگار لیزنا، در این مراسم اندیشمندان و پژوهشگران حوزه نسخ خطی، کتابداران، سفرای کشورهایی چون ارمنستان، هند، تاجیکستان، و تونس و رایزنان فرهنگی سفارتخانه های قرقیزستان، پاکستان و ترکیه حضور داشتند.

وظیفه این همایش تجلیل از افراد گم نامی است که تلاش های زیادی در بررسی نسخ خطی داشته اند.

در این همایش دکتر اسحاق صلاحی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، با اشاره به اینکه نسخ خطی بهترین پل ارتباطی میان نسل های امروز و آینده هستند، نسل امروز را میراث دار فرهنگ درخشانی که از طریق نسخ خطی به آن دست یافته ایم دانست و ابراز امیدواری کرد که بتوانیم میراث سازی برای نسل های آینده باشیم.

وی با این مقدمه اهداف برگزاری این آئین را چنین ذکر نمود:« وظیفه این همایش، تجلیل از افراد گم نامی است که تلاش های زیادی در بررسی نسخ خطی داشته و عمری را صرف نموده اند. ما امروز احیاگر نام آن ها هستیم. آن ها بی نام ماندند تا فرهنگ بماند. هدف دوم این همایش ایجاد فضای جدید برای دانشجویان است تا بتوانند اساتید این حوزه را بشناسند و در پژوهش های خود عرصه های جدیدی باز کنند و با همکاری اساتید کار ارزشمند انجام دهند».

تمایل مرکز اسناد و کتابخانه ملی به برگزاری آئین بزرگداشت حامیان نسخ خطی در مراکز استان ها

دکتر صلاحی در بخش دیگری از صحبت های خود ضمن قدردانی از تلاش های کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی که در سال 1379 آغازگر برگزاری این آئین بوده و تا سال 1387 نیز این همایش را برگزار نموده، اشاره کرد که تمایل سازمان اسناد و کتابخانه ملی که از سال 1390 عهده دار برگزاری این آئین بوده، تشکیل این همایش در مراکز استان ها و محوریت قرار گرفتن شخصیت های تاثیرگذار در بحث نسخ خطی همان استان است، یازدهمین دوره این آئین در سال 1390 در شهر مشهد و دوازدهمین دوره آن نیز در سال 1391 در شهر شیراز برگزار شد، . وی علت برگزاری همایش امسال در تهران را، تغییر استانداران که به تبع آن امکان تغییر مسئولین اجرایی برنامه ها نیز وجود داشت، عنوان نمود.

افتتاح تالار دیجیتال در استان ها گامی جهت تحقق عدالت

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افتتاح تالار دیجیتال در شیراز که در راستای افتتاح این تالار در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در روز ملی اسناد و میراث مکتوب، در اردیبهشت ماه،  بوده است را گامی در جهت تحقق عدالت دانست. ویژگی های این تالار امکان دسترسی پژوهشگران در سایر استان ها به منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی را فراهم می کند. صلاحی از افتتاح این تالار در شهر زاهدان در هفته کتاب خبر داد و گام های بعدی سازمان را ایجاد این تالار در سایر مراکز استانی عنوان کرد.  

از دیگر اقدامات سازمان اسناد و کتابخانه ملی در هفته کتاب، اهدای 14هزار جلد کتاب به مراکز استان ها بوده است.

تلاش جهت ساماندهی وضعیت نسخ خطی در عتبات عالیات

دکتر صلاحی با اشاره به وضعیت نگران کننده نسخ خطی در عتبات عالیات، کاظمین، نجف، سامرا، و...،  به تلاش گسترده سازمان اسناد و کتابخانه ملی جهت ارتباط با ستاد بازسازی عتبات عالیات جهت بحث فهرست نگاری، اسکن و حفظ و مرمت نسخ خطی اشاره نمود.

اجرای پروژه ملی آمازون ایرانی دسترسی آسان و ارزان پژوهشگران داخلی و خارجی به منابع و کاهش حجم مراجعات به مرکز اسناد و کتابخانه ملی

در ادامه پروژه ملی آمازون ایرانی توسط دکتر صلاحی معرفی شد. صلاحی ویژگی های این پروژه را چنین توضیح داد: «در این پروژه با همکاری ناشران، متن کتاب در اختیار پژوهشگران قرار می گیرد. این دسترسی می تواند به صورت رایگان با برداشت متن، رایگان بدون برداشت متن و یا دسترسی به متن با اعمال تخفیف در قیمت اثر باشد». اجرای این پروژه دسترسی پژوهشگران داخلی و خارجی به منابع را آسان و ارزان نموده و از حجم مراجعات به مرکز اسناد و کتابخانه ملی می کاهد. در راستای اجرای این پروژه دسترسی به متن کتب انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی در هفته کتاب به صورت رایگان و یا با تخفیف 10 تا 40 درصدی امکان پذیر شده است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بخش دیگری از سخنان خود به عرضه فهرست نسخ خطی ایران در 40 مجلد در نمایشگاه بین المللی کتاب امسال خبر داد.

