دومین روز همایش «آسیب شناسی و آسیب زدایی جریان اطلاعات» برگزار شد

در ابتدای این همایش، پس از قرائت آیاتی از کلام الله مجید و سرود ملی،دکتر سیروس مومن زاده، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه شهید بهشتی و دبیر همایش ضمن و خیر مقدم به حاضران در همایش سخنرانی خود را با موضوع کنسرسیوم آغاز کرد.

وی قبل از تعریف دقیق از کنسرسیوم از کتابداران حاضر در همایش خواستار تعریف کنسرسیوم شد.

در دانشگاه های علوم پزشکی در ایران کنسرسیوم وجود ندارد

مومن زاده  اظهار کرد: کنسرسیوم عبارت است از یک مجمعی که معمولا یکسری سازمان آموزش و پژوهشی  مشترک المنافع برای کمتر شدن هزینه پول را به اشتراک می گذارند. و در آنجا یک هیأت علمی، دبیرخانه و گروه علمی تشکیل می دهند و همه دانشگاه ها یک نماینده دارند.

وی در ادامه افزود:.

مومن زاده ضمن بیان اینکه در دانشگاه های علوم پزشکی در ایران کنسرسیوم وجود ندارد، خواستار تشکیل یک کنسرسیوم واقعی در ایران شد.

«مدل مالی کنسرسیوم کتابخانه‏های دانشگاهی ایران و عوامل موثر بر آن ( با نگاهی به تاثیر تغییرات در مدلهای مالی نشرمجلات )»

سپس سید ابراهیم عمرانی، دبیر شورای سیاست گذاری و برنامه ریزی تامین منابع علمی  مقاله خود را با عنوان «مدل مالی کنسرسیوم کتابخانه ‏های دانشگاهی ایران و عوامل موثر بر آن ( با نگاهی به تاثیر تغییرات در مدلهای مالی نشرمجلات )»ارائه کرد.

وی گفت: کتابخانه ها در دوره های قبل جزیره جدا افتاده از مدیریت سازمان بودند.آموزش عالی بعد از جنگ جهانی دوم رو به سوی جهانی شدن گذاشت و این امر عواملی را در پی داشت که چند مورد آن عبارتند از: گسترش وسیع آموزش عالی، تغییر روند ارتباطات علمی، استفاده از فناوری پژوهش، تغییر روندهای نشر، تاثیر ابزارهای همراه بر رفتارهای کاربران و تقاضا و... و افزود: این تغییرات فرصت ها و تهدیدهایی را ایجاد کرده است.

عمرانی گفت: در قدیم کتابدار باید مخاطب شناس و  ماخذ شناس می بود چون کتابدار پل بین مخاطب و ماخذ بود. اما امروزه علاوه بر این ویژگی، باید متخصص فناوری، حقوق دان(متخصص روابط عمومی)، پژوهشگر، بازارشناس (مدیر خرید)، بازاریاب (مدیر فروش) باشد.

وی در پایان تاریخچه ای کوتاه را از خریدهای جمعی منابع کتابخانه ای در ایران با ارجاع به مقاله های موجود از دوران چاپی تا کنون و وضعیت سه خریدار بزرگ منابع الکترونیکی ایران، خرید جمعی متمرکز وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد، کنسرسیوم تامین منابع وزارت علوم و تشکیل کمیته سه جانبه  بر اساس مدارک موجود از هریک از این سه مجموعه ارائه کرد.

«شناختی از  چالش‏های گذار نرم‏افزارهای کتابداری و اطلاع­رسانی از اطلاع­مداری به دانش­مداری»

در ادامه امیر ریسمانباف، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‏شناسی دانشگاه فردوسی مشهد مقاله خود را با عنوان «شناختی از  چالش‏های گذار نرم‏ افزارهای کتابداری و اطلاع­رسانی از اطلاع­مداری به دانش­مداری» ارائه کرد.

