برگزیدگان چهارمین جشنواره بین المللی فارابی معرفی شدند

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا)، چهارمین جشنواره بین المللی فارابی (ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی) روز شنبه مورخ اول آبان 1389، با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری/ بنیاد ملی نخبگان/سازمان آیسسکو/ سازمان یونسکو/ معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در ساعت 9 با تلاوت آیاتی از قرآن کریم و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی آغاز شد.

در ابتدا رئیس محترم دبیرخانه جشنواره، دکتر علی اکبر علیخانی، ضمن خوشامد گویی به مهمانان اظهار کرد: "بزرگداشت دانشمندان حوزه علوم انسانی و اسلامی را بزرگداشت دانش است و اگر دانایی را راز انسانیت بدانیم باید به مسئولیت ناشی از این دانایی عمل نماییم. بنابراین تقدیر از فعالان این عرصه لازم و ضروری است."

در ادامه، نماهنگ بزرگداشت مرحوم دکتر علی محمد حق شناس صاحبنظر در زمینه زبان شناسی و آواشناسی پخش گردید.

آیت الله دکتر عباسعلی عمید زنجانی، به عنوان سخنران ویژه این جشنواره گفت: "جشنواره فارابی فرصتی برای احیای علوم انسانی است. اما با این حال هنوز علوم انسانی جایگاه خودش را در مقایسه با علوم تجربی پیدا نکرده است. طرحی به نام «طرح نو» برای پیشرفت و توسعه علوم مطرح شد که چرخش علم در قالب یک مثلث سه ضلع دولت، دانشگاه و صنعت بود که بیشتر برای علوم تجربی به کار برده شد. اما متأسفانه این طرح برای علوم انسانی صادق نیست، چرا که  اکثر علوم انسانی جایگاهی در صنعت ندارد و تعامل آن با دولت اندک است. بنابراین یکی از رسالت ها و وظایف صاحبنظران علوم انسانی این است که جایگاه خودشان را در دولت مشخص کنند که در این صورت شاهد موفقیت های بزرگی خواهیم بود. از طرفی اخیرا" حرکتی در زمینه «اخلاق» به وجود آمده است و جایگاه خودش را در زمینه های مختلف علوم پیدا کرده است. پس اخلاق در زمینه های مختلف و در عرصه فناوری می تواند خودش را نشان دهد و راهنمای مدیران اجرایی شود."

پروفسور ویلفرد مادلونگ، دیگر سخنران ویژه ی این جشنواره بود که به زبان انگلیسی صحبت کرد و در بیاناتش اظهار کرد: "حضور در این جشنواره برای من غنیمت بزرگی است. همه جهان فارابی را پس از ارسطو، دانشمند بزرگ علوم انسانی می دانند و دلیل علاقه من به مطالعه علوم انسانی این بود که  خودم را بیابم. امروزه در کشورهای اروپا و امریکا، علوم اسلامی و انسانی برگزیده است و باعث احیای ارزش های انسانی می شود. گوته شاعر آلمانی در متون خود به حافظ و قرآن اشاره کرده است و از این طریق من با این حوزه آشنا شده ام."

سپس در ادامه، نماهنگ بزرگداشت مرحوم دکتر هاراطون داویدیان، روانپزشک و متخصص برجسته اعصاب و عضو فدراسیون بهداشت جهانی پخش گردید.

دکتر غلامرضا کریمی، پیام مدیر کل محترم سازمان آیسسکو را به شرح ذیل قرائت نمود: " باید تلاش شود مفاهیم اصلی در علوم انسانی و اسلامی همانند تمدن، دین و ایثار تبیین شوند تا تحولی را ایجاد کنند که برگزاری این جشنواره محملی مناسب برای  تقویت منزلت علوم انسانی و اسلامی است. سازمان آیسسکو اهداف جشنواره را مطابق با اهداف خودش می داند و حمایت از آن را جزء اولویت های خود قرار داده است."

سپس آریا گوناوان اوسیس، پیام مدیر کل محترم سازمان یونسکو را  به زبان انگلیسی با مضمون ذیل قرائت کرد: "فارابی در زمینه های مختلف علوم انسانی برای جهانیان شناخته شده است. برگزاری جشنواره ای در سطح بین الملل، به نام ایشان فرصت ویژه ای برای توزیع اطلاعات به جامعه است. سازمان یونسکو این فرصت را غنیمت می دارد و در زمینه های لازم، همکاری، مشارکت و پشتیبانی خود را اعلام می کند."

