فعالیت هفت هزار نشریه دارای مجوز در کشور

به گزارش خبرنگار لیزنا، نخستین نشست از سلسله نشست های «عصر کتاب» خانه کتاب، چهارشنبه (20 اسفند 93) در قالب آیین «گرامیداشت 25 سال آینه پژوهش» با حضور دکتر سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر محمدعلی مهدوی راد، سردبیر نشریه «آینه پژوهش»، محمد اسفندیاری،  منتقد و پژوهشگر، حجت السلام و المسلمین دکتر نجف لک  زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، دکتر نصراله پور جوادی، سردبیر نشریه «نشر دانش» و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب و جمعی از فرهیختگان و اهالی قلم در پژوهشگاه فرهنگ و هنر و معماری جهاد دانشگاهی برگزار شد.

مجید غلامی جلیسه، مدیر عامل خانه کتاب در این آیین گفت: سلسله نشست های عصر کتاب در سال آتی به صورت جدی برگزار خواهد شد. از اهداف برگزاری این نشست ها، تلاش برای تجلیل از موسسات، ناشران، وب سایت ها و نشریات فعال در حوزه دین است. بازتعریف فعالیت های نشریات در حوزه دین و معرفی استانداردهای انتشار این نشریات، در نشست های «عصر کتاب» بررسی می شود.

نقش «آئینه پژوهش» در تنویر افکار عمومی طی 25 سال

وی در ادامه درباره نشریه «آینه پژوهش» اظهار داشت: «آئینه پژوهش» نشریه ای است که طی 25 سال اخیر، نقش بسزایی در تنویر افکار عمومی داشته است. این نشریه در ربع قرن، به تنهایی، وظیفه اطلاع رسانی کتاب های دینی و نقد و بررسی کتاب های این حوزه را بر عهده داشته است. علاقه و عشق وافر مهدوی راد در این 25 سال موجب تاثیرگذار بودن این نشریه بوده است. 25 سال از عمر «آئینه پژوهش» با مدیریت یک سردبیری در تاریخ مطبوعات ایران بی نظیر است.

سلسله نشست های «عصر کتاب» با بهترین کیفیت برگزار خواهد شد

غلامی جلیسه در ادامه گفت: تلاش و استمرار وی و نگاه حوزه علمیه قم، در تاثیرگذاری این نشریه موثر بوده است. «آئینه پژوهش» به جوان بالغ و رعنایی تبدیل شده که با تجربیات خود می تواند گام های موثرتری در این حوزه بردارد. در سال آتی، سلسله نشست های «عصر کتاب» با بهترین کیفیت برگزار خواهد شد.

نشریه «نشر دانش» از عزیز ترین مجلات دهه 60 و نیمه نخست دهه 70 بود

سید فرید قاسمی، مدیر مرکز کتاب  پژوهی ایران، در این مراسم گفت: در حوزه نشریات کتاب مجله ای که 25 سال پیوسته و غیرگسسته منتشر شده باشد، نداشتیم. پیش از انتشار «آینه پژوهش» پیوستگی و غیرگسستگی و دوام متعلق به مجله «راهنمای کتاب» با انتشار 21 سال بود. نشریه «نشر دانش» از عزیز ترین مجلات دهه 60 و نیمه نخست دهه 70 بود. «نشر دانش» 15 سال از سال 59 تا 74 پیوسته منتشر شد. سپس بعد از چند وقفه در قالب دوماهنامه منتشر شد و در حال حاضر نیز در شماره های منظم منتشر نمی شود.

 با بررسی چهار دوره تاریخی نشر مطبوعات، متوجه ناپایداری ها در این حوزه خواهیم شد

قاسمی به روند تاریخی نشر مطبوعات در ایران پرداخت و افزود: با نگاهی به چهار سیر تاریخی نشر مطبوعات یعنی 154 سال تاریخ مطبوعات فارسی،  114 سال چاپ نشریات اسلامی در ایران،  92 سال نشر مطبوعات در قم و 84 سال نشر مطبوعات حوزه کتاب در ایران، می توان به جایگاه نشریه «آینه پژوهش» بیشتر واقف شد. با بررسی چهار دوره تاریخی نشر مطبوعات، متوجه ناپایداری ها در این حوزه خواهیم شد.

مطبوعات اسلامی در هند و اصفهان

وی درباره مطبوعات اسلامی گفت: مطبوعات اسلامی در هند و اصفهان متولد شد، اما این دو منطقه مرکز نشر مطبوعات نشدند، بلکه شهر نجف اشرف نخستین مرکز در حوزه انتشار نشریات اسلامی شد. آیت الله اصفهانی مجوز استفاده از وجوهات را برای انتشار نشریات دینی صادر کرد و قم با تأخیر به عنوان مرکز انتشار نشریات دینی معروف شد. نشریاتی که در قم به چاپ رسید، چندان منشأ اثر نبودند، اما نشریه «همایون» توانست در حوزه اثرگذار باشد. دهه 20، تهران مرکز‏، محل نشر نشریات اسلامی شد. نشریه «مکتب تشیع» و «درس هایی از مکتب تشیع» منتشر شد و نخستین نشریه زود تعطیل شد، اما «درس هایی از مکتب تشیع» باقی ماند.