وی گفت: حوزۀ خدمات اطلاع ­رسانی در حال حاضر در وضعیتی است که می­توان آن را نقطۀ تصادم سه جریان مرتبط دانست: تحولات فناورانۀ وب 2، پارادایم فردگرایی و تحول فراگیر و شتابان دو دهۀ اخیر در مفهوم مزیت نسبی در فضای کسب و کار. لذا این اقتضائات،شرایطی را پدید آورده که بقاء خدمات اطلاع­رسانی در کتابخانه­ها و نهادهای مشابه در گرو اثبات کارآمدی در تبدیل اثربخش داده به اطلاع و فراتر از آن ایجاد سهولت در دانش­افزایی کاربران و در نهایت خلق محتمل­تر نوآوریاست. برای تحقق چنین چشم­اندازی، گریزی از گذار همه وجوه خدمات کتابداری و اطلاع­رسانی (از فنون و شیوه­های عملی گرفته تا نرم­افزارها و ...) از اطلاع­مداری به دانش­مداری نیست. یکی از مهم­ترین چالش­های­فنی مرتبط در این باره که در سطح جهانی مطرح است، پیچیدگی مولفه­های دخیل در مفهوم نوین خدمات اطلاع­رسانی است که تبدیل این مولفه­ها را از سطح نظر و نظریه به ویژگی­ها و امکانات نرم­افزاری در سطح عمل، دشوار ساخته است. عملی ساختن این ایدۀ نظری که رویکرد خدمات اطلاع­رسانی – عمدتا در قالب نرم­افزارهای رایانه­ای - می­بایست در جهت هم­افزایی اطلاعات (به نحوی که به خلق دانش بینجامد) و هم­افزایی دانش (به نحوی که به خلق نوآوری بینجامد) باشد، به دلایل مختلف با پیچیدگی­های بسیاری روبروست.

وی افزود: در دنیای امروز، احتمال ناکامی فناوری­های پیچیده­ای که کاربست آن توسط کاربران، مستلزم مهارت­ها و دانش زیادی است، بالاست. از این رو، نرم­افزارهای در حال تحول در حوزۀ خدمات اطلاع­رسانی با یک پیچیدگی پارادوکس­وار روبرو هستند: از یک طرف، لزوم پیچیده دیدن مولفه­های خدمت اطلاع­رسانی (حرکت به سمت دانش­مداری و تأکید بر به دست دادن نوآوری) و از طرف دیگر، تولید محصولاتی که کاربست آنها توسط عموم کاربران با حداقل دانش رایانه­ای و فنی ممکن باشد. تفصیل این چالش­ها و نیز واکاوی دیگر ملاحظات مرتبط (اخلاقی، اقتصادی، حقوقی و حرفه­ای) موضوع اصلی این نوشتار است.

«گام های عملی برای به‏کارگیری آر.دی.ای. در ایران: الگوی پیشنهادی مبتنی بر دیدگاه فهرست‏نویسان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران»

در ادامه همایش مقاله «گام های عملی برای به‏کارگیری آر.دی.ای. در ایران: الگوی پیشنهادی مبتنی بر دیدگاه فهرست‏نویسان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران» توسط فاطمه پازوکی _دانشجوی دکتری کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا ارائه شد. 

وی گفت: این پژوهش بخشی از پایان نامه ام در کتابخانه ملی ایران بوده است و هدف آن  دریافت، بررسی و تحلیل نقطه نظرات فهرست‏نویسان شاغل در کتابخانه ملی ایران در مورد جنبه ‏های مختلف به‏ کارگیری آر.دی.ای. در ایران است. این پژوهش از نوع پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام شده است.

پازوکی درباره نتایج پژوهش خود گفت: نتیجه نهایی این پژوهش، ارائه الگوی پیشنهادی به کارگیری آر.دی.ای. در ایران با استفاده از نقطه نظرات فهرستنویسان شاغل در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است که می تواند برای کتابخانه‏ ا و مراکز اطلاع‏رسانی دیگر نیز مورد استفاده گیرد.

