به گزارش خبرنگار لیزنا، سی و دومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از از تاریخ ۴ تا ۱۴ اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) برگزار خواهد شد. در حال حاضر مصلی در حال آماده سازی برای میزبانی از این رویداد بزرگ فرهنگی است.

 بخش مهمان ویژه و بین الملل

نمایشگاه کتاب امسال دارای چهار سالن نشست و یک سرای اهل قلم است که در نیم طبقه دوم نمایشگاه مقابل درِ شماره ۱۵  نمایشگاه واقع شده که به راحتی برای سخنرانان و خبرنگاران قابل دسترس هستند.

 احمد شاکری، مدیر بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران در مورد این بخش توضیح داد: در سمت چپ بخش بین الملل، غرفه کشورهای مختلف واقع شده است و در دست راست، نهاد های فعال داخلی در حوزه بین الملل قرار گرفته‌اند. در انتهای سالن، غرفه کشور چین به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه واقع شده که در فضای ۶۰۰ متری ایجاد شده است. 500 متر از این فضا غرفه‌ای اصلی کشور چین و ۱۰۰ متر آن مخصوص غرفه ویژه تصویرگران است.   در کنار آن بازار جهانی و رایت سنتر  قرار دارد.

وی با اشاره بر اینکه چیدمان غرفه مهمان ویژه فردا ظهر آغاز می شود، در مورد حضور چین به عنوان مهمان ویژه امسال نمایشگاه تهران گفت:  براساس پروتکلی که در سال ۲۰۱۶ بین سید عباس صالحی و هیئت چینی امضا شده بود، در سال ۲۰۱۷ ایران به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب پکن فعالیت داشت. در سال ۲۰۱۹ نیز چین مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران شد. بر اساس آن پروتکل ۵۰۰ متر فضا در اختیار طرف ایرانی قرار گرفت و ۵۰۰ متر فضا نیز به طور متقابل در اختیار طرف چینی قرار می گیرد. حضور ایران در سال ۲۰۱۷ در چین حضوری متفاوت بود. ۱۰۰ نفر در قالب هیئت ایرانی در نمایشگاه پکن حضور یافتند. امسال چین به گفته خود آنان یکی از بزرگترین هیئت های خود را عازم نمایشگاه کتاب تهران می کنند که شامل ۱۵۰ نفر است. حدود ۷۸ ناشر و ۲۰ نفر نویسنده، تصویرگر و پژوهشگر در این هیئت حضور دارند.

او ادامه داد: از سوی چین اجرای برنامه های متنوعی در نمایشگاه چه در داخل و چه در خارج است نمایشگاه پیش بینی شده است. از روز سه شنبه که افتتاحیه نمایشگاه تهران برگزار می شود، برنامه هایی را با حضور معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ چین در بیرون از نمایشگاه به اجرا در می آورند. روز چهارشنبه با حضور ناشران ایرانی و ناشرانی از چین افتتاحیه غرفه انجام می گیرد. ۷۰۸ ناشر چینی به طور رسمی در ایران حضور میابند، ۵۰ کپی‌رایت منیجر نیز حضور خواهند داشت و حدود ۴ هزار عنوان کتاب در چهار زبان‌ مختلف و در مجموع ۱۵ هزار جلد کتاب را به نمایشگاه کتاب تهران می آورند.

شاکری در مورد بخش های مختلف غرفه چین گفت: بخش های مختلف غرفه شامل بخشی برای برگزاری نشست، بخشی برای حضور ناشران چینی که در آن کتاب های ناشران برگزیده این کشور معرفی خواهد شد، بخشی برای پذیرایی از بازدیدکنندگان غرفه و بخش تصویرگری است. همچنین بخش تبلیغی نیز برای معرفی فرهنگ چینی مانند صنایع دستی و آثار فرهنگی تدارک دیده شده است.

