همایش «نسل نوین نرم افزارهای کتابخانه ای» برگزار شد

به گزارش خبرنگار لیزنا، در ابتدای همایش «نسل نوین نرم افزارهای کتابخانه ای»، پیام مهندس محمد آباقری، مدیر عامل شرکت پیام حنان، توسط مجری قرائت شد.

وی در این پیام، ضمن تشکر و خیرمقدم به همه کتابداران، فرهیختگان، دانشمندان، اساتید و دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی بر تجربه و ارائه خدمات شرکت تحت مدیریت خود تأکید کرد. وی همچنین با اعلام شعار «بینشی عمیق و تصمیمی دقیق»، کتابداران را به عنوان زبده ترین مشاوران ایشان و مجموعه تحت مدیریت خود دانست.

در ادامه همایش دکتر مظفر چشمه سهرابی، عضو هیأت علمی و رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان در خصوص ارزیابی نرم افزارهای کتابخانه ای و انتخاب نرم افزار کتابخانه های دانشگاه اصفهان به ایراد سخنرانی پرداخت.

مظفر چشمه سهرابی بیان کرد: نرم افزارهای کتابخانه ای موجود را می توان به 6 دوره تقسیم کرد؛ دوره نوزادی، دوره کودکی (اول)، دوره کودکی (دوم)، دوره نوجوانی، دوره جوانی و دوره بلوغ که در هر دوره نرم افزار شکوفاتر می شود. وی افزود: سمت و سوی آینده کتابخانه ها تحت وب بودن نرم افزارهای قابل اجرا در سیستم آنهاست. کاملاً تحت وب بودن نرم افزار نقش کلیدی در انتخاب آن دارد. همچنین از عوامل مهم کلیدی دیگر نوع سیستم و زیر سیستم در یک نرم افزار است.

رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان درباره تهیه یک نرم افزار گفت: از جمله ویژگی های دیگر نرم افزارهای کتابخانه ای قدرت یکپارچگی و قدرت سازگاری با سایر سیستم ها می باشد و دلیل عمده تغییر یک نرم افزار عدم سازگاری آن است.

در ادامه برنامه دکتر سید مهدی طاهری، عضو هیأت علمی و رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علامه طباطبایی درخصوص «پروفایل های کاربردی: تلاش برای بهینه سازی نظام های فراداده ای» سخنرانی کرد.

وی گفت: پروفایل کاربردی مجموعه است از عناصر فراداده ای (از یک یا چند استاندارد فراداده ای)، خط مشی ها، تجربیات برتر و رهنمون هایی که به منظور کاربردهای خاص (محلی) تعریف شده است. پروفایل کاربردی ممکن است، اعلان ضوابطی که یک سازمان، یک منبع اطلاعاتی، یک برنامه کاربردی و یا جامعه استفاده کنندگان در بکارگیری فراداده هایشان استفاده می کنند.

رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: از جمله نقاط قوت پروفایل کاربردی ایجاد مجموعه عناصری با کاربردپذیری مناسب و متناسب با بافت هدف، سهولت گسترش براساس نیازهای جدید، امکان تعریف دامنه و کاربرد عناصر مبتنی بر بافت، پیروی از رویکرد هستی شناسانه برای تولید دانش و معنا، میانکنش پذیری فراداده ای، اشتراک دانش و تجربیات است. در مقابل نقاط ضعف آن، محدودیت کاربردی خاص و کاهش استفاده مجدد در دیگر بافت ها، محدود نمودن قابلیت های سیستم نرم افزاری به پروفایل مورد نظر، واگرایی تلاش های حوزه فراداده است.

مهدی طاهری ملزومات پروفایل کاربردی را دارا بودن: انواع اشیای محتوایی، چرخه زندگی اشیای محتوایی (ایجاد، گردآوری، سازماندهی، مدیریت حقوقی و...)، انواع رسانه ها (پیوسته، ناپیوسته)، ویژگی های بومی بافت سازمانی (سیستم اطلاعات، جامعه کاربران و...)، کارکردهای مورد انتظار سازمان از فراداده ها و نوع داده ها (ساختارمند، متنی و...) دانست.

طاهری ادامه داد: از نمونه های قابل ذکر پروفایل کاربردی در خارج از ایران می توان به پروفایل کاربردی طرح فراداده ای هسته دابلین، کتابخانه ملی انگلیس، بانک دانش دانشگاه ایالت اوهایو و در ایران مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم انسانی (نور) اشاره کرد.