آسیب‏شناسی ‏انتشار اصطلاحنامه در ایران با نگاهی بر اصطلاحنامه‏ های حوزه سلامت

آخرین مقاله نشست اول، مقاله دکتر مریم کازرانی، استادیار دانشکده پیراپزشکیدانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با عنوان «آسیب‏شناسی ‏انتشار اصطلاحنامه در ایران با نگاهی بر اصطلاحنامه‏های حوزه سلامت» ارائه شد.

وی در ابتدا به اصطلاحنامه و ویژگی های آن اشاره کرد و گفت: رشد سريع منابع اطلاعا تی در شبكه‏ ها همراه با تحولات، نوآوري‏ها و پيشرفت‏های به عمل آمده در شيوه‏هاي ارائه اطلاعات، پيدايش و ظهور وب، همراه با توسعه و پيشرفت‏هاي اخير در كاربرد ابزارهاي گوناگون، نیازمند سیتم بازیابی یکپارچه‏ای است که جامعیت و مانعیت اطلاعات را تضمین کند. این مهم با داشتن اصطلاحنامه‏ های تخصصی استاندارد امکان‏پذیر می‏شود. هر اصطلاحنامه به عنوان یک ارگانیسم زنده باید بطور منظم روزآمد شود و این امر در سیستم‏های ذخیره و بازیابی اطلاعات یک نیاز است، به طوری‏که با افزایش تعداد اسناد نمایه‏سازی شده نیاز به اصلاح و تغییر نیز افزایش می یابد.

وی افزود: در این پژوهش به مشکلات خرد و کلان انتشار اصطلاحنامه در ایران با نگاهی بر ساختار محتوایی اصطلاحنامه‏ های حوزه سلامت ( اصطلاحنامه پزشکی فارسی و اصطلاحنامه بهداشت) و  مقایسه روند انتشار آن‏ها با اصطلاح‏نامه‏ های علوم پایه پرداخته شده ‏است. بررسی  ویژگی‏های ساختاری، معنایی، ارائه و  مدیریت اصطلاحنامه‏ها از نگاه آخرین ویرایش استاندارد ANSI/NISO z39.19 2005  نشان می‏دهد  بیشترین مشکلات در بخش مدیریت اصطلاحنامه ‏هاست.

نشست دوم با حضور دکتر مریم صراف زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه خلیج فارس بوشهر، دکتر براتی، هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دکتر بهنام الدین جامعی، رئیس کتابخانه مرکزی علوم پزشکی ایران به  عنوان هیأت رئیسه این نشست آغاز شد.

«جریان کنونی اطلاعات و سازماندهی و پردازش کاربردی و موثر اطلاعات: رویکردی تحلیلی و آسیب شناسانه»

پروانه مدیرامانی، آموزشگر و کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سخنرانی خود را با عنوان «جريان اطلاعات و "سازماندهي و پردازش" كاربردي و موثر منابع دانش: رويكردي تحليلي و آسيب شناسانه» و با گفته های زنده یاد استاد عباس حری آغاز کرد.  

وی ضمن نمایش گفته هایی از این استاد درخصوص مفهوم اطلاعات و جریان اطلاعت در اسلاید خود به موضوع همانندی و شباهت بین جریان خون و جریان اطلاعات و اینکه گردش ضعیف اطلاعات موقعیتی مشابه با گردش  ضعیف خون در بدن دارد، با الهام از پژوهش های دکتر علی عنانی، اقتصاددان و متخصص مدیریت راهبردی اهل کشور مصر اشاره کرد.

اهمیت ( ارتباط و انسجام در جهان کتابشناختی) و ( میانکش یا تعامل بین اطلاعات و کاربر) در چهار محور اصلی سازماندهی و پردازش اطلاعات یعنی ابزارها و روش های سازماندهی و پردازش؛ استانداردها و مستندسازی و نرم افزارهای کتابخانه ای را از ضروریات دانست.

