داخلی
»مطالب کتابداری
»گزارش
عوامل ایجاد کننده احساسات منفی کاربران توسط طراحان نظامهای اطلاعاتی و کتابداران مورد توجه قرار گیرد
به گزارش خبرنگار لیزنا، در ادامه همایش «تعامل انسان و اطلاعات» پس از استراحت و پذیرایی کوتاه، مقاله «واکاوی موقعیتهای راهنمایابی و تقاضاهای راهنمایی و کمک کاربران در بافت اطلاعیابی از کتابخانه دیجیتال» نوشتۀ محمد زره ساز، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه فردوسی مشهد و دکتر رحمت الله فتاحی، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد توسط محمد زره ساز ارائه شد.
موقعیت راهنمایابی زمانی آغاز می شود که یک فرد در فرآیند اطلاع یابی خود با مشکلی مواجه می شود
زره ساز گفت: موقعیت راهنمایابی را می توان شرایطی در نظر گرفت که در آن شرایط، شخصی که مشغول جستجوی اطلاعات در یک نظام بازیابی اطلاعات است به دریافت راهنمایی و کمک نیز پیدا می کند. در حقیقت موقعیت راهنمایابی زمانی آغاز می شود که یک فرد در فرآیند اطلاع یابی خود با مشکلی مواجه می شود که او را از ادامه کار باز داشته و این موقعیت زمانی خاتمه پیدا می کند و فردی در این فرآیند با دریافت کمک مشکل را از میان برداشته و با موفقیت به پیش رود. چالش های کاربران در متون بازیابی اطلاعات را در نظریه سطوح نیاز تیلور، مفهوم موقعیت چالشی ورسیج، نظریه ناهمگونی وضعیت دانش بلکین و نظریه معنابخشی دروین بررسی می شود.
هدف از انجام این پژوهش شناسایی موقعیت های راهنمایابی کاربران در فرآیند اطلاع یابی آنها از کتابخانه دیجیتال است.
وی درخصوص هدف های پژوهش بیان کرد: هدف از انجام این پژوهش شناسایی موقعیت های راهنمایابی کاربران در فرآیند اطلاع یابی آنها از کتابخانه دیجیتال و شناسایی تقاضاهای واقعی کاربران کتابخانه دیجیتال برای دریافت راهنمایی و کمک بود.
زره ساز دریاره روش انجام پژوهش خود گفت: این پژوهش بخشی از یک پژوهش بزرگتر است که در قالب پایاننامه دکتری و به روش پژوهش ترکیبی انجام شده است. پژوهش با روشهای ترکیبی یکی از روششناسیهای متأخر در حوزه علوم اجتماعی و رفتاری است. پژوهش بزرگتر که در قالب پایاننامه دکتری من انجام شده که به دنبال واکاوی ارتباط میان قابلیتهای مهارتی و روانشناختی کاربران کتابخانههای دیجیتال با متغیرهای رفتار راهنمایابی آنها بوده است. موقعیتهای راهنمایابی و تقاضاهای کاربران برای دریافت راهنمایی و کمک دو متغیر از متغیرهای مرتبط با رفتار راهنمایابی کاربران هستند که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفتهاند.
زره ساز در پایان پس از بیان اطلاعاتی درخصوص یافته های پژوهش ابراز امیداوری کرد: نتایج این پژوهش به طراحان کتابخانه های دیجیتال و کتابداران (به عنوان راهنماگران و واسطه های انسانی فعال در این نظام های اطلاعاتی) کمک کند تا با شناخت بهتر از موانع و چالش های موجود بر سر راه اطلاع یابی کاربران، راهکارها و راهبردهای مناسبی را برای رفع آنها و کمک به کاربران اتخاذ کنند.
سپس مقاله «شناسایی عوامل زمینه ای تاثیر گذار بر رفتار اطلاع یابی کاربران در تعامل با گزینه جستجوی بصری در پایگاه ابسکو: یک مطالعه گراندد تئوری» نوشته زینب شورمیج، دکتر شهرام صدقی و دکتر هما طلاچی، اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران توسط زینب شورمیج ارائه شد.
توجه به ویژگی های کاربران از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار بر تعامل کاربر با پایگاه های اطلاعاتی است
وی گفت: در سال های اخیر، توجه به ویژگی های کاربران از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار بر تعامل کاربر با پایگاه های اطلاعاتی است. این تعامل در محیط زمینه ای رخ می دهد که بر تصمیم گیری های انسانی اثرگذار می باشد.
وی ادامه داد: در این مقاله فاکتور های تاثیرگذار بر تعامل کاربران با گزینه جستجوی بصری در پرتال ابسکو را بررسی شده است و بر اساس نتایج آن، طبقات کلی و اندیشه مرکزی ساخته شده در این پژوهش شامل: خصیصه های جستجو، تسهیلات نمایش، بازیابی اطلاعات: دسترس پذیری و استفاده پذیری نتایج، ویژگی های کلی(فردی- شخصیتی) کاربر، ارائه ویژگی های منحصر به فرد (ارائه گزینه های بیشتر و قابل دسترس در صفحه پایگاه است.