وی در مورد ایجاد فرصت های مناسب جهت تبادل حق نشر کتاب‌های مختلف چینی و ایرانی طی دو نمایشگاه کتاب پکن و نمایشگاه کتاب تهران اظهار داشت: در بخش رایت سنتر قرار است دیدارهایی میان ناشران ایرانی و ناشران چینی صورت گیرد. قرارها مشخص است و برنامه دیدارها نیز تعیین شده است. امیدوار هستیم این رفت و برگشت به طور دو طرف انجام گیرد. قرارهای بسیار خوبی از سمت آژانس‌های ادبی ایرانی تدارک دیده شده و برای مثال یکی از آژانس های ایرانی قرارداد ۲۰ عنوان کتاب را به امضا خواهد رساند. امیدوار هستیم اتفاقات خوبی برای ناشران و حضور نشر ایران در بازار نشر چین در این نمایشگاه رخ دهد و آغازی برای این همکاری‌ها باشد نه نقطه ختام آن.

وی در مورد دستاوردهای حضور ایران در نمایشگاه پکن بیان کرد: به نظر می‌رسد حضور ایران در کشور چین باعث حضور قوی ترین این کشور در نمایشگاه امسال شده است. در طی این دو سال تقابل ناشران ایرانی در قالب آژانس‌های ادبی با ناشران چینی شکل منظم و هدفمندی به خود گرفته. امیدوار هستیم امید داریم میوه حضور ایران در نمایشگاه کتاب پکن را اکنون برداشت کنیم.

به گفته او ناشران دیگری نیز از دیگر کشورها در نمایشگاه حضور می یابند که  قرار های مختلفی دربخش تبادل حق انتشار کتب ایرانی تدارک دیده اند. در بخش رایت سنتر قرار است 10 ناشر ایرانی مستقر شوند و به مذاکره با همتایان خود بپردازند. همچنین بورسیه های مهمان نمایشگاه نیز در این محل مستقر خواهند شد تا باز حضور آنان استفاده بهینه ای داشته باشیم.

شاکری گفت: به روال هر ساله نمایشگاه تعداد ۱۰ نفر به عنوان بورسیه مهمان نمایشگاه انتخاب می شوند. امسال نیز ۱۰ نفر از کشورهای صربستان، ترکیه، سوریه، لبنان، فلسطین، عراق و چند کشور دیگر طی جلسات مختلف انتخاب شدند و اجرای برنامه‌های مختلفی نیزپیش بینی شده است که حضور آنها ظرف چند روز آینده قطعی خواهد شد. همچنین از مدیران نمایشگاه های مختلفی فرانکفورت پاریس و غیره دعوت به عمل آمده است و ظرف چند روز آینده اسامی مهمانان مشخص خواهد شد.

به گفته وی نشست خبری مهمان ویژه امسال نمایشگاه تهران روز دوشنبه  با حضور رئیس  گروه صادرات و واردات نشر چین برگزار می شود.  بعد از ظهر همان روز هیئت دیپلماتیک این کشور وارد تهران خواهد شد. روز سه‌شنبه افتتاحیه نمایشگاه با شرکت رئیس جمهور ایران برگزار می شود و روز چهارشنبه نیز غرفه  چین با حضور ناشران ایرانی و گروه چینی افتتاح خواهد شد.

او اظهار داشت: خود چین ها اذعان داشته اند که هیئت چین در سی و دومین نمایشگاه تهران یکی از بزرگترین هیئت هایی است که در نمایشگاه های مختلف از طرف این کشور اعزام شده است و حدود ۵۰ رایت منیجر جهت خرید حق رایت کتاب‌های ایرانی این گروه را همراهی می کند.

به گفته شاکری این بخش دارای بازار جهانی است همچنین آژانس‌های ادبی فعال داخلی در حوزه گرند در این قسمت واقع شده است. غرفه نمایشگاه کتاب فرانکفورت  از ایران از دیگر بخش های این قسمت از نمایشگاه است.