رویکرد آسیب شناسانه سخنرانی وی، بر این مطلب تاکید داشت که اگر امروز مسیر حرکت جوامع علمی و تخصصی سازماندهی و پردازش به لزوم شناسایی و تحلیل کارکردی عناصر داده ای در پیشینه های کتابشناختی رسیده و اهداف و کارکردهای نوینی برای فهرست کتابخانه ای تعریف شده که با بکارگیری استانداردهای روشن و دقیق ذخیره و تبادل اطلاعات و با توانمندی نرم افزارهای کتابخانه ای امروز اطلاعات به نحو مطلوبی به کاربر نهایی برسد، آیا امروز این تعامل مطلوب و موثر اطلاعات و کاربر را در جوامع علمی و تخصصی کشورمان مشاهده می کنیم؟

 سپس دکتر مومن زاده به جایگاه رفت و از استادان و بزرگان حاضر در جمع، درخواست کرد برای تقدیر از کتابداران روی سن حاضر شوند

در این میان از علی بیگ – کتابدار کتابخانه دانشکده تغذیه و صنایع غذایی به عنوان برترین رتبه دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و نشاطی- کتابدار کتابخانه بیمارستان امام حسین بهترین رتبه دربین کتابخانه های بیمارستان ها تجلیل شد.

پس از مراسم تقدیر و تشکر و گرفتن عکس یادگاری به پیشنهاد دکتر مومن زاده- دبیر همایش با حضور تمامی حضار، دکتر افشین زرقی- معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به ایراد سخنرانی پرداخت..

دکتر زرقی، ضمن تبریک هفته کتاب و کتابخوانی همکاران در کتابخانه ها و قدردانی از مهندس مجید ملک پور(مدیر اجرایی همایش)، ناصر وظیفه شناس( اعضای کمیته علمی) و ملیحه سندی (اعضای کمیته علمی) و دیگر اعضا بیان کرد: حرکت اول کاستی و نقصان فراوانی دارد.

یک تیم علم سنجی را ایجاد کرده ایم و از دانشجویان علاقه مند در حوزه پژوهشی علم سنجی دعوت می کنم در این تیم حضور یابند.

در گذشته مشکلات فیزیکی (بزرگی و کوچکی) کتابخانه مدنظر بود اما امروزه بزرگی به تکنولوژی است. پایش مراکز دانشگاه ها و بیمارستان ها را شروع کرده ایم که  هدف از آن تقویت زیرساخت ها و تقویت نرم افزار می باشد.

وی در پایان اظهار داشت: اگر هرکتابداری ایده ای برای ارتقاء کتابخانه های ما (کتابخانه های مراکز، بیمارستان ها و دانشکده ها) معرفی کند جایزه ی مادی و معنوی برای ایجاد انگیزه در نظر گرفته می شود.

وی ضمن بیان خسته نباشید و تشکر از حضار جایگاه را ترک کرد.

«اعتماد و اعتبار در تولید و مصرف اطلاعات در محیط دیجیتال»

همایش با مقاله ی دکتر حمیدرضا جمالی مهموئی، دانشیار دانشگاه خوارزمی با عنوان «اعتماد و اعتبار در تولید و مصرف اطلاعات در محیط دیجیتال» ادامه یافت.

وی گفت: در همه عرصه ها شاهد تغییر هستیم به خصوص در حوزه اطلاعات. اگر چه فناوری اطلاعات همه چیز از ارتباطات علمی گرفته تا رفتارهای اطلاعاتی کاربران را متحول کرده است، امّا این اصل همچنان پابرجاست. در عین حال، این که کاربران و مصرف کنندگان اطلاعات و دانشمندان و تولید کنندگان اطلاعات بر اساس چه معیارهایی به یک منبع اطلاعات اعتماد می کنند و آن را واجد کیفیت و اعتبار می دانند ممکن است در نتیجه تحولات فناوری اطلاعات دستخوش تغییر شده باشد.  