در ادامه نماهنگی به منظور بزرگداشت دکتر محمد خوانساری، فعال در فرهنگستان زبان و ادب پارسی پخش شد.

سپس دکتر غلامرضا خواجه سروی، دبیر محترم جشنواره گزارشی از چهارمین جشنواره بین المللی فارابی ارائه داد و تصریح کرد: "2381 اثر داخلی و خارجی برای این دوره از جشنواره ارسال شده بود که 261 اثر خارجی بودند که در 12 گروه مورد ارزیابی قرار گرفتند و امروز شاهد تقدیر 60 نفر هستیم. کل آثار نسبت به سال گذشته 51 درصد افزایش داشته است که نشان دهنده توجه پژوهشگران این عرصه است. 1917 اثر در قالب کتاب، 288 اثر در قالب گزارش پایانی پژوهش، و 576 اثر در قالب پایان نامه ارائه شده است. از منظر حوزه پژوهش 1333 اثر از نوع بنیادی است.182 اثر از نوع پژوهش توسعه ای، 619 اثر از نوع پژوهش کاربردی و 247 اثر از نوع پژوهش ترکیبی است. از طرفی در امسال، گروه «مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره)» به حوزه های پیشین اضافه شده است."

در ادامه دکتر محمدمهدی نژاد نوری، معاون محترم پژوهشی وزارت علوم ابراز داشت: " اهمیت علوم انسانی، قدرت نقد را بالا می برد. باید تلاش کنیم این عرصه را تقویت نماییم تا تبدیل به پایه اساسی قدرت نرم کشور ما شود. 300 نشریه علمی – پژوهشی و علمی- ترویجی در علوم انسانی و 100 انجمن علمی را باید در مسیر مشخص و تعریف شده ای قرار دهیم تا از پراکندگی آن ها جلوگیری شود. بنابراین جهت دادن به پژوهش ها و اولویت بندی آن ها در وزارت علوم در حال پیگیری است. از ابزار هدفمند سازی نقشه جامع علمی کشور است و شورای عالی عتف، کمیسیون تخصصی را شکل داده است که با توجه به اهداف، مصادیق مشخص خواهند شد. در واقع، تعیین برترین ها در این نوع جشنواره ها ما را وارد «جهاد علمی» می کند که باعث جهش در حوزه علوم انسانی می شود و به همین دلیل از ارزش بنیادین برخوردار است."

در ادامه پروفسور ژان جوزف فرانسوا پرو، نتایج چند دهه پژوهش خود در مورد ایران را بدین گونه به زبان فرانسه و به همراه یک مترجم ارائه داد: "خوشحالم که کتابم با عنوان «کاخ داریوش در شوش» برگزیده شد و من اکنون در اینجا حضور دارم. بیشتر از یک قرن است که باستان شناسان کشور فرانسه علاقه مند به تحقیق تاریخ ایران هستند. علاقه شخصی من به خاورمیانه و تاریخ قدیم ایران است. در طول همین تحقیقات بود که به دین اسلام رسیدم."

در ادامه نماهنگ بزرگداشت مرحوم آیت الله سید محمد حسین فضل الله پخش شد.

سپس دکتر نسرین سلطانخواه، معاون محترم علم و فناوری رئیس جمهور، به ایراد سخنرانی پرداخت: "علوم انسانی و اسلامی سبب ترقی جایگاه رفیع و شایسته انسان می شود. بنابراین ضرورت دارد در حوزه عمل و نظر تقویت شود. از منظر دیگر، تقویت علوم انسانی باعث تقویت فرهنگ ایرانی و باورهای علمی و دینی ما می شود و جشنواره فارابی برای تقویت این هدف است و موجب ابداع، خلاقیت و نوآوری در این حوزه خواهد شد. لذا مسئولان محترم در حوزه ها و دانشگاه ها باید بستر های لازم را فراهم کنند.  ما با حمایت بنیاد علمی نخبگان تلاش می کنیم که مسیرها را هموارتر سازیم و تسهیلات بیشتری را در نظر بگیریم تا به افزایش کمیت شرکت کنندگان، به کیفیت داوری نیز دست یابیم و شاهد تداوم نام ایران در پیشرفت علمی در عصر فارابی تا کنون و آینده باشیم."

در ادامه دکتر کامران دانشجو، وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری بر روی سن حاضر شد، وی تصریح کرد: "حوزه مطالعات علوم انسانی به عنوان مقوله ای که انسان به عنوان اشرف مخلوقات در آن است، بر علوم دیگر ارجحیت دارد."

وی در ادامه 5 اندیشه محوری را پیشنهاد کرد تا در سیاست های علوم، تحقیقات و فناوری به نحو شایسته پیگیری شوند. این  محورها عبارتند از: "بومی شدن علوم انسانی، تقویت میان رشته ای ها در علوم انسانی، کاربردی سازی نتایج پژوهش های علوم  انسانی، سرمایه گذاری دولتی و حمایت  از فعالیت های علمی بخش خصوصی و ترسیم نقشه جامع علوم انسانی  ."

سپس اسفندیار رحیم مشایی، که به نمایندگی از رئیس جمهور، در این جشنواره شرکت داشت، در بیانات خود اظهار داشت: " انسان، محور اصلی علوم انسانی و اسلامی است که حکمت آفرینش را معنی می کند و باور به مدیریت الهی و توحید، انسان را به توفیق الزام می کند. بنابراین بدیهی است که انسان، محور مرکزی تمامی مطالعات است و تکریم شأن انسان موجب تکریم شأن خداوند می گردد. با توجه به این تأثیر باید حوزه های مختلف علوم انسانی و اسلامی باز تعریف شوند. بنابراین مطالعات علوم انسانی و اسلامی  باید تلاش نمایند تحلیل واقع بینانه ای از انسان ارائه دهند تا موارد بنیادی تقویت و موانع رفع شوند."

در نهایت به برگزیدگان چهارمین جشنواره بین المللی فارابی، در دوازده گروه  علمی، لوح تقدیر رئیس جمهور، لوح تقدیر یونسکو، لوح تقدیر آیسسکو، مدال، تندیس فارابی، یادمان جشنواره و جوایز نقدی اعطا شد.

در گروه فناوری اطلاعات، اطلاع رسانی و کتابداری ،به 5 نفر برگزیده به شرح ذیل جوایز مذکور اعطا گردید:

دکتر لیلا مکتبی فرد، برگزیده دوم بخش بزرگسال/ عنوان اثر (پایان نامه دوره دکتری): «بررسی تناسب محتوایی داستان های تألیفی ایرانی برای کودکان  و نوجوانان گروه های سنی (ج) با مهارت ها و مؤلفه های تفکر انتقادی»/ به راهنمایی دکتر مرتضی کوکبی از دانشگاه شهید چمران اهواز

مجیده سنجی، برگزیده اول بخش جوان/  عنوان اثر (پایان نامه کارشناسی ارشد): «شناسایی واژه های غیر مفهومی (رایج) در نمایه سازی خودکار مدارک فارسی»/ به راهنمایی دکتر محمدرضا داورپناه از دانشگاه فردوسی مشهد

عاطفه شریف، برگزیده دوم بخش جوان/ عنوان اثر (پایان نامه کارشناسی ارشد): «بررسی میزان اثر بخشی عناصر ابر داده ای و رتبه بندی صفحات وب توسط موتورهای کاوش عمومی» به راهنمایی دکتر عباس حری از دانشگاه تهران

دکتر علیرضا اسفندیاری مقدم، برگزیده دوم بخش جوان/ عنوان اثر (پایان نامه کارشناسی ارشد): «بررسی نتایج جستجو در ابر موتورهای کاوش و موتورهای تحت پوشش آن ها از جنبه همپوشانی و رتبه بندی»/ به راهنمایی دکتر مهری پریرخ از دانشگاه فردوسی مشهد

سپیده فهیمی فر، برگزیده سوم بخش جوان/ عنوان اثر (پایان نامه کارشناسی ارشد): «سنجش معیارهای ارزیابی کتاب های الکترونیکی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکنیلی دانشگاه الزهرا (س) و کتابداران شاغل در دانشگاه های دولتی شهر تهران» به راهنمایی دکتر امیر غائبی از دانشگاه الزهرا

گفتنی است از «استاد عبدالحسین حائری» به عنوان «نسخه شناس برجسته»، از «فصلنامه تعلیم و تربیت» به عنوان «نشریه علمی – پژوهشی برتر»، از «انجمن روانشناسی ایران» به عنوان «انجمن علمی برتر» و از «پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» به عنوان «مؤسسه پژوهشی برتر» تجلیل و قدردانی شد.

چهارمین جشنواره بین المللی فارابی در ساعت 13 به کار خود پایان داد.

خبرنگار: الهه حسینی