کمیته علمی فرهنگی

داریوش نویدگویی، مدیر کمیته علمی فرهنگی نمایشگاه کتاب تهران نیز توضیح داد: بحث کمیته علمی فرهنگی دارای ده ها شاخه مختلف است که امسال فعالیت های آن با همیاری تمامی مسئولین انجام می گیرد. در بخش استان ها طی مراسم های روزانه داشته های استان های مختلف ارائه می‌شود. در بخش کارنامه نشر عملکرد یک سال گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایش گذاشته خواهد شد. در بخش نشست های تخصصی در حوزه نشر بحث های جالبی صورت خواهد گرفت و با عنایت به اینکه همه فعالیت های انجام گرفته مثبت نبوده است،  اشتباهات رخ داده نیز بررسی می شود.  نشست های چین به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه نیز برگزار می‌شود.

طبق توضیحات وی بیش از ۲۰۰ برنامه در هر سالن پیش بینی شده است که روزانه اجرا می شوند. از روز اول نمایشگاه تا چهاردهم برنامه های متنوعی برگزار خواهد شد و هر روز بین ۲ تا ۵ برنامه به فاصله یک ساعت تا یک ساعت و نیم در هر سالن به اجرا در می آید که رونمایی از تازه های کتاب، جلسه پرسش و پاسخ با نویسندگان مترجمان شاعران و غیره از جمله این برنامه ها است.

بخش ناشران عمومی

  مهدی اسماعیلی راد معاون اجرایی نمایشگاه سالن شبستان و  محل استقرار ناشران عمومی توضیح داد: امسال جانمایی غرفه‌های ناشران عمومی از حرف الف در حیات یاس آغاز می شود. به علت انتقال بانک شهر به انتهای شبستان غرفه‌های ناشران بزرگ در مقایسه با سال گذشته جابجایی داشته اند. در بخش عمومی ۱هزار و ۴۵۰ ناشر ثبت‌نام کردند.  در حال حاضر ۱هزار و ۳00 ناشر در حدود ۹۵۰ غرفه قفل جانمایی می‌شوند.  این سالن پس از اتمام مسابقات قرآنی به ما تحویل داده شده و در حال حاضر غرفه بندی این بخش انجام شده و از امروز آماده تحویل به ناشران است و ناشرانی که وجه خود را پرداخت کرده اند می توانند از امروز برای دریافت غرفه خود اقدام کنند.

 او در مورد غرفه‌های اختصاص شده به ناشران عمومی توضیح داد: ما حدود ۳۰۰ متر فضا را به علت احداث آسانسور در شبستان ۸۰۰ متر فضا را به علت کارهای عمرانی در اختیار نداریم. چون قابلیت بهره برداری نمایشگاهی برای ما نداشت. در بخش عمومی امسال نرم افزار و فرمولی را طراحی کردیم که کارهای غرفه بندی و اختصاصی غرفه ها بر آن اساس صورت گرفته است (به جز موارد استثنایی که نرم‌افزار قادر به بررسی آن نیز مانند کتب مرجع و فرهنگ نامه ها که از این قاعده مستثنا بوده اند).

او در مورد متراژ غرفه ها گفت: ما هر سال در بخش عمومی ازدحام داریم و ناچار هستیم از برخی از غرفه ها بکاهیم. کمترین متراژ  غرفه ها ۹ متر است و بالای ۶۰ درصد غرفه های این بخش 9 متر فضا دارد. ناشرانی که ۷۰ یا ۸۰ عنوان کتاب دارند  ۹ متر فضا دریافت می کنند. در صورت بیشتر بودن عناوین کتاب‌ها مجبور هستیم از متراژ غرفه های بزرگتر کم کنیم.  مبلغ غرفه ها نیز مانند سال گذشته  برای هر متر مربع 40 هزار تومان در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: در حیاط یاس مصلی نیز نمازخانه و همینطور سالنی به عنوان رستوران به پیمانکار مواد غذایی واگزار شده برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است.  همینطور نمازخانه ای در صحن اصلی مصلی تعبیه و در هنگام نماز توسط مصلا آماده می شود. یک نمازخانه بزرگ هزار متری نیز در جلو شبستان وجود دارد و یک نمازخانه در حیاط یاس و یک نماز خانه در کنار ورودی نمایشگاه کتاب ایجاد شده است.