دکتر جمالی گفت: این مقاله به بحث درباره اعتماد و مفاهیم مرتبط با آن از جمله کیفیت و اعتبار می پردازد و ضمن استفاده از مطالعات پیشین برای تبیین این مفاهیم و کاربرد آنها در حوزه اطلاع‏رسانی، یافته های کلیدی یک پژوهش بین المللی راکه با روش ترکیبی (مصاحبه، گروه کانونی، پیمایش) بر روی بیش از ۳۰۰۰  دانشمند از کشورهای مختلف انجام شده است ارائه می دهد.

وی درباره نتایج پژوهش خود گفت: معیارهای قدیمی هنوز در محیط جدید نیز پابرجاست، رسانه های اجتماعی و دسترسی آزاد چندان مورد اعتماد نیستند، دانشمندان کشورهای توسعه یافته بیشتر به معیارهای درونی منابع اطلاعاتی (مثل اعتبار داده و روش) توجه دارند در حالی که در کشورهای در حال توسعه بیشتر به معیارهای بیرونی (مثل اعتبار مجله) توجه می شود، و میان رفتار و معیارهای نسل جوانتر و نسل قدیمی تر تفاوت هایی وجود دارد.

«بررسی خدمات وب سایت کتابخانه‏های مرکزی دانشگاه‏های دولتی وزارت بهداشت : سال 1393»

سپس مریم زرقانی، کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع‏رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مقاله خود را با عنوان «بررسی خدمات وب سایت کتابخانه‏های مرکزی دانشگاه‏های دولتی وزارت بهداشت : سال 1393» ارائه کرد.

زرقانی هدف از مقاله را تعیین وضعیت وب سایت کتابخانه‏های مرکزی دانشگاه‏های دولتی وزارت بهداشت از جهت نوع منابع و خدماتی که در وب سایت ها لحظ شده است بیان کرد.

وی افزود: نوع مطالعه کاربردی – ارزیابانه است. جامعه پژوهش شامل 36 وب سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه‏های وزارت بهداشت که دارای وب سایت مشخص بوده‏اند. و ابزار پژوهش چک‏لیست بوده‏است.

وی در پایان اظهار داشت: نتیجه گیری که از این پژوهش می شود این است که در وب سایت کتابخانه‏ها لازم است، خدمات و منابعی که به کار گرفته نشده، در ساختار آنها تعریف شود، تا خدمات از طریق وب سایت ها ارتقاء یابد، لذا پیشنهاد می شود وب سایت ها توسط مدیران مورد بازبینی قرار گیرند و خدمات و فناوری های جدید را در وب سایت‏ها به کارگیرند.

«ارزیابی كيفيت محتوايي دروني و بيروني وب سایت های کتابخانه­ای دانشگاه­های علوم پزشکی ایران به عنوان زیرساخت های اشاعه اطلاعات»

اسماعیل مصطفوی، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش­شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز  مقاله خود را با عنوان «ارزیابی كيفيت محتوايي دروني و بيروني وب سایت های کتابخانه­ای دانشگاه­های علوم پزشکی ایران به عنوان زیرساخت های اشاعه اطلاعات»، به عنوان آخرین مقاله نشست دوم  ارائه کرد.

وی گفت: این پژوهش قسمتی از یک طرح پژوهش بزرگتر است که کیفیت پشتیبانی، محتوایی و ساختاری وب سایت های علوم پزشکی در این مقاله وجود دارد که ارائه می شود.

مصطفوی هدف از پژوهش خود را ارزیابی کیفیت محتوایی درونی و بیرونی وب سایت های کتابخانه‎ ای دانشگاه های علوم پزشکی ایران دانست و افزود: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و نوع مطالعه کاربردی است. ابزار گردآوري داده ها سياهه ی ارزيابي معتبري است كه روايي و پايايي آن از طريق بررسي متون و پژوهش هاي مشابه، مشورت با صاحب نظران و مقايسه با وب سایت های کتابخانه‎ ای 5 دانشگاه خارجي سنجيده شد. جامعه ی پژوهش شامل وب سایت های کتابخانه‎ ای دانشگاه های علوم پزشکی ايران در خرداد و تیر ماه 1392 می باشد.

