داخلی
»مطالب کتابداری
»گزارش
تجلیل از چهار واقف و اهداکننده آثار فرهنگی تاریخی در کتابخانه و موزه ملی ملک
به گزارش لیزنا، آیین گرامیداشت میلاد شمسالشموس حضرت امام رضا علیهالسلام و مراسم اختتامیه ششمین جشنواره فرهنگی هنری ماه هشتم، یکشنبه 16 شهریور 1393 خورشیدی با حضور دکتر مهدی محقق نویسنده، پژوهشگر و رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، سیدعبدالله انوار نسخهشناس، فهرستنویس و مترجم، حجتالاسلام رسول جعفریان پژوهشگر تاریخ و دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران و گروهی از واقفان آثار فرهنگی تاریخی و اهالی فرهنگ و هنر در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.
ظاهری آرام، پشت صحنهای پرجنب و جوش
در ابتدای این آیین، «سیدمحمدمجتبی حسینی» مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک گفت: «کتابخانه و موزه ملی ملک این افتخار را دارد که هر سال مفاخر و فرهیختگان ایرانزمین برای افزودن بر غنای این گنجینه ارزشمند، آثار فرهنگی تاریخی خود را به موسسه اهدا میکنند».
وی در ادامه در معرفی مهمترین فعالیتهای این مجموعه فرهنگی در سال جاری گفت: «برگزاری نمایشگاههای متعدد از آثار اهدایی، نمایشگاه تک اثر، نمایشگاهها در آینه آسمان، برگزاری کارگاههای تخصصی در حوزه نسخههای خطی و ابریسازی با حضور کارشناسان برجسته و برگزاری هشت نمایشگاه در هشت مرکز فرهنگی ایران از جمله شیراز، اصفهان، زنجان و کاخ صاحبقرانیه در تهران، از جمله فعالیتهایی بودهاند که از ابتدای سال 1393 در این موسسه به انجام رسیدهاند».
حسینی تاکید کرد: «کتابخانه و موزه ملک زمانی درست عمل خواهد کرد که پشت ظاهر آراماش، پشت صحنهای پرجنب و جوش داشته باشد. برای رسیدن به اهداف باید همه امکانات فراهم و مجموعهها کامل و تجهیزات به روز باشند».
مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک همچنین خبر داد: «تا یک ماه آینده تالارهای جدید مجموعه که به بخش کتابخانه اختصاص دارند، گشایش خواهند یافت. همچنین در آیندهای نزدیک بسیاری از طرحهای عمرانی موسسه که در دست اجرایند، به ثمر خواهند نشست. بدین ترتیب ظرفیت خدمترسانی موسسه از 300 متر مربع کنونی به یکهزار و 470 مترمربع افزایش خواهد یافت».
علم را نباید محدود کرد
استاد مهدی محقق به عنوان نخستین سخنرانی آیین آیین گرامیداشت میلاد امام رضا علیهالسلام گفت: «با ظهور اسلام، علم گسترش زیادی پیدا کرد و این دین دروازههای علم را به روی مردم گشود. بزرگان و عالمان دینی ما از هر جایی سخن خوب و علم مفید را فراگرفته و جمعآوری کردند. عدهای در بیتالحکمه بغداد، آثار یونانی، سانسکریت و دیگر زبانها را به زبان عربی ترجمه میکردند زیرا عقیده بر این بود که نباید علم را محدود کرد».
رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران ادامه داد: «در سال 1365 در کنگره امام رضا علیهالسلام، در سخنرانیام با عنوان «ورود علوم بیگانگان به تمدن اسلامی در زمان حضرت امام رضا علیهالسلام» در پاسخ به این ذهنیت که مامون علوم بیگانگان را وارد علوم اسلامی کرد تا در خانه آل محمد صلیالله علیه و آله را ببندد، این تعبیر را سست دانستم، زیرا در خانه آل محمد همیشه باز است».
این نویسنده و پژوهشگر گفت: «غنیسازی فرهنگ و علوم یک مساله است و ارادت ما به خاندان پیامبر یک مقوله دیگر. باید توجه داشته باشیم که مقولات را با هم مخلوط نکنیم. این علوم به زبان عربی ترجمه شدند و بعد دانشمندانی همچون ابوریحان بیرونی، ابن سینا و خیام نیشابوری از آنها بهره گرفتند».
محقق در ادامه درباره تاثیر وجود مبارک امام رضا علیهالسلام در دانشمندپروری خطه خراسان تصریح کرد: «اگر به کتابهای تاریخی مراجعه کنیم، مشاهده میشود که هر منطقهای از خراسان به برکت وجود امام رضا علیهالسلام، دانشمندی بزرگ به دنیای علم تقدیم کرده است که از آن جمله میتوان به بزرگانی همچون اسفراینی و جوینی اشاره کرد».
رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران در پایان یادآور شد: «کتابخانه و موزه ملک که به همت مرد بزرگی چون حاج حسین ملک بنا نهاده شده است، گنجینهای ارزشمند از آثار علمی و میراث گذشتگان را در خود دارد. یکی از آثار ترجمهای من از روی نسخهای منحصربهفرد به نام «بستان الاطباء و روضه الاطباء» انجام شده است. این نسخه، اثر ابن مطران پزشک مخصوص صلاحالدین ایوبی است که در این کتابخانه و موزه نگهداری میشود».
