کد خبر: 5199
تاریخ انتشار: پنج شنبه, 22 ارديبهشت 1390 - 00:54

داخلی

»

مطالب کتابداری

»

گزارش

اخلاق نگارش توسط استاد رشته کتابداری تشریح شد

  کارگاه اخلاق نگارش با حضور استاد پیشکسوت علوم کتابداری و اطلاع رسانی در کارنامه نشر سرای اهل قلم بیست وچهارمین نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

 

به گزارش خبرنگار لیزنا، روز سه شنبه مورخ 20 اردیبهشت 1390 کارگاه اخلاق نگارش توسط دکتر عباس حری استاد پیشکسوت علوم کتابداری و اطلاع رسانی در کارنامه نشر سرای اهل قلم بیست وچهارمین نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای کارگاه دکتر عباس حری، استاد پیشکسوت علوم کتابداری و اطلاع رسانی، صحبت هاي خود را با سهل الممتنع بودن بحث اخلاق آغاز کرد.

وی  گفت: اخلاق سهل الممتنع است چرا که مجموعه ای از احكام ارزشي، مجموعه ای از شايست ها و ناشايست هاست كه اين ها به وجدان افراد و باورهاي ارزشي آنها در فرهنگ و جامعه ای كه زندگي مي كنند، مربوط می شود.

حری افزود: اخلاق مجموعه ای از قواعد است كه در هر حرفه و فعاليتي بايد رعايت شود تا فرد را به عنوان يك فرد اخلاق مند بشناسند. اخلاق را بايد به وجدان واگذار كرد.

سپس وی در باب اخلاق نگارش  گفت: به هر شكلي كه انديشه ها منعكس شود و به گونه اي كه برای دیگران قابل دسترس باشد، نگارش است و اخلاق نگارش؛ مجموعه قواعد ارزشي كه هر كسي دست به قلم مي زند و مي نويسد از ديدگاه اخلاقي ناگزير از تبعيت آن است.

وی بیان کرد: در متون اخلاقي كهن اخلاق برگرفته از نوعي عقلانيت بیان شده است. مجموعه ای از پديده ها هستند كه تقسيم به خوب و بد مي شود. عقل حكم به خوب مي كند اما در عمل چندان هم عقلانيت دخيل نيست. الزاما جهل نسبت به نيك و بد سبب نمي شود كه ما دست به بي اخلاقي بزنيم؛ ممكن است ملاحظات ديگري وارد عمل شود.

استاد دانشگاه تهران گفت: بي اخلاقي ها در نگارش پنهان و آشکارند. مشخص ترين بي اخلاقي آشكار سرقت ادبي است، اين سرقت مي تواند كلي يا جزئي باشد. جهل نيز بي اخلاقي آشكار است؛ جهل جدا از سرقت ادبي است. چيزي را به كسي عمدا و يا سهوا و به كذب به كسي نسبت دادن می باشد.  مانند زماني كه با نقل قول غير مستقیم به علت درك نادرستی كه از متن داريم مطلبی را به عنوان يك يافته علمي به ديگران منتقل نماييم.

استاد پیشکسوت کتابداری و اطلاع رسانی بیان کرد: مورد ديگر در بی اخلاقی آشکار تحريف است. تحریف بدان معنی که به علت يك سري ملاحظات یا انديشه اي را به كسي نسبت دهيم كه در آن حوزه صاحب فعاليت و تفكر نيست. در واقع فريبي كه ناشي از جهل يا ملاحظات باشد. همچنین فريب كاري يا سرقت ادبي از خود مورد دیگر است. زماني اتفاق مي افتد كه با تغيير زبان از انگليسي به فارسي يا بالعكس اقدام به چاپ مقاله مي نماييم.

