داخلی
»مطالب کتابداری
»گزارش
لزوم توجه به خدمات بافتآگاه توسط کتابخانهها برای برآوردهساختن نیازهای کاربران
به گزارش خبرنگار لیزنا، پس از استراحت کوتاهی برای نماز و نهار، همایش با ارائه مقاله «نظام های بافت آگاه: مفهوم، کارکردها و کاربردهای آن در کتابخانه های دیجیتال» نوشته عباس رجبي، کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد؛ متینه السادات معین آزاد طهرانی، کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی تهران و مليحه درخوش، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه یافت.
مجهز شدن كتابخانه ها به خدمات بافت آگاه باعث مي شود که آنها بدون محدودیت زمان و مکان، نیاز اطلاعاتی كاربران خود را برآورده سازند
ملیحه درخوش گفت: از جمله مکانهایی که نظامهای خدمات بافت آگاه می تواند بسیار مفید واقع شوند، کتابخانه ها هستند. هدف از این پژوهش، دست یافتن به تعریفی منسجم از نظام هاي بافت آگاه و كاربردهاي آن به ویژه در کتابخانه های دیجیتال است.
وی افزود: این پژوهش به صورت مروري و با استفاده از روش كتابخانه اي و جستجوي مقالات و کتاب هاي الکترونيکي در وبگاه ها و پايگاه هاي اطلاعاتي مربوط و اطلاعات آن از مطالعه اين منابع انجام شده است.
وی ادامه داد: يافته هاي بررسي ما نشان مي دهد خدمات بافت آگاه در كتابخانه هاي ديجيتالي، با شناخت شرايط خاص هر كاربر مانند مشخصات و ويژگيهاي فردي، موقعيت زماني، مكاني و جمع آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات وي مي تواند به ارائه خدمات هوشمند و مناسب بپردازد.
ملیحه درخوش در پایان تصریح کرد: كتابخانه هاي ديجيتال، همواره در حال تحول و حركت رو به جلو هستند و بايد بتوانند خود را با تغييرات مداوم هماهنگ كنند. مجهز شدن كتابخانه ها به خدمات بافت آگاه باعث مي شود که آنها بدون محدودیت زمان و مکان، به بهترین نحو، نیاز اطلاعاتی كاربران خود را برآورده سازند.
در ادامه، پژوهش «تأثیر عوامل فردی بر رفتار اطلاعیابی سلامت بیماران دیابتی شهر اصفهان» نوشتۀ آناسیک لالهزاریان، دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ فیروزه زارع فراشبندی، استادیار کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ علیرضا رحیمی، مربی کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و اکبر حسنزاده، مربی آمار حیاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ به دلیل عدم حضور نگارندگان مقاله توسط نمایندۀ ایشان، مهناز عابدی، دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ارائه شد.
با بررسی عوامل تأثیرگذار بر رفتار جستجوی اطلاعات سلامت بیماران میتوان اطلاعات مورد نیاز آنان را با صرف کمترین زمان به آنان منتقل کرد
وی گفت: ویژگیهای فردی بیمار مؤثر بر رفتار اطلاعیابی سلامت وی است و نقش بسیار مهمی در تبیین نابرابریهای موجود در عواملی چون دسترسی، جستجو و پردازش اطلاعات توسط انواع گروههای موجود در جامعه دارد.
عابدی افزود: هدف پژوهش ما بررسی تأثیر عوامل فردی بر رفتار اطلاعیابی سلامت بیماران دیابتی شهر اصفهان بود که تا کنون بررسی در مورد این موضوع در ایران صورت نگرفته است و نتایج آن میتواند منجر به سیاستگذاری و برنامهریزی دولت و سازمانهای ارائه کننده خدمات سلامت ایران جهت اطلاعرسانی سلامت مناسب به بیماران دیابتی شود. همچنین این بیماران و خانواده آنان نیز از نتایج این پژوهش بهرهمند خواهند شد.
وی تصریح کرد: جامعه پژوهش که به روش پیمایشی انجام شد؛ شامل کلیه بیماران دیابتی تحت درمان در 10 مرکز درمانی تحت نظارت معاونت درمان استان اصفهان بوده است (6426 نفر). حجم نمونه با روش تصادفی طبقهای غیردرصدی حداقل 362 نفر بهدست آمد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بر اساس پرسشنامه لانگو 2010بوده است. نتایج این پژوهش نشان داد که بین مؤلفه رفتار در جستجوی اطلاعات بین زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد و بین سطح تحصیلات با همه مؤلفههای رفتار اطلاعیابی سلامت به جز درک در جستجوی اطلاعات رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین بین درآمد با همه مؤلفههای رفتار اطلاعیابی سلامت به جز دریافت فعالانه اطلاعات و درک در جستجوی اطلاعات و استرس رابطه مستقیم وجود دارد. نکته دیگر این است که سن با همه مؤلفههای رفتار اطلاعیابی سلامت به جز تأثیر اطلاعات از دیدگاه بیمار، درک در جستجوی اطلاعات و استرس رابطه معکوس دارد.