انتشار نشریات اسلامی بعد از انقلاب

مدیر مرکز کتاب  پژوهی ایران افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، انتشار نشریات اسلامی در قم متحول شد و چند نشریه به چاپ رسید. دفتر تبلیغات اسلامی یکی از اهداف خود را تجمیع این نشریات تعیین کرد. انتشار نشریه «نور علم» در دهه 60، نقطه عطف در حوزه نشر اسلامی بود. «آینه پژوهش» از دل نشریه «حوزه» خارج شد. سیر بررسی انتشار نشریات اسلامی برای شناخت ناپایداری هاست. باید از خود بپرسیم چه اتفاقی افتاده است که «آینه پژوهش» تعطیل نشده است؟
 

نشریه «آینه پژوهش» در دستگاهی در سیستم مطبوعاتی کشور به ثبت برسد

قاسمی تصریح کرد: باید همچون بنا  هایی که در میراث فرهنگی به ثبت رسیده است، نشریه «آینه پژوهش» در دستگاهی در سیستم مطبوعاتی کشور به ثبت برسد. برای پاسداری از این میراث ملی چه باید کرد؟ «آینه پژوهش» نشریه  برکت خیزی بوده است. امروزه بزرگانی از ایران و خارج از کشور، مشق نویسندگی را از این نشریه آغاز کرده اند. نشریه «آینه پژوهش» نسل پروری و پدر پیشگی داشته است. مهدوی راد، نقش پدر پیشگی این نشریه را داشت و او نخستین پدر پیشگی مطبوعات ایران است. امید واریم این نشریه بپاید و بماند.

آینه پژوهش» با کمترین امکانات منتشر شد

مهدوی  راد، سردبیر نشریه «آینه پژوهش»در این آیین، با قدردانی از همکاران در «آینه پژوهش» گفت: دفتر تبلیغات اسلامی در قم، یکی از عوامل اصلی در پایداری «آینه پژوهش» است. نشریه با کمترین امکانات منتشر شد. اگر پشتیبانی های آیت الله ابایی نبود، در همان روز های نخست چراغ نشریه خاموش می شد.

 
وی در ادامه با بیان خاطراتی از روند انتشار «آینه پژوهش» گفت: امید وارم به  همت مؤسسه خانه کتاب که 15 نشریه دیگر در حوزه های مختلف به چاپ می رساند، انتشار این نشریه تداوم داشته باشد.

وقتی مجتبی مینوی در تهران بود، بسیاری جرأت نوشتن کتاب نداشتند

محمد اسفندیاری،  منتقد و پژوهشگر در این مراسم گفت: وقتی مجتبی مینوی در تهران بود، بسیاری جرأت نوشتن کتاب نداشتند. جریان نقد در ایران با انتشار چند نشریه مانند «راهنمای کتاب»، «کتاب امروز» و «نشر دانش» مطرح شد. نشریه «نشر دانش» نگینی در حوزه مطبوعات ایران است. «آینه پژوهش» در مقایسه با سایر نشریات نقد دارای یک تفاوت است. این نشریه در یک عرصه تخصصی یا بهتر بگویم اختصاصی یعنی عرصه کتاب های دینی منتشر می شود. متأسفانه نقد در 25 سال پیش و در حال حاضر مفهوم جا افتاده ای در محافل مذهبی و دینی نیست. نقد موجب تقویت نویسنده و محتوای مطلب می شود.

 
وی افزود: در سال های ابتدایی انتشار «آینه پژوهش» یک نفر در قم نسبت به انشار آن تردید کرده بود، چراکه معتقد بود انتشار نقد غیبت نویسنده است. مفاهیم دینی ما اجازه نقد را صادر کرده است. چراغ نقد باید روشن باشد و «آینه پژوهش» چراغ آن را روشن کرده است.

 
نصراله پور جوادی، سردبیر نشریه «نشر دانش» در این مراسم اظهار داشت: بیش از 30 سال پیش در مرکز نشر دانشگاهی با دکتر مهدوی راد آشنا شدم؛ زمانی که به دنبال انتشار نشریه «آینه پژوهش» بود. حدود 12 سال پیش با یک اسلام شناس ژاپنی آشنا شدم که «آینه پژوهش» را می شناخت و تداوم انتشار آن را ضروری می دانست.

 فعالیت هفت هزار نشریه دارای مجوز در کشور
حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم گفت: هفت  هزار نشریه دارای مجوز هستند که از این تعداد 500 نشریه در فضای مجازی فعالیت می کنند که مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی این دسته نیز در گروه مطبوعات قرار می  گیرند. تعداد معدودی از نشریات وجاهت دارند که نشریه «آینه پژوهش» از این دسته است. رسانه ها رویدادمحور هستند، اما نشریاتی که با رویکردی تفکرساز منتشر می شوند، سهم کمتری دارند.