دکتر صلاحی در پایان سخنان خود نسبت به وضعیت نسخ خطی ایرانی که در خارج از ایران وجود دارند ابراز نگرانی کرد و از امضای دو تفاهم نامه با وزارت امور خارجه جهت ساماندهی این نسخ خبر داد.

در نسخ خطی مسایلی هست که هویت ما است

دکتر مهدی محقق، نویسنده، ادیب، فقیه، مصحح و شارح کتب فلسفی،  سخنران بعدی این همایش بود.

وی به بیان ویژگی ها و نقل خاطراتی از مرحوم آیت الله سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی، کتابشناس،  و دکتر سید محمد دبیرسیاقی، مصحح،  پرداخت. دکتر محقق در سخنان خود گفت: « در نسخ خطی مسایلی هست که هویت ما است. برخی دانشمندان ما هستند که هیچ کس آن ها را نمی شناسد» و به همین جهت معرفی آثاری که بزرگانی چون آیت الله سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی و دکتر دبیرسیاقی گردآوری و تصحیح نموده اند را بسیار با اهمیت دانست.

نسخ خطی باید احیا شوند

در ادامه آیت الله سید جمال الدین دین پرور، رئیس بنیاد بین المللی نهج البلاغه،  در سخنان خود به اهمیت احیا نسخ خطی اشاره کرد. وی تصحیح، ترجمه، چاپ و استفاده از محتوای نسخ را ضروری دانست.  آیت الله دین پرور بیان محتوا و مسایلی که دانشمندان مسلمان به آن دست یافته اند ولی به دلیل بی توجهی مغفول مانده اند را بسیار پراهمیت دانست.

گام برداشتن در مسیری که مرحوم آیت الله طباطبایی یزدی می خواست بهترین قدردانی از اوست

سخنران بعدی این همایش سید محمد طباطبایی یزدی فرزند مرحوم آیت الله سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی بود. وی در سخنان خود گفت آثار مرحوم آیت الله طباطبایی یزدی گره گشای محققان شیعه است و در ادامه به بیان ویژگی های اخلاقی ایشان پرداخت: «علت شیفتگی به او اخلاق و منش او بود. او نمی نوشت تا نویسنده باشد، پژوهشگر نمونه باشد، او خود را فراموش کرده بود. فقط عظمت مولایش امیرالمومنین را می دید. غیر از او دیگر هیچ فکری نداشت. هیچ چشمداتی از کسی نداشت تا تجلیلش کنند یا امکاناتی در اختیارش بگذارند. خود را تا آخر عمر طلبه ای می دانست». طباطبایی یزدی گام برداشتن در مسیری که مرحوم آیت الله طباطبایی یزدی می خواست را بهترین قدردانی از او دانست.

همکاری و تعاون کتابخانه ها با یکدیگر راه حلی برای جلوگیری از دوباره کاری ها و مصرف بهینه بودجه

در ادامه همایش دکتر محمد رجبی، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی،  به ایراد سخنرانی پرداخت. وی ضمن بیان اهمیت معرفی محتوای نسخ خطی ایران به جهان، پیرامون فعالیت های کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در این زمینه توضیح داد. این فعالیت ها شامل ارایه فرمت دیجیتال نسخ خطی از طریق وب سایت کتابخانه و انتشار کتاب و فهرست نسخ می شود.

دکتر رجبی در بخش دیگری از سخنان خود به ارایه و امکان جستجو در مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، از اولین روز تا پایان کار آن، در قالب لوح فشرده یا دسترسی از طریق وب سایت کتابخانه خبر داد. به گفته ایشان مشروح مذاکرات مجلس سنا نیز تا دو ماه دیگر و مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی نیز تا سال آینده به همین صورت در دسترس خواهد بود.

در پایان رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی همکاری و تعاون کتابخانه ها با یکدیگر را راه حلی برای جلوگیری از دوباره کاری ها و مصرف بهینه بودجه عنوان نمود و اقدامات کتابخانه مجلس در این زمینه که شامل امضای تفاهم نامه همکاری با سازمان اسناد و کتابخانه ملی و چند کتابخانه دیگر است را تشریح کرد.

سپس دکتر عابدی ها، به نمایندگی از دکتر دبیرسیاقی، در جایگاه سخنرانی قرار گرفت و به بیان ویژگی های اخلاقی و معرفت علمی دکتر دبیر سیاقی پرداخت.

حجت الاسلام والمسلمين منتجب نیا آخرین سخنران این همایش بود. وی ضمن قدردانی از تلاش های دکتر صلاحی خواستار کمک های مادی و معنوی دولت یازدهم به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران شد.

شایان ذکر است محمدنیا، مدیر کل کتاب های خطی و نادر سازمان اسناد و کتابخانه ملی، در گفتگو با خبرنگار لیزنا از فعالیت دبیرخانه آئین بزرگداشت حامیان نسخ خطی در تمام طول سال خبر داد و از پژوهشگران این حوزه درخواست کرد تا آثار خود را برای همایش سال آینده به دبیرخانه همایش ارسال نمایند.