وی در پایان تصریح کرد: با بررسی عوامل تأثیرگذار بر رفتار جستجوی اطلاعات سلامت بیماران میتوان اطلاعات مورد نیاز آنان را با صرف کمترین زمان به آنان منتقل کرد. در انتقال اطلاعات سلامت به مردان باید از روش غیرفعالانه استفاده کرد. همچنین با توجه به یافته های این پژوهش، لازم است وقت و انرژی بیشتری را صرف انتقال اطلاعات سلامت به بیماران دیابتی مسن، دارای سطح تحصیلات پایین و خانوادههای کم درآمد کرد.
امیر ریسمانباف، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه فردوسی مشهد مقالۀ خود را با عنوان «تحلیل مفهومی روند الگوهای رفتار اطلاعیابی کاربران؛ از اطلاعمحوری تا دانشمحوری» ارائه کرد.
روند کلی مطالعات در رفتار اطلاع یابی کاربران، حکایت از سیر الگوها از اطلاعمداری به دانشمداری است
وی گفت: هدف من از انجام پژوهش، تحلیلی از روند تکوینی الگوهای رفتار اطلاعیابی با تأکید بر مفهوم دانش است. این پژوهش، با روش تحلیل مفهومی انجام شده است و در آن، مولفهها و انگارههای نظری مرتبط با گزیدهای از الگوهای اطلاعیابی را در بستری تاریخی، تحلیل مفهومی کردم. در این مقاله، هفت شاخص ممیزه در تحلیل روند الگوها شناسایی شد که عبارتند از: «تکوین از مدلهای بازیابی اطلاعات به مدلهای اطلاعیابی»، «تکوین از رویکرد سیستمگرا به رویکرد کاربرمدار»، «تکوین از مدلهای مجزا و محدود به مدلهای یکپارچه»، «تکوین از کاهشگرایی به مدلهای بافتاری»، «تکوین از مدلهای ساده به مدلهای پیچیده»، «تکوین از اطلاعمحوری به دانشمحوری» و «تکوین مفهومی از نیاز اطلاعاتی به نیاز دانشی».
وی در پایان افزود: روند کلی مطالعات در این حوزه، حکایت از سیر الگوها از اطلاعمداری به دانشمداری است.
«کاربرد گوشیهای هوشمند و زیرساختهای لازم در خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاعرسانی» عنوان پژوهش دیگری بود که توسط دکتر مریم ناخدا، استادیار دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران و آرزو ترکمان، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران در این همایش پذیرفته شده بود.
ترکمان گفت: پژوهش ما به تعیین کاربرد گوشیهای هوشمند و زیرساختهای لازم برای پیاده سازی این فناوری در خدمات کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی می پردازد.
وی در ادامه به ارائه تعریف و تاریخچه ای از گوشیهای هوشمند پرداخت و پیشینههایی از داخل و خارج کشور، درخصوص کاربرد این فناوری در بخشهای مختلف کتابخانه ارائه کرد و در نهایت به زیرساختهای لازم برای به پیاده سازی آن در خدمات کتابخانه و مراکز اطلاعرسانی اشار نمود.
گوشیهای هوشمند میتواند دارای کاربرد بالقوه ای در بخشهای مختلف کتابخانه باشد
وی افزود: در این پژوهش، ما به مقالات فارسی از سال 1393-1389 و لاتین بین سالهای 2013-2009 بررسی کردیم. موارد بررسی شده حاکی از این نکات می باشد که با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات افراد خواهان ارائه خدمات به صورت هرچه آسانتر و راحتتر می باشند و عامل بسیار مهمی که امروزه مورد توجه قرار گرفته است، برقراری ارتباط از راه دور با استفاده از فناوری گوشیهای همراه است، که افراد توانسته اند تعامل بسیار خوبی در دسترسی به اطلاعات با وجود این فناوری بدست آورند. همچنین کتابخانهها معتقدند که این فناوری، باعث تعامل و بهره وری عمیق میان انسان و اطلاعات می شود. همچنین کاربرد این فناوری در بخشهای مختلف کتابخانه ها مورد بررسی قرار گرفته و زیرساختهای به کارگیری این خدمات از دو بعد فنی و اقتصادی بررسی شده است.