پارکینگ های نمایشگاه کتاب

وی در مورد پارکینگ های اختصاص داده شده به نمایشگاه توضیح داد: سال گذشته شهرداری شعاری را ایجاد کرد به عنوان «نمایشگاه بدون خودرو برای بازدیدکنندگان». این شعار امسال به ناشران نیز تسری یافته است. همکاران ما تا جای ممکن به علت کمبود پارکینگ از وسایل نقلیه عمومی  مانند اتوبوس، مترو و تاکسی استفاده می کنند. چون به علت مسائل و مشکلات ترافیک سال گذشته در خیابان قنبرزاده و از طرف دیگر عملیات عمرانی که امسال در خیابان پارکینگ قنبرزاده انجام می گیرد پارکینگ های استفاده شده در سال گذشته در در این  خیابان را امسال در اختیار نخواهیم داشت.  پلیس راهور و معاونت حمل و نقل و ترافیک به شدت با باز شدن پارکینگ در آن قسمت مخالفت کردند. پارکینگ شهید بهشتی را نیز به همین دلیل در اختیار نخواهیم داشت و حتی طبق توافقی که در جلسه شورای شهر داشتیم به عنوان فضای عمومی نیز از آن استفاده نخواهد شد. در حال حاضر امکان پارک حدود هزار خودرو در پارکینگ مصلی وجود دارد که ورودی آنها از درب شماره ۲۱ انتهای خیابان پاکستان است. این پارکینگ نیز برای تعدادی از ناشران و عوامل برگزاری نمایشگاه در نظر گرفته شده است.

او در مورد حمل و نقل با مترو توضیح داد:  قرار شده است زمان حرکت قطار ها را در خط 1 و 3 به حداقل ممکن برسانند. پایانه اتوبوسرانی را نیز از پارکینگ بهشتی که چندان مورد استفاده قرار نمی گرفت به انتهای بخش دانشگاهی منتقل کرده ایم. یعنی پایانه اتوبوس ها به داخل نمایشگاه یعنی همان محلی که در ایام نماز به عنوان پارکینگ مورد استفاده قرار می‌گرفت منتقل شده است.

 استفاده از کارت ملی به جای بن کارت

 ایوب دهقان کار، مشاور اجرایی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد یارانه ها و نحوه ارائه آن در نمایشگاه کتاب تهران گفت:  امسال توانسته ایم با افزایش رقم یارانه ها از بازدیدکنندگان استقبال کنیم. در حوزه یارانه دانشجویی نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد افزایش داشته ایم و در حوزه اساتید و هیئت علمی دانشگاه ها و حوزه ها یارانه ها نسبت به سال گذشته دو برابر شده است. در حوزه موسسات و مراکز علمی و پژوهشی نیز نسبت به سال گذشته میزان مشارکت افزایش دارد.

او ادامه داد: امسال با همکاری خوبی که با شورای شهر صورت گرفته است صرفاً استفاده از یارانه محدود به  استفاده از بن کارت نیست.  دانشجویان یا دیگر استفاده کنندگان از یارانه ها می توانند به دو راه دیگر نیز یارانه خود را مورد استفاده قرار دهند. یکی استفاده از کارت ملی هوشمند است که برای اولین بار در این نمایشگاه به اجرا در می آید. به جای دریافت کارت الکترونیکی دانشجویان می توانند کارت‌های هوشمند ملی خود را به عنوان بن کارت در نمایشگاه استفاده کنند. روش دیگر که مورد پیش‌بینی قرار گرفته است سیستم استفاده از یارانه بدون استفاده از بن کارت است. ما به این طریق به سمت حذف فیزیکی بن کارت می رویم که حرکت خوبی در حوزه یارانه محسوب شود. به این طریق ما از بانک ها استفاده نمی کنیم و یارانه ها با استفاده از اپلیکیشنی که امکان نصب آن برای موبایل ها رایگان است می توانند مورد استفاده قرار گیرند. 