وی درباره نتایج پژوهش خود گفت: در مجموع وب سایت های کتابخانه‎ ای دانشگاه های علوم پزشکی ايران بررسي شده از لحاظ كيفيت دروني و بيروني کمتر از حد متوسط قرار داشتند.                                             

اعضای هیأت رئیسه نشست سوم با حضور دکتر حمید جمالی مهموئی، دانشیار دانشگاه خوارزمی ، دکتر فریدون آزاده، عضو هیأت علمی علوم پزشکی تهران و دکتر عبدالرسول خسروی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر تشکیل داد.

سپس منیره قاسمی، مقاله خود را با موضوع «الزامات و رویکردهای زیرساخت مدیریت منابع و اطلاع رسانی» ارائه کرد.

«آسیب شناسی عوامل چالشی در کتابخانه های دانشگاهی و لزوم تهیه برنامه راهبردی: مطالعه موردی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران»

در ادامه «آسیب شناسی عوامل چالشی در کتابخانه های دانشگاهی و لزوم تهیه برنامه راهبردی: مطالعه موردی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران» توسط علی عظیمی، دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد ارائه شد.

وی گفت:  این پژوهش طرحی در دانشگاه علوم پزشکی ایران است که از آبان 1392 آغاز، و همچنان ادامه دارد.

عظیمی هدف از پژوهش خود را آسیب شناسی وضعیت و رویکردهای اطلاعات محور کتابخانه های دانشگاهی و در این مورد خاص، کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران دانست، بعلاوه لزوم تهیه و اجرای یک برنامه  راهبردی در راستای تعالی خدمات کتابخانه و دانشگاه مادر بررسی می شود.

وی افزود: در این پژوهش برای  شناسایی چالش ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران استفاده شد. دیگر اطلاعات لازم  با روش مطالعات کتابخانه ای گردآوری شد.

وی درباره نتایج پژوهش خود گفت: مشکلات شناسایی شده، آسیب هایی جدی را متوجه کتابخانه و سازمان مادر کرده است. بااین حال با توجه به تمهیداتی که در برنامه ریزی راهبردی اندیشیده می شود، می توان با تهیه و اجرای یک برنامه راهبردی منسجم ، علاوه بر دفع آسیب های موجود، جایگاه و خدمات کتابخانه را نیز ارتقاء داد.

«بررسی وب سایت کتابخانه‏های دانشگاه‏های علوم پزشکی تیپ یک کشور در خصوص نحوه ارائه راهنمای آموزشی استفاده از منابع الکترونیکی و پایگاه‏های اطلاعاتی»

زهره عباسیان، دانشجوی کارشناسی‏ارشد کتابداری و اطلاع‏رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی برای ارائه مقاله خود با عنوان «بررسی وب سایت کتابخانه‏های دانشگاه‏های علوم پزشکی تیپ یک کشور در خصوص نحوه ارائه راهنمای آموزشی استفاده از منابع الکترونیکی و پایگاه‏های اطلاعاتی» در جایگاه حاضر شد.

وی گفت: امروزه کتابخانه به عنوان یکی از مهم‏‏ترین کانال‏ها در جریان اطلاعات محسوب می‏شود. از این رو نقش و اهمیت آن در دانشگاه‏ها به عنوان مرکز پژوهش بیش از پیش حائز اهمیت است. لذا لازم است که کتابخانه‏های دانشگاهی به تقویت رسالت خود در تمام جوانب بپردازند و به دسترس‏پذیری اطلاعات چه به صورت فیزیکی و چه الکترونیکی و دیجیتالی توجه خاص مبذول دارند. یکی از پرکاربردترین منابع مورد استفاده در کتابخانه‏ها، منابع الکترونیکی و پایگاه‏های اطلاعاتی در حوزه‏های مختلف است که در پژوهش و تولید هر چه بیشتر علم در کشور بسیار مؤثر، مفید و ضروری محسوب می‏شوند. به منظور سهولت دسترسی و استفاده از منابع و پایگاه‏های اطلاعاتی موجود باید راهنماهایی به زبان فارسی توسط کتابخانه در دسترس کاربران قرار گیرد.