وی در پایان گفت: این فناوری میتواند دارای کاربرد بالقوه ای در بخشهای مختلف کتابخانه همچون، بخش مرجع، مجموعه سازی، امانت، آموزش، تمهیدات ایمنی، امکان جستجوی فهرست منابع، و عامل مکان یابی کتابخانه باشد. ارائه این فناوری در این بخشها، میتواند دسترسی هر چه سریعتر وراحتتر کاربران به خدمات را حاصل کند. با توجه به اینکه وجود این فناوری باید متناسب با زیرساختهای آن انجام بگیرد، بنابراین این زیرساختها از دو بعد اقتصادی و فنی مورد بررسی قرار گرفتهاند، و عوامل شناسایی شده از این قرار میباشند: که در بعد زیر ساخت فنی، طراحی وب و یا طراحی نرم افزار و در بعد اقتصادی عامل برنامه نویسی و هزینه پیاده سازی این خدمات بر روی گوشیهای هوشمند مدنظر می باشد.
سپس دکتر لیلا خلیلی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان درباره « تعامل انسان و اطلاعات در زندگی روزمره » سخن گفت.
اطلاعات در گذر زمان به شکل های جامد، مایع و گاز نمود یافته است
دکتر خلیلی اظهار داشت: انسان در زندگی روزمره پیوسته در موقعیت تصمیم گیری های ساده و یا مهم قرار می گیرد، لذا برای اتخاذ بهترین تصمیم ناگزیر از تعامل با اطلاعات است. مطالعات تعامل انسان و اطلاعات در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی غالبا به موضوعاتی چون رفتار اطلاعاتی، روشهای جستجوی اطلاعات، نظام های اطلاعاتی در میان کاربران علمی و حرفه ای پرداخته است و مطالعات محدودی در خصوص رفتار اطلاعاتی در زندگی روزمره انجام شده است.
وی افزود: هدف من از این پژوهش، مطالعه تعامل انسان و اطلاعات در زندگی روزمره همراه با ارائه مثال هایی ساده در این خصوص است. در این مطالعه از روش مروری و کتابخانه ای استفاده شده است.
وی در پایان گفت: یافته های تحقیق نشان داد که اطلاعات در گذر زمان به شکل های جامد، مایع و گاز نمود یافته است. انسان با کمک حواس خود با اطلاعات پیرامون خود تعامل می نماید. اطلاعات در بافت های متفاوت کاربردها و معانی مختلفی دارد. افرادی که فعالیت اصلی آنها تولید و عرضه اطلاعات است، تعامل بیشتری با اطلاعات دارند. رفتار اطلاعاتی انسان بخشی از مطالعات تعامل انسان و اطلاعات است که در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی مورد مطالعه قرار می گیرد. فناوری به عنوان یک واسطه در تعامل انسان و اطلاعات بکار برده می شود.
پژوهش «بررسی میزان مشارکت کتابداران ایرانی در واسپارگاه E-LIS» توسط دکتر امیررضا اصنافی، استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی و مریم پاکدامن نائینی، کتابدار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه پیام نور مشهد به دلیل عدم حضور پژوهشگر ارائه نشد.
در اختتامیه همایش نیز از دکتر عبدالحسین فرج پهلو، سخنران کلیدی همایش و اعضای کمیته اجرایی آن شامل: دکتر یزدان منصوریان، دکتر مرجان کیان، ایوب بهنام، علی عظیمی، مریم امامی، دلنشین دانایی مقدم، وحیده زینالی، سارا بهی مهر، معصومه نیکنیا، فاطمه نویدی، مهرناز الله بخش، رحمان معرفت، سیامک محبوب، رامین نادری، امیر وفائیان و محمود سنگری با اعطای هدایایی قدردانی شد.
این همایش که از ساعت 9 صبح روز چهارشنبه 7 آبان 93 آغاز شده بود با بازدید حاضران از پوسترها در ساعت 17 پایان یافت.
ای بابا ! حالا مورچه چیه که بخواد کله پاچه هم داشته باشه. همچین پر طمطراق هم تلفظ میکنن که انگار چه خبره ... همون رشته ی کتابداری دیگه. حالا چه فرقی میکنه ؟ با حلوا حلوا که دهان شیرین نمیشه. والاااااه بخدا
نام رشته «علم» اطلاعات و دانش شناسی است، و «علوم» اطلاعات و دانش شناسی نام دانشکده است.