12 سال یک نماینده مجلس در قاب شیشه‌ای

به گزارش خبرنگار لیزنا، روز دوشنبه، 22 آذرماه،‌ در همایش «یکصد و دهمین سال خدمات علمی و فرهنگی کتابخانه مجلس» از سه کتاب پارلمانی «وکالت ایرانی»، «اسناد فرقه دموکرات آذربایجان به روایتی دیگر» و «رجال و مقامات نظام تقنینی جمهوری اسلامی ایران» رونمایی شد.

کتاب «وکالت ایرانی» منعکس‌کننده‌ نحوه‌ ‌ایفای تکالیف و مسئولیت‌های یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، حسن سبحانی است.

سبحانی نماینده‌ مردم دامغان در دوره‌های 5، 6 و 7 مجلس شورای اسلامی بوده است.

در این اثر، بخش‌هایی از تاریخ مجلس شورای اسلامی در برهه‌هایی از فعالیت‌های این محفل قانون‌گذاری روایت و به چگونگی فعالیت و مشارکت ایشان در قانون‌گذاری، نظارت بر امور کشور از طریق تحقیق و تفحص، سؤال از وزیران و ارائه تذکرات پرداخته شده است.

این کتاب، تصویری واقعی از همه آن چیزی است که طی4 هزار و 383 روز بر یک نماینده‌ مستقل مجلس گذشته است و با  اطمینان از صحت آن،می‌تواند مورد ارجاع و استناد واقع شود.

 مطالبی که در این کتاب آمده حاوی دیدگاه‌ها، مذاکرات جلسه‌ی علنی، اقدامات، موانع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، رویکردها، اظهارنظرها، مراجعات، ملاقات‌ها، مکتوبات و غیره سبحانی در طول سه دوره‌ نمایندگی مجلس است.

 کتاب دیگر، «اسناد فرقه دموکرات آذربایجان به روایتی دیگر» است.

 موضوع این کتاب مربوط به اسناد غائله فرقه دموکرات آذربایجان است و از حدود هزار برگ سند موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، برگزیده و بازخوانی شده است.

این کتاب اطلاعات بسیار مهمی را از فعالیت‌های مختلف این فرقه به دست می‌دهد.

سومین کتاب «رجال و مقامات نظام تقنینی جمهوری اسلامی ایران» است.

در این کتاب روند انتخابات، رویدادهای مهم، برخی از مصوبات و تاریخ افتتاح و اختتام 10 دوره مجلس شورای اسلامی به تفکیک بیان شده است.

همچنین در این کتاب اسامی نمایندگان هر دوره بر اساس حوزه انتخابیه به ترتیب حروف الفبا تنظیم و اسامی اعضای هیئت‌رئیسه مجلس در هر دوره به ترتیب اجلاسیه‌های اول تا چهارم، در آخر هر دوره ذکر شده است.

برای دسترسی آسان‌تر خوانندگان و پژوهشگران، اسامی و تصاویر هزار و 809 نفر از نمایندگان 10 دوره مجلس شورای اسلامی، بر اساس نام خانوادگی و با ترتیب الفبایی تنظیم و در آخر کتاب درج شده است.

با توجه به این‌که مدت عضویت اعضای شورای نگهبان،‌ 6 سال است، هر 6 سال یک دوره محاسبه و اسامی اعضا و هیئت‌رئیسه هر دوره به تفکیک ذکر شده است.

همچنین برای سهولت دسترسی، اسامی و تصاویر فقها و حقوق‌دانان شورای نگهبان (43 نفر) به ترتیب حروف الفبا در آخر کتاب آمده است.

در ابتدای این همایش، پیام علی لاریجانی، ریاست مجلس شورای اسلامی، به مناسبت رونمایی از کتاب‌های پارلمانی کتابخانه مجلس شورای اسلامی خوانده شد.

کتابخانه مجلس مشکل فضای فیزیکی دارد

محمدرضا مجیدی، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، به عنوان یک مرکز علمی و فرهنگی مرجع در سطح ملی و بین المللی فعالیت می‌کند، اظهار داشت:« این مرکز سعی کرده است بسیاری از طرح‎‌هایی را که از قبل شروع شده بود، مانند آنچه سبحانی انجام داد، با وجود مشکلات مالی به نتیجه برساند. سبحانی بدین وسیله بیش از 12 هزار برگ سند را در اختیار مجموعه قرارداد.»