عباسیان افزود: بنابراین با توجه به اهمیت وجود این راهنماها پژوهش حاضر با بررسی وب سایت‏های کتابخانه‏های مرکزی دانشگاه‏های علوم پزشکی تیپ یک ایران، درصدد است به بررسی وجود یا عدم وجود این راهنما در وب سایت کتابخانه‏ها بپردازد و با توجه به آیتم هایی که باید یک راهنمای آموزشی استفاده از منابع و پایگاه اطلاعاتی داشته باشد محتوای مطالب آنها و میزان کمک در سهولت استفاده از منابع و پایگاه ها را بررسی کند تا گامی در جهت کاهش آسیب عدم استفاده از منابع الکترونیکی و پایگاه‏ها به دلیل عدم آگاهی و آشنایی با آنها بردارد.

«اهمیت سنجش آمادگی الکترونیکی در کتابخانه‏های پزشکی»

در ادامه حسین مطهری نژاد، دانشجوی کارشناسی‏ارشد کتابداری و اطلاع‏رسانی پزشکی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، برای ارائه پژوهش خود با عنوان «اهمیت سنجش آمادگی الکترونیکی در کتابخانه‏های پزشکی» بر روی سن حاضر شد.

وی گفت: امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات با سرعت بسیار زیادی در کشورها و سازمان های مختلف نفوذ کرده و فواید زیادی را برای آنها ایجاد کرده است. فناوری های نوین اطلاعاتی در کتابخانه‏ها نیز تحولات بسیار زیادی را به دنبال داشته و خدمات و امکانات کتابخانه‏ها را تحت تاثیر قرار داده است. وجود یک برنامه ریزی جامع و مناسب در مورد استفاده و به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در کتابخانه‏ها سبب خواهد شد تا کتابخانه‏ها به بهترین نحو از مزایا و خدمات فناوری بهره گرفته و به کارگیری آن را ضابطه مند کنند. برای این منظور باید وضعیت آمادگی الکترونیکی کتابخانه‏ها سنجیده شود. میزان دسترسی و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، آمادگی الکترونیکی نامیده می شود.

وی هدف از پژوهش خود را ضمن تبیین مفهوم  آمادگی الکترونیکی و اهمیت و اهداف  آن، به مدل های ارزیابی آن در کتابخانه‏های پزشکی پرداخته و اهمیت آن را در کتابخانه‏های پزشکی که نقش مهمی در ارتقای سطح سلامت و بهداشت در جامعه بر عهده دارند، دانست.

«نقش ذخیره سازی ابری در کتابخانه ها»

سپس دکتر محسن حاجی زین العابدینی، استادیار گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید بهشتی، مقاله خود را با عنوان «نقش ذخیره سازی ابری در کتابخانه ها» را ارائه کرد.

وی گفت: با پیشرفت فناوری اطلاعات نیاز به انجام کارهای محاسباتی در همه جا و همه زمان به وجود آمده است. همچنین نیاز به این هست که افراد بتوانند کارهای محاسباتی سنگین خود را بدون داشتن سخت افزار و نرم افزار های گران بتوانند از طریق خدماتی انجام دهند.

حاجی زین العابدینی افزود: ذخیره سازی ابری، ذخیره سازی مجازی سازی شده فوری را از طریق یک شبکه در پاسخ به یک درخواست مبنی بر کیفیت خدماتِ کیو اُ اس((quality of service (QoS) موردنظر، ارائه می نماید. این مقاله مروری کلی بر  ذخیره سازی ابری دارد  و مباحثی مانند الگوی مرجع ذخیره سازی ابری، معماری، انواع سیستم های ذخیره سازی ابری و در انتها برنامه های پردازش ابری در کتابخانه ها را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.