سپس الهه حسینی، دانش آموخته کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه الزهرا مقاله «عوامل ایجاد کننده اضطراب در فرآیند اطلاعیابی» که با همکاری محمدامین عرفانمنش، استادیار علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه شهید بهشتی تدوین شده بود، ارائه کرد.
وی گفت: پژوهش ما به بررسی عوامل ایجادکننده احساسات منفی از جمله ترس، عدم قطعیت و اضطراب در فرآیند اطلاعیابی میپردازد. این پژوهش که به روش کتابخانهای انجام شده است؛ منابع موجود در موضوعات مرتبط با اضطراب کتابخانهای، اضطراب اینترنتی، اضطراب رایانهای، اطلاعیابی، اطلاع جویی و بازیابی اطلاعات که در آنها به عوامل ایجادکننده احساسات منفی در جستجوگران اطلاعات اشاره شده است، مورد مطالعه قرار گرفته و این عوامل استخراج شدند.
حسینی گفت: در این پژوهش عوامل ایجاد کننده احساسات منفی کاربران در چهار گروه عوامل مربوط به منابع اطلاعاتی، عوامل مربوط به رایانه، اینترنت و پایگاههای اطلاعاتی، عوامل مربوط به کتابخانه و عوامل مربوط به فرآیند جستجوی اطلاعات دسته بندی و بررسی شدهاند. و بر این اساس مشخص شد، احساسات منفی در حین فرآیند اطلاعیابی میتواند بر نتایج این فرآیند تاثیرگذار باشد.
عوامل ایجاد کننده احساسات منفی کاربران توسط طراحان نظامهای اطلاعاتی و کتابداران مورد توجه قرار گیرد
وی در پایان تصریح کرد: عوامل مورد اشاره میتوانند از سوی طراحان نظامهای اطلاعاتی و کتابداران مورد استفاده قرار گرفته تا احساسات منفی کاربران در فرآیند اطلاعیابی را شناسایی کرده و آن را به حداقل برسانند.
سپس دکتر مریم اسدی، رئیس گروه خدمات کتابداری و اطلاع رسانی کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف و عضو هیأت مدیره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران برای ارائه پژوهش «تحلیل رفتار فرمولبندی مجدد عبارت جستجوی کاربران در محیط وب با تاکید بر سبکهای شناختی کلی نگر و جزئی نگر، تجربه وب و وظیفه جستجو» بر روی سن حاضر شد.
وی گفت: پژوهش من رفتار فرمولبندی مجدد عبارت جستجوی کاربران را با توجه به سبکهای شناختی کلینگر و جزئینگر، وظیفه جستجو و میزان تجربه در محیط وب بررسی میکند. این پژوهش به روش پیمایشی و با ابزار مشاهده اجرا شده است. بر همین اساس، تعداد 321 عبارت جستجو از 44 آزمودنی مورد تحلیل قرار گرفت. ابزارهای گردآوری دادهها آزمون سبکشناختی رایدینگ، پرسشنامه تجربه وب و وظایف جستجو بودند.
افراد جزئی نگر از تعداد عبارت جستجوی بیشتر و طولانیتری نسبت به کلی نگرها استفاده می کنند
اسدی افزود: نتایج پژوهش من نشان داد که افراد جزئینگر از تعداد عبارت جستجوی بیشتر و طولانیتری نسبت به کلینگرها و افراد باتجربه بالا از تعداد عبارت بیشتر و کوتاهتری نسبت به افراد باتجربه پایین برای تکمیل وظایف استفاده می کنند.
وی تصریح کرد: پنج روش (جدید، افزودن، جایگزینی، حذف، تکرار) در فرمولبندی مجدد عبارت جستجو شناسایی و بین مقوله افزودن و جایگزینی کلمات همبستگی قوی مشاهده شد. از نظر روش فرمولبندی مجدد عبارت جستجو نیز در دو سبکشناختی کلینگر و جزئینگر و میزان تجربه تفاوت مشاهده گردید. جزئینگرها در فرمولبندی مجدد عبارت جستجو فعالانهتر از کلینگرها عمل کردند. همچنین براساس نوع وظیفه مشخص شد که با پیچیدهتر شدن وظایف، تعداد عبارتهای جستجو برای تکمیل وظایف بیشتر میشود. استفاده از روش «حذف» کلمات در عبارت جستجو بعد از عبارت جستجوی «جدید» و «افزودن» کلمات به عبارت جستجو متداولتر است.
با ارائه مقاله اسدی بخش دوم همایش نیز پایان یافت و همایش پس از استراحت کوتاهی از ساعت 14 پی گرفته شد.
۱. از توهین به افراد، قومیتها و نژادها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهامزنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیامها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمانها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.