مجیدی با اشاره به ماموریت‌ پارلمان در جمع‌آوری اسناد تاریخی، افزود:« حتی یادداشتی کوچک برای پارلمان ارزشمند و هدفمند خواهد بود. کتابخانه مجلس مشکل فضای فیزیکی دارد، میلیون‌ها برگ سند داریم که اگر فضای فیزیکی مناسب به دست نیاید، عمر کاغذ محدود است  و از بین خواهد رفت. هرچند کادر کتابخانه سعی کردند با استفاده از فناوری مدرن کاغذهای موجود را تثبیت کنند، آن کار هم کافی نیست؛ چون باید اسناد و مدارک برای استفاده محققان به نمایش گذاشته شود.»

سید رضا تقوی رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه، با تقدیر و تشکر از سبحانی که تجربیات خود را به تحریر کشید، اظهار داشت:« سبحانی سندی بر سندهای پژوهش‌های شورای اسلامی افزوده است. جریان‌های اجتماعی از جایی شکل می‌گیرد و به دنبال آن موضوعاتی حل می‌شود. اینها بهانه‌ای برای تقویت فرهنگ است. کتابت، آثار خوبی دارد چون می‌توان علم را با آن ذخیره کرد، همچنین موجب نشر علم می‌شود. یکی از راه‌های جلوگیری از مرگ علم، نوشتن است. نوشتن، حلقه وصل گذشته و آینده است یعنی کاری که دکتر سبحانی با نوشتن این کتاب انجام داد.»

وی این مجموعه کاری را به عنوان آیینه کاری برای نمایندگان دوره‌های بعدی توصیف کرد و گفت: «سبحانی در این مجموعه روزهای کار خود را نوشته است. آگاهی از مسائل نماینده تهران چقدر برای نمایندگان سایر استان‌ها مفید است؟ البته کاری که انجام شده، خوب است؛ چون به این وسیله می‌توان از تنوع مشکلات و موضوعات اصلی اطلاع بدست آورد. این کتاب را باید به دست تحلیل‌گر داد تا مطالعه کند و بگوید آیا درست است که فردی با کمالات سبحانی وقت خود را برای این کار صرف کند؟ اگر همه نمایندگان چنین کاری انجام دهند، تکراری خواهد شد. فکر می‌کنم رسالت مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی این باشد که در هر دوره فردی مانند سبحانی را برای انجام این کار پیدا کند. در مراحل بعد، ارتباطات بین‌المللی، ساختار و روند کار مجلس باید تحلیل شود. مدیریت مجلس و نوع گردش کار در آن باید مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.»

پس از اتمام سخنان تقوی از او خواسته شد تا ترتیبی داده شود که در نمازهای جمعه از مردم بخواهند تا نسخه‌های خطی خود را به کتابخانه‌های بزرگ اهدا کنند یا بفروشند.

به مساله بودجه کتابخانه مجلس توجه نمی‌شود

شهلا میرگلوی بیات، نماینده دوره هفتم مجلس شورای اسلامی با اشاره به اخلاق و رفتار نیکوی سبحانی اظهار داشت:«کتاب را نخواندم ولی با توجه به شخصیت سبحانی، می‌توان فهمید که چه موضوعاتی دارد. از این نوشته‌ها می‌توان به چالش‌ها و نواقص قانون‌گذاری کشور پی‌برد. اگر مسئولین کشور ما از سبحانی به عنوان مشاور استفاده نکنند، جامعه ضرر خواهد کرد. از مسئولین خواستم تا از نمایندگان هر کمیسیون برای تشکیل اتاق فکر آن دوره دعوت شود، تا بتوان از تجربیات آنها استفاده کرد.»

دکتر سید محمدعلی احمدی ابهری، مشاور خدمات ویژه پژوهشی و فرهنگی به نمایندگان مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینکه 110 سال از تشکیل مجلس شورای اسلامی می‌گذرد، اظهار داشت:« کتابخانه مجلس تا امروز 437 عنوان کتاب کارپژوهشی منتشر کرده است. این را باید قدردان دکتر فدایی باشیم که مرکز پژوهش مجلس را پایه‌گذاری کرد.»

