احیای شیفت شب کتابخانه ملی در صورت تقاضای زیاد

 صالحی امیری: پیگیری های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای برگزاری جایزه جهانی فردوسی

به گزارش خبرنگار لیزنا، سید رضا صالحی امیری در دومین نشست خبری خود، که صبح امروز (3 شهریور 1393) برگزار شد، در خصوص نتیجه پیگیری های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای برگزاری جایزه جهانی فردوسی، بیان کرد: این مسأله به صورت جدی در حال پیگیری است. مصریم جایزه فردوسی را با مجوز یونسکو در ایران فعال کنیم، تا به کسانی که در جهان در حوزه ایران و فرهنگ ایرانی قلم می زنند، این جایزه را اعطا نماییم. بدون سرمایه یونسکو این کار امکان پذیر است اما وقتی از طریق مجوز جهانی انجام شود، از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد شد.

صالحی امیری: در هیچ کجای دنیا، در وظایف کتابخانه ملی قرائتخانه نیست

صالحی در خصوص مسأله دسترسی به کتابخانه ملی، شیفت شب، و اعمال محدودیت در ورود به کتابخانه ملی بیان کرد: در هیچ کجای دنیا، در وظایف کتابخانه ملی قرائتخانه نیست. همه کتابخانه های بزرگ جهان مرکز حضور صاحب نظران برای دسترسی به منابع خاص است، و معمولا عموم جامعه به کتابخانه های عمومی مراجعه می نمایند.

صالحی امیری: روزانه حداقل هزار و حتی بعضی روزها تا 3 هزار نفر در کتابخانه ملی تردد دارند/ به هیچ وجه امکان سرویس دهی به بیش از 3 هزار نفر وجود ندارد

وی تصریح کرد: اما با توجه به این واقعیت که امروز ظرفیت کشور در دسترسی به کتابخانه های عمومی بسیار محدود است، مجموعه ظرفیت سازمان را در اختیار عموم قرار داده ایم. آمار سازمان نشان می دهد، روزانه حداقل هزار و حتی بعضی روزها تا 3 هزار نفر تردد دارند، و ما واقعا بیش از این ظرفیت نداریم. به همین دلیل تعریف محدودیت کرده ایم (از دانشجوی فوق لیسانس به بالا) تمایل قلبی ما این است که ورود کتابخانه ملی با کارت ملی تعریف بشود، بدون محدودیت. اما امروز نمی توانیم این شعار را محقق کنیم، چراکه در این صورت حداقل روزانه ده هزار مراجعه کننده خواهیم داشت، حال آنکه به هیچ وجه امکان سرویس دهی به بیش از 3 هزار نفر وجود ندارد.

صالحی امیری: مجموعه هزینه تحمیلی شیفت شب به سازمان بسیار سنگین بود

وی تصریح کرد: در خصوص شیفت شب طی بررسی هایی که انجام شد، مجموعه هزینه تحمیلی به سازمان بسیار سنگین بود، لذا بر اساس نظر شورای عالی سازمان ادامه این کار، به صرفه و صلاح سازمان نبود.

صالحی امیری: شیفت شب کتابخانه ملی اگر واقعا تقاضای زیادی وجود داشته باشد، احیا خواهد شد

صالحی با اشاره به اینکه هنوز هم تقاضا برای احیای شیفت شب ادامه دارد، بیان کرد: بر این اساس اعلام کردیم که بنای ما تعطیلی شیفت شب نیست و اگر واقعا تقاضای زیادی وجود داشته باشد، احیا خواهد شد، در غیر اینصورت انتظار فعال سازی مجدد آن را نداشته باشید.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر راهکار عملی کتابخانه ملی برای راه اندازی کانون های آزاد اندیشی چیست، با اشاره به اندیشگاه فرهنگی این سازمان بیان کرد: بنده تأکید می کنم که همه نویسندگان و صاحبان قلم، انتشارات بزرگ در حوزه علوم انسانی، دانشگاه ها، پژوهشگاه ها در حوزه علوم انسانی می توانند از ظرفیت سازمان برای توسعه کرسی آزاد اندیشی استفاده کنند.

نظر شخصی صالحی امیری به پولی شدن «شابک»

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در پاسخ به سوالی پیرامون بیان نظر شخصی به پولی شدن «شابک» تصریح کرد: قشر فرهنگی، مظلوم ترین قشر جامعه است. ناشرین و مولفین ما کمترین درآمد را از حوزه فعالیت خود دارند و کارشان جز عشق و علاقه توجیه دیگری ندارد. این فهم عمومی باید ایجاد شود که هزینه در عرصه فرهنگ، هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری است.

خسروی: فرآیند تدوین «دانشنامه فرهنگ معاصر»/ پیش بینی می شود ظرف 3 سال به انجام رسد

در ادامه این نشست، دکتر فریبرز خسروی در خصوص اینکه تدوین «دانشنامه فرهنگ معاصر» در چه مرحله ای قرار دارد، بیان کرد: در حال حاضر مدخل گزینی و تعیین گروه های مرجعی که قرار است به تدوین مقالات بپردازند، در حال انجام است. از همکاری بزرگوارانی چون آقایان، انوشه، خرمشاهی و فانی در تدوین این فرهنگنامه استفاده خواهد شد. بعلاوه شورای راهبردی 12 نفره ای تشکیل شده که بر اساس مصوبات آن شورا 30 گروه جهت تعیین مدخل ها و نوشتن مقالات مشخص خواهد شد. پیش بینی می شود که کار تدوین این فرهنگنامه حاوی 3 میلیون کلمه در 3 یا 4 جلد، ظرف 3 سال به انجام رسد.