وی گفت:  منظور از ابر این است که به ما کمک می کند تا متوجه شویم که ذخیره سازی ابری همانند ابر پشت آن معلوم نیست چه اتفاقی می افتد؟ ذخیره سازی ابری در کتابخانه های بزرگ کاربرد دارد.

وی درباره نتایج پژوهش خود گفت: نتایج نشان می دهد گرچه شاهد کاربرد وسیع پردازش ابری در حوزه های مختلف هستیم اما مقوله ذخیره سازی ابری در آن هنوز در مرحله آغازین قرار دارد و نیاز به توجه تحقیقاتی بیشتر دارد . 

سپس اعضای هیأت رئیسه احمدی- دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش­شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با عنوان «راهبردهای مناسب برای کتابخانه‏ های دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بر اساس تحليل نقاط قوت، ضعف، فرصت­ها و تهديدها (SWOT)» را بر روی سن دعوت کردند. وی  در این همایش برای ایراد سخن خود حضور نداشت.

«تحلیل راهبردی وضعیت درونی و بیرونی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با کاربرد مدل SWOT و ارائه راهکارهایی برای ارتقای خدمات آن ها»

محمدرضا شکاری، دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران مقاله خود را با عنوان «تحلیل راهبردی وضعیت درونی و بیرونی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با کاربرد مدل SWOT و ارائه راهکارهایی برای ارتقای خدمات آن ها» به عنوان  آخرین مقاله در دومین روز همایش ارائه کرد.

وی گفت: مدل SWOT به بررسی نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت های موجود در یک سازمان می پردازد. این مقاله دارای نمودارها و جداول فراوانی است .

وی هدف از پژوهش خود را تحلیل وضعیت درونی و بیرونی کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با کاربرد این مدل، و ارائه راه کارهایی به منظور بهبود خدمات آن ها دانست و افزود: روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه ی پژوهش مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به تعداد 38 نفر است. ابزار مورد استفاده پرسشنامه ای محقق ساخته است که هسته ی اولیه آن از پیشینه و ادبیات موضوع گرفته شده است.

شکاری در پایان اظهار داشت: این پژوهش نتایجی را در 8 بعد از عوامل درونی شامل نیروی انسانی، مشارکت و همکاری، سابقه، مجموعه، زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، وضعیت مالی، فضا و تسهیلات و رویکردها و نگرش ها، و 4 بعد از عوامل بیرونی شامل نیروی انسانی، بازاریابی و رقبای اطلاعاتی، وضعیت مالی و رویکردها و نگرش ها ارائه می دهد که آگاهی از آن ها مدیران را از نقاط قوت و ضعف موجود، و نیز فرصت ها و تهدیدهایی که مراکز مورد بررسی با آن مواجه هستند آگاه کرده و آنان را در تدوین برنامه های راهبردی یاری می رساند.         

در ادامه بیانیه همایش قرائت شد.

سپس دکتر جامعی بر روی سن حاضر شد و گفت: این همایش به عنوان اولین قدم مهم ترین قدم نیز بوده است.

وی افزود: شاهد یک تلاش یک دست و یکپارچه بودم. همچنین از دکتر مومن زاده، کمیته علمی، کمیته اجرایی و معاون تحقیقات و فناوری  دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سپاسگزاری می کنم.

وی ضمن اشاره به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و همکارانی که علاقه مند به کار پژوهشی  هستند اما نمی دانند به چه آسانی می توان آن را انجام داد گفت:  هر رشته جایگاه خاص خود را دارد و ارتقای جایگاه پژوهشی کتابداران، ارتقا جایگاه پژوهشی دانشگاه خواهد بود.

وی در پایان گفت: سال آینده دانشگاه علوم پزشکی ایران، میزبان دومین همایش، خواهد بود و همایش در هفته کتاب برگزار می شود.

این همایش با قدردانی دکتر مومن زاده و دکتر شکفته از دست اندرکاران پایان یافت.

گزارش: الهه محمدی