ابهری در ادامه سخنان خود با اشاره به تعداد کتاب‌های منتشر شده توسط کتابخانه مجلس گفت:«در حوزه پارلمانی 21 عنوان کتاب منتشر شد که مجموعه سبحانی یک عنوان از آن است. در نسخ خطی 65 عنوان، در منطق و کلام 32 عنوان و همچنین کتاب‌های دیگر منتشر شده است. بخش عمده کارهای ما احیا و تصحیح و انتشار نسخ خطی است که در گوشه مخرن کتابخانه وجود دارد. اگر این نسخ را منتشر نکنیم نسل آینده از این منبع محروم خواهندبود. در بخش پژوهش هم مسئولان با وجود مشکلات کمبود بودجه با از خود گذشتگی فعایلیت می‌کنند چون به مساله بودجه کتابخانه مجلس توجه نمی‌شود.»

بر طبق خبر اعلام شده در این همایش، برای نخستین بار در طول تاریخ کشور، بودجه 19 میلیارد تومانی برای سرمایه‌گذاری روی نسخ خطی اختصاص داده شده است.

در ایفای مسئولیت‌های خود هیچ خود سانسور و ملاحظه‌ای نکردم

دکتر حسن سبحانی نماینده دوره‌های 5، 6 و 7 مجلس شورای اسلامی و نویسنده مجموعه کتاب‌های وکالت ایرانی، سخنان خود را را با کلامی از ماکس وبر، جامعه‌شناس آلمانی شروع کرد و گفت: «خودستایی دشمنی سخیف در میان ماست که سیاست‌مدار باید هر روز آن را از بین ببرد.»

سبحانی در ادامه افزود:«من همواره در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی مستقل از جبهه‌ها و سوگیری‌ها عمل کردم. این روند فرد را  با مشکلات مضاعفی مواجه می‌کند که در مورد من هم چنین بود. در فعالیت مستقل برای هر طرح و لایحه باید دنبال افراد مختلفی بود که محتویات آن طرح نظر آنها را جلب کرده باشد و با موضوعات حزبی آنها تضادی نداشته باشد.»

سبحانی با اشاره به سال‌های فعالیت خود در مجلس شورای اسلامی، افزود: «علاوه بر این در طول فعالیت  خود در مجلس شورای اسلامی، به این اصل که عدالت را باید در محتوای حقیقت یافت و به آن پایبند بود، معتقد بودم و بر اساس آن عمل کردم. در سال 1375 نماینده مجلس شورای اسلامی شدم و همان مسئولیت و اعتقادها را در مجلس‌های ششم و هفتم ادامه دادم. در سال 1387 دوران نمایندگی من به پایان رسید، در حالی که مواظب بودم به چیزی جز مصلحت نظام متوصل نشوم. در این کتاب تمام فعالیت‌های خود در این سال‌ها را منتشر کردم و در ایفای مسئولیت‌های خود هیچ خود سانسوری و ملاحظه‌ای در مقابل قدرتها روا نداشتم.»

وی با توضیح درباره مجموعه کتاب وکالت ایرانی افزود: «افراد در کتاب وکالت ایرانی با نماینده‌ای مواجه هستند که در سن 43 سالگی، به اندازه یک استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران مضطرب از وابستگی به جناح‌های سیاسی است. فردی که پس از 12 سال نمایندگی مجلس را  ترک کرد و خود را متعهد دانست تا فعالیت‌هایی را که در طول این 12 سال انجام داده است، به صورتی که خود را در قابی شیشه‌ای قرار داده باشد، به مردم کشورش منتقل کند و مقوله‌ای را از آنان مخفی نکند.»

در پایان همایش نمایندگان حاضر در جلسه  همراه سبحانی از این سه کتاب رونمایی کردند. 

 همایش «یکصد و دهمین سال خدمات علمی و فرهنگی کتابخانه مجلس» در ساختمان مشروطه واقع در میدان بهارستان برگزار شد.