خسروی: هیچ کتابخانه ملی مطرحی در دنیا 100 درصد اطلاعاتش را دیجیتال سازی نمی کند

فریبرز خسروی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در حال حاضر کمتر از 5 درصد اطلاعات کتابخانه ملی دیجیتال سازی شده است، این درصد تا پایان سال چه میزان افزایش خواهد داشت، بیان کرد: هیچ کتابخانه ملی مطرحی در دنیا 100 درصد اطلاعاتش را دیجیتال سازی نمی کند. غنی ترین کار را در این خصوص کتابخانه کنگره با دیجیتال سازی 23 درصد از منابع خود انجام داده است. اصولا این تصور که کتابخانه های بزرگ بتوانند کل اطلاعاتشان را رقومی کنند، به نحوی که مراجعه نباشد، تصور خیال پردازانه ای است. اما موظفند که در این حوزه گام بردارند، چراکه در خصوص مجموعه اطلاعاتی که تولدشان دیجیتالی است و شکل کاغذی ندارند، باید برنامه ریزی های مشخصی صورت گیرد.

خسروی: امسال به 30 میلیون آیتم رقومی شده است

وی ادامه داد: سال گذشته تعداد 17 میلیون آیتم رقومی شده، و امسال به 30 میلیون آیتم رسیدیم. هر چند این رشد، رشد مناسبی بوده است اما این تصور پیش نیاید که زمانی خواهد رسید که کل اطلاعات رقومی شود. در این حوزه، مسائل کپی رایت، حقوق مادی و معنوی صاحبان اثر مطرح است.

خسروی: در سطح مملکت بحث کتابخانه های دیجیتال را آسان گرفته ایم/ فعلا در سطح کشور، کتابخانه دیجیتال نداریم

خسروی اضافه کرد: نکته ای که مایلم در حوزه دیجیتال سازی مطرح کنم این است که ما مقداری در سطح مملکت بحث کتابخانه های دیجیتال را آسان گرفته ایم. من مدعی ام که فعلا در سطح کشور، کتابخانه دیجیتال نداریم و امیدواریم که با طراحی هایی که در حال انجام است، به آن سمت گام برداریم.

صالحی امیری: تا زمانی که مسأله کپی رایت در کشور حل نشود، امکان دسترسی به یک نظام دیجیتال وجود ندارد

صالحی امیری در تکمیل بحث دیجیتال سازی تأکید کرد: تا زمانی که مسأله کپی رایت در کشور حل نشود، امکان دسترسی به یک نظام دیجیتال وجود ندارد. در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ما امانت دار کتبی هستیم که در کشور منتشر شده، بیش از 2 میلیون نسخه کتاب در اینجا نگهداری می شود. برای اینکه ما خدمات را به عرصه عمومی ببریم نیازمندیم که قانونا حقوق ناشر و مولف تعریف شود.

آمار منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی

در ادامه دکتر فریبرز خسروی در خصوص آمار منابع سازمان گفت: به طور کلی، ماهانه 20 هزار عنوان کتاب از طریق مبادله و اهدا، 8 هزار عنوان از طریق واسپاری به کتابخانه ملی وصول می شود. در حوزه پردازش اطلاعات، ماهانه 5 هزار فیپا صادر می شود. در بخش نسخ خطی، طی یکسال گذشته منتهی به پایان تیر ماه 1090 عنوان خریداری، 227 عنوان اهدا، 2980 کتاب خطی که برای خرید به کتابخانه ملی ارائه شده بود، به دلیل کیفیت نسخه و یا عدم توافق روی قمیت، مورد توافق خرید قرار نگرفت.

صالحی امیری: اعلام آمادگی کتابخانه ملی را برای نگهداری نسخ خطی مردم

در پایان این بحث، دکتر سید رضا صالحی امیری، آمادگی کتابخانه ملی را برای نگهداری نسخ خطی مردم، به صورت امانت اعلام کرد و گفت: متوسط عمر کتب در منازل 50 سال و در محیط اسناد کتابخانه ملی با استانداردهای بسیار بالا به بیش از 500 سال ارتقا می یابد.

صالحی امیری: قریب به نیم میلیون کتب نسخ خطی نفیس در منازل مردم وجود دارد

وی تصریح کرد: بر اساس برآورد همکاران، قریب به نیم میلیون کتب نسخ خطی نفیس در منازل مردم وجود دارد که به تدریج از بین می رود، لذا از عزیزانی که این پیام را دریافت می کنند، اعلام می کنم که ضمن ارتباط با کتابخانه و اسناد ملی نوع تعامل و توافق را به عهده صاحب اثر خواهیم گذاشت تا این آثار به صورت مجموعه ای استاندارد نگهداری شود.