وی افزود: پنجمین مورد اصطکاک منافع است. اگر نويسنده داده ها را به سمتي ببرد که به نفع آحاد جامعه نباشد يقينا اين نويسنده مسائل اخلاقي را رعايت نكرده است. مورد ششم نیز، هم تاليفي است. فلسفه تعدد متخصص در بررسي مسأله به صورت علمي است نه كساني كه در يك رشته خاص با هم فعاليت مي نمايند. همچنین نوع ديگر بي اخلاقي در هم تاليفي، رعايت نكردن اخلاق در پايان نامه است قواعدي كه براي آن تعريف شده عبارت است از دانشجو، استاد راهنما و استاد مشاور. ولي در بعضي  از دانشگاه ها اين مسأله رعايت نمي شود و در محاسبات ارتقا در مميزي دانشگاه، استاد راهنما درمرتبه اول قرار دارد.

سپس دکتر  در باب تاليف سخن گفت: مهمترين تعريف را از تاليف به ابن خلدون در قرن 8 اختصاص دارد: استنباط دانشي نوين بدين سان كه موضوع آن را بدست آورند و فصول آن را تعيين كنند و درباره مسائل آن به تحقيق و تتبع بپردازند.

وی ضمن اشاره به آی اس آی گرایی در جامعه علمی کشور تصریح کرد: در حال حاضر ما سراغ كثرت گرايي رفته ايم در حالي كه حرف نو اهميت دارد نه كثرت نوشتار.

حری یادآور شد: انفجار انتشارات الزاما به معنايي انفجار اطلاعات نيست. باید زمانی دست به نوشتن بزنيم كه حرفي براي گفتن داشته باشیم و ارزش سهيم كردن ديگران در آن اندیشه وجود داشته باشد. فزوني تاليف عمدتا از تكرار است و فقط كار كاربر مشكل مي شود .

وی درخصوص انگیزه تألیف بیان داشت: نگاه بايد ارزشي و اعتقادي و هم نگاه اجتماعي و هدف  نیز باید پيشبرد علم باشد. آلودگي اطلاعات زماني ايجاد مي شود كه عدم وجود انگيزه در پيشبرد علم انگيزه تاليف باشد.

وی در زمینه دلايل بي اخلاقي در پيشبرد علم گفت: وقتي در دانشگاه ها تعدد و تكثر مقاله ابزار ارتقا عضو هيأت علمي مي دانند، نويسنده ناچار به مقاله سازي و كتاب سازي مي شود. ارزش گذاري با كثرت متفاوت است.

حری در ادامه درباره بی اخلاقی در پژوهش اظهار داشت: داشتن سوگیری در گرد آوري هاي پژوهش یکی از موارد عدم رعایت اخلاق است. همچنین نباید نتايج را تعميم دهيم به كاري كه در جریان پژوهش انجام نشده است مگر آنكه استدلال كنيم، چرا که ارزش تعميم به اين است كه به جامعه آماري مورد مطالعه اختصاص یابد، هرگونه تعميم فراتر از اين ، بي اخلاقي است. همچنین پيشنهادات بايد در تحقيق اتفاق افتاده باشد و هر مطلبي كه دوست داريم در پژوهش وارد نکنیم. در نگارش علمي چيزي را اثبات نكنيم و هر چه هست حقايق را بيان كنيم .

وی ادامه داد: برقرار كردن روابط علي بين پديده ها و عناصر بي اخلاقي است. هرگز اطلاعات خصوصي افراد را بر ملانكنيم. در نگارش علمي به خود ارجاع ندهيم  چرا که سبك كردن كار علمي و بي اخلاقي است. همچنین از كساني كه در پيشبرد كارمان سهيم بوده اند به نيكي ياد كنيم و در سپاسگزاري مراتب را رعايت كنيم و زبان و لحن مناسب را انتخاب نماییم.

دکتر عباس حری درباره استناد در پژوهش تأکید کرد: يكي از آسيب پذيرترين ابزارهاي سنجش استناد است. استناد راه و رويه دارد. استنادات نمي توانند ارزش يكسان داشته باشند. يكي از ملاحظات غير علمي در استنادات ميان بر زدن است و توجه نكردن به نويسنده قبلي در استناد است. هرگز آنچه از ديگران گرفته ايم به خود نسبت ندهيم. نهايت بلوغ علمي در استناد دادن مشخص مي شود. لازم است استناد سفارشي و غير علمي در بحث استناد دادن كنار گذاشته شود.

در پایان نیز از کتاب اخلاق نگارش و پژوهش از انتشارات کتابدار رونمایی شد.