وقفهای آیینی، دینی و فرهنگی، بهترین نمونه وقفاند
«حجتالاسلام رسول جعفریان» محقق و مدرس دانشگاه نیز در این آیین درباره اهمیت کار حاج حسین آقا ملک در گردآوری این گنجینه ارزشمند از کتاب و آثار تاریخی و بنا نهادن این مکان گفت: «امیدوارم موضوع وقف در کشور ما رواج بیشتری پیدا کند. برانگیخته شویم که اگر ثروتی داریم، بخشی از آن را در راه فرهنگ وقف کنیم زیرا بهترین وقف، وقفهای آیینی، دینی و فرهنگی است».
وی افزود: «هر زمان به یاد حاج حسین آقا ملک و کار بزرگ وی میافتم به این میاندیشم که ای کاش طبقه مرفه ما مانند این مرد بزرگ، در زمینه وقف فرهنگی و ساختن و بنا نهادن چنین فضاهایی برای نسل مشتاق مطالعه، بیشتر مشارکت و سرمایهگذاری میکردند».
بزرگترین دانشگاههای دنیا با وقف اداره میشوند
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: «مساله وقف به ویژه وقف فرهنگی، امروزه در دنیا بسیار رایج است، ولی متاسفانه این کار در کشور ما خیلی کمرنگ است. بزرگترین دانشگاههای دنیا همچون پرینستون و هاروارد اکنون با وقف اداره میشوند، آن هم با هزینههایی که به هیچوجه با دانشگاههای ما قابل مقایسه نیست».
وی در تشریح بیرغبتی قشر مرفه جامعه به سرمایهگذاری در امور فرهنگی از جمله ساختن کتابخانه تاکید کرد: «طبقه مرفه ما قدری مورد طعنه و بیاحترامیاند و از ترس نشان دادن ثروت خود، با پنهانکاری از مردم و جامعه فاصله میگیرند. این گفتمان و مساله در 100 سال اخیر و بعد از انقلاب مشروطه در کشور وجود داشته که هرگاه قصد انقلاب و تحولی را داشتیم، نخست، قشر مرفه را هدف قرار دادهایم. حتی بزرگانی چون استاد مطهری، مفتح و قرنی نیز قربانی همین طرز تفکر غلط شدند. این ادبیات در آن سالها خیلی به ما لطمه زد».
رونمایی از جلد چهاردهم «فهرست نسخههای خطی کتابخانه و موزه ملی»
در ادامه آیین گرامیداشت میلاد امام رضا علیهالسلام، با حضور مهدی محقق، سیدعبدالله انوار، رسول جعفریان و سیدمحمدمجتبی حسینی، مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، از جلد چهاردهم «فهرست نسخههای خطی کتابخانه و موزه ملک» رونمایی شد.
قدردانی از چهار واقف برای اهدای کتابخانه شخصی، مجموعهای از دستگاههای صحافی، مجموعه نسخههای خطی، چاپ سنگی، چاپ سربی، فرمانها، مرقعات و قطعات خوشنویسی به کتابخانه و موزه ملی ملک، پردهخوانی، چاووشیخوانی، مولودیخوانی، نقالی و همچنین پخش کلیپ فعالیتهای جشنواره ماه هشتم، کلیپ حضرت نور با صدای علیرضا افتخاری، کلیپ پرواز با صدای مجید اخشابی و کلیپ ویژه میلاد با عنوان حج تهیدستان، از دیگر برنامههای این آیین معطر به رایحه دلنواز محمدی بود.
قدردانی از چهار واقف و اهداکننده در موقوفه حاج حسین آقا ملک
در بخش تجلیل از واقفان و اهداکنندگان آثار فرهنگی تاریخی، «سیدحسین حسامی» برای اهدای کتابخانه شخصی، «سیدرضا پزشک» برای اهدای مجموعه نسخههای خطی، چاپ سنگی، چاپ سربی، فرمانها، «مریم موسوی» برای اهدای مجموعهای از دستگاههای صحافی و «سیدمحسن میرحیدر» برای اهدای نسخههای خطی، و مرقعات و قطعات خوشنویسی مورد قدردانی قرار گرفتند.
مهندس «سیدمحسن میرحیدر» به نمایندگی از خاندان میرحیدر، درباره مجموعه اهدایی شامل نسخههای خطی، و مرقعات و قطعات خوشنویسی به موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک عنوان کرد: «پس از 70 سال که برادرم از این مجموعه نگهداری میکرد، هنگامی که به سفر بیبازگشت خود رفت، به این فکر افتادیم که چگونه از این گنجینه باارزش نگهداری کنیم. با توجه به شناختی که از مجموعه ملک و مدیریت آن داشتم، پیشنهاد کردم که مجموعه را برای آیندگان در این موسسه به امانت بگذاریم».
حاضران در این آیین که اختتامیه ششمین جشنواره فرهنگی هنری ماه هشتم نیز به شمار میآمد، از نمایشگاه آثار اهدایی خاندان پزشک شامل نسخههای خطی، کتابهای چاپ سنگی و چاپ سربی و فرمانها و همچنین از نمایشگاه آثار اهدایی خاندان میرحیدر شامل مجموعه نسخههای خطی، قطعات و مرقعات خوشنویسی، در سرسرای موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک بازدید کردند.
۱. از توهین به افراد، قومیتها و نژادها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهامزنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیامها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمانها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.