نشریه «حوزه» با سردبیری دکتر صالحی،  پیش قراول نشریات دینی است

وی در ادامه گفت: در آیین گرامیداشت 25 سال انتشار نشریه «آینه پژوهش» باید از سنت و مکتب دفتر سازمان تبلیغات اسلامی یاد کرد. نشریه «حوزه» با سردبیری دکتر صالحی،  پیش قراول نشریات دینی است.

سپس حجت السلام و المسلمین دکتر نجف لک  زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بر روی سن حاضر شد و ضمن تشکر از مؤسسه خانه کتاب  برای برگزاری این آیین گفت: به عنوان مخاطب «آینه پژوهش» معتقدم این نشریه با وجود حرکت بر تیغ تیز نقد، همیشه به اخلاق و ادب مقید بوده و در بیان نقاط قوت و ضعف هیچ گاه دچار غلو گویی نشده است.

«آئینه پژوهش» در مسیر انتشار، از تجربیات پیشینیان خود به ویژه نشریه «نشر دانش» بهره برد

سخنران پایانی این مراسم، سید عباس صالحی گفت: «آئینه پژوهش» با دغدغه  آسیب های نشر در حدفاصل دهه 30 تا 50 متولد شد. شخصیت هایی مانند شهید مرتضی مطهری و استاد حکیمی درباره نااستواری و غنای محتوایی،  نیاز های مخاطب،  ادبیات نشر و چشم نوازی تولید به لحاظ انتشار این دغدغه را داشتند و این موجب شد تا نشریه «آئینه پژوهش» منتشر شود. «آئینه پژوهش» در مسیر انتشار، از تجربیات پیشینیان خود به ویژه نشریه «نشر دانش» بهره برد. ما در دهه 60 بسیار مدیون «نشر دانش» بودیم و هستیم. این نشریه یکی از منابع انتشار  مجله «حوزه» بود.

ایجاد دیالوگ انتقادی کار دشواری است

وی ادامه داد: جشن 25 سالگی نشریه موفقی مانند «آئینه پژوهش» در فضایی که تجربه های ناموفق بسیاری دیده ایم و یاس آور بوده، امید وارکننده است. جهت گیری باز و سعه صدر این نشریه که از ابتدا تا امروز ادامه پیدا کرده، از نخستین ویژگی های این نشریه است. دومین ویژگی این نشریه، توجه به نقد و تضارب افکار در کشوری است که از نظر تاریخی دیالوگ دو نفره چندان اهمیت نداشته است؛  ایجاد دیالوگ انتقادی کار دشواری است.

توجه به نشر پیراسته و معیار،  از رویکرد های جدی در اداره «آئینه پژوهش» بود

معاون فرهنگی وزیر ارشاد افزود: رعایت معیار های علمی و اخلاقی در انتشار، از دیگر ویژ گی  های این نشریه است. «آئینه پژوهش» به نقد کتاب می پرداخت، اما به اخلاق در نقد پایبند بود. توجه به نشر پیراسته و معیار،  از رویکرد های جدی در اداره این نشریه بود. تنها نشریه ای که در 25 سال گذشته به طور پیوسته منتشر شده  «آئینه پژوهش» و اداره شدن آن با یک سردبیری نیز از دیگر ویژگی های این نشریه است.

تنوع ارتباط وی برای «آئینه پژوهش» یک سرمایه است

صالحی ضمن اشاره به نقش دکتر مهدوی راد در اداره «آئینه پژوهش» گفت: سهم دکتر مهدوی راد در اداره «آئینه پژوهش» اندک نیست، هرچند در این راه افراد بسیاری حضور داشتند. کتابشناسی و عشق به کتاب و به اصطلاح کتاب بازی وی از جمله ویژگی های سردبیری «آئینه پژوهش» است. همچنین ارتباطات روان و گسترده وی در دهه های متوالی با حوزویان و دانشگاهیان، نشان از هوش و  توانایی اجتماعی مهدوی راد دارد. تنوع ارتباط وی برای «آئینه پژوهش» یک سرمایه است.

ماندگاری «آئینه پژوهش» در گرو شناخت شخصیت مهدوی  راد است

وی افزود: شخصیت علمی و معتدل مهدوی  راد موجب شده تا «آئینه پژوهش» معتدل بماند. شناسایی ماندگاری «آئینه پژوهش» در گرو شناخت شخصیت مهدوی  راد است. وی با شخصیت شاگرد پروری در ماندگاری این نشریه مؤثر بوده است.

صالحی در پایان گفت: از دیدگاه من، استادان به سه دسته تقسیم می شوند: استادان نا استاد، استادان معلم و استادان مربی، که مهدوی راد جزو سومین گروه است.

در پایان این مراسم ضمن اهدای لوح سپاس به دکتر مهدوی راد از مراکز مختلفی چون خانه کتاب از مجموعه سه جلدی «عیار گفتار» شامل 150 شماره مجله «آینه پژوهش» رونمایی شد.