در بخش بعدی همایش مهندس میثم فریور، نائب رئیس شرکت پیام مشرق به معرفی امکانات نوین نرم افزار نیکا Inventory, Total web Solution، گزارشات مدیریتی، USSD, RFID، پورتال نیکا، جستجو بین کتابخانه ای، سفارشات، E-Rayment, E-wallet پرداخت.

وی اظهار داشت: نرم افزارهای مدیریت کتابخانه دو نوع هستند: سیستم کامپیوتری کتابخانه ای، سیستم مجتمع کتابخانه ای. سیستم کامپیوتری کتابخانه ای نرم افزاری است که جهت فهرست سازی و دنبال نمودن چرخه مدارک و همچنین نگهداری موجودی منابع کتابخانه های کوچک تا متوسط مناسب است. در کشورهای توسعه یافته، مراکز بزرگ از ILS (Integrated library system) یا همان سیستم مجتمع کتابخانه ای برای اداره کتابخانه ها  استفاده می نمایند که سیستمی است جهت مدیریت تمامی منابع یک کتابخانه اعم از انسانی و غیرانسانی. معمولاً یک سیستم مدیریت کتابخانه شامل ماژول های مختلفی است که تحت یک رابطه همگون در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. متداول ترین ماژول های شامل: تهیه منابع، فهرست کتابخانه ای، چرخه مدارک، نشریات، رابط دسترسی به فهرست ها هستند.

فریور در ادامه به قابلیت های نرم افزار نیکا اشاره کرد و گفت: این نرم افزار یک ILS است و قابلیت های فراوانی دارد. این نرم افزار شامل سیستم های ذیل است: پورتال کتابخانه، کاتالوگ کتابخانه (امکان طراحی انواع پایگاه ها، آگاهی از کارکرد فهرست نویس، استفاده از تدوین در ورود اطلاعات و...)، چرخه مدارک، تهیه منابع و آماده سازی (سفارشات و خرید)، سیاهه برداری و قفسه بندی (مدیریت چیدمان مدارک)، امانت بین کتابخانه ای (ILL)، دیجیتال سازی و منابع الکترونیکی (امکان OCR انفورماتیک بر روی منابع لاتین، امکان دسته بندی منابع دیجیتال، امکان ذخیره و یا چاپ منابع دیجیتالی براساس دسترسی کاربر)، نشریات و منابع سری، مدیریت بانکهای اطلاعاتی و ژورنال های الکترونیکی، کتابخانه من، پرسش از کتابدار، اخبار، نمایش وضعیت مدارک امانتی و رزروی، نمایش وضعیت مدارک تحولی.

نائب رئیس شرکت پیام مشرق افزود: نیکا ویژگی هایی شامل: تماماً تحت وب است، زیر سیستم های شاخص این نرم افزار شامل؛ سفارشات، شلف خوانی هوشمند، اتصال به کیف پول الکترونیکی USSD و IPG، اتصال به نرم افزارهای آموزشی و پرسنلی برای دریافت اطلاعات اعضا و پشتیبانی از SSO، جستجو و امانت بین کتابخانه ای را داراست.

وی افزود: گزارشات لحظه ای و آنلاین، پشتیبانی از استاندارد های کتابخانه ای و مولتی استاندارد، عدم نیاز به نصب نرم افزارهای اضافی بر روی کاینت، تجربه های موفق در تبدیل و یکپارچه سازی اطلاعات از مشخصات ویژه این نرم افزار است.

در پایان همایش مهندس آباقری درباره «نقشه راه کتابخانه با تطبیق دیدگاه علمی و عملی در نرم افزار مدیریت کتابخانه و کتابخانه دیجیتال نیکا» سخنرانی کرد.

وی گفت: قطعی های مکرر، اختلال در همزمان ها، اختلال در نگاره های جدید حتی در یک سیستم همه و همه از مشکلات کاربران امروزی است.  کف انتظار از یک نرم افزار این است که دائماً قطع نشود، که حتی در نرم افزارهای با نام بزرگ ولی معماری شتاب زده این مسائل مشاهده می شود.

وی ادامه داد: تیم تحت سرپرستی اینجانب با توجه به مشاهده چنین مسائلی، ساده سازی و راحتی کاربر را محوریت خود قرار داده است. کاربر و راهبر هر دو در بهره ورداری از سیستم سهولت را پیشه داشته باشند.

این همایش که ازساعت 8:30 آغاز شده بود در ساعت 13 با ارائه گواهی حضور به شرکت کنندگان پایان یافت.