او افزود: نکته حائز اهمیت دیگر این است که امسال در معاونت امور فرهنگی برای اولین بار به سمت هدفمندی یارانه های نشر رفتیم.  در نمایشگاه امسال با توجه به استفاده از یارانه هایی که با هدف کمک به اقتصاد نشر اختصاص داده می شوند، در محلی غیر از خرید کتاب، سیستمی را برای کنترل و رصد نقد کردن بن کارت ها پیاده کرده ایم تا فرآیند تخلف را سخت کنیم. البته این به معنای این نیست که امسال تخلف نخواهیم داشت اما کار بسیار مهمی است که کمک می‌کند تا سال‌های بعد به سمتی برویم که یارانه های اختصاص یافته برای کتاب صرفاً صرف خرید آن شود.

او در مورد بن کارت اهل قلم نیز گفت: چون افرادی در پوشش اهالی قلم از این یارانه ها استفاده می کردند فرایندی انجام شده و معیارهای مورد استفاده قرار گرفته است که هرچند رقم بن کارت اهالی قلم افزایش یافته، اما در عین حال طبقه بندی و دسته بندی صورت گرفته است. برای مثال اهالی قلم که دارای جواز ملی  وبین المللی هستند و کتاب های آنان از اهمیت بالاتری برخوردار است رقم بالاتری را داشته اند و دیگران نیز به همین ترتیب دسته بندی شده‌اند.

بخش کودک

طبق توضیحات اسماعیلی، فضای که سال گذشته به چادر ناشران حوزه کودک اختصاص داشت امسال هم به دلیل حفظ نکات ایمنی بخش کودک به تراز ۵ رواق شرقی منتقل شده و این مکان به فضای استراحت بازدید کنندگان اختصاص داده شده است.

کف زمین بخش کودک امسال  سنگ کاری شده است و از موکت استفاده نمی شود.  بخش کودک  مانند سال گذشته دچار گسستگی در سه بخش مختلف نیست و در یکجا تجمیع شده است.  این بخش دارای ۱۱ ورودی  است تا مشکلی در روزهای ازدحام بازدیدکنندگان به وجود نیاید.

بخش دانشگاهی

 اسماعیلی در مورد چادر های بخش دانشگاهی توضیح داد: امسال با توجه به وضعیت سیل رخ داده در کشور و هشدارهای سازمان هواشناسی در ایام برگزاری نمایشگاه، بحث عایق‌کاری و مقاوم سازی سالن ها را نسبت به سال گذشته بسیار جدی تر انجام دادیم. علاوه بر چاه‌های موجود در مصلا، 10 چاه جذبی دیگر در این قسمت حفر شده و چادر های به کار رفته نیز بهترین سازه چادری موجود درکشور است که مورد استفاده قرار گرفته است.

او گفت: ما امیدواریم در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب با توجه به شرایط جوی موجود مشکل خاصی در چادرها نداشته باشیم. اتفاق دیگرعدم استفاده از موکت به دلیل صرفه جویی همینطور جلوگیری از آلودگی در وسط راهرو های این بخش است. غرفه ها برای رفاه حال غرفه داران موکت شده است اما راهروها موکت ندارد. سال گذشته حدود چهل هزارمتر مکعب موکت مورد استفاده قرار گرفته بود. امسال میزان استفاده از موکت به یک سوم کاهش یافته است. حدود ۲۰۰ کمپرسی نخاله از فضای اختصاصی اتوبوسرانی مصلی خارج شده و اتوبوسرانی از در شهید بهشتی به این محل منتقل شده است همین مسئله باعث ایجاد رونق در بخش دانشگاهی نیز خواهد داشت.

گفتنی است، در نمایشگاه امسال ۹۷ ناشر آموزشی با  ۱۷ هزار و ۴۴۵ عنوان کتاب دارای ۳هزار و ۲۳۱ متر فضا،  ۴۲۸ ناشر دانشگاهی با 67 هزار و 13 عنوان کتاب دارای 6هزار و 235متر فضا، 251 ناشر کودک و نوجوان با ۲۴ هزار و ۱۳ عنوان کتاب دارای 5هزار و 900 متر فضا و 988 ناشر عمومی با ۱۴۱هزار و  ۸۶۱ عنوان کتاب دارای ۱۳ هزار و ۸۰۲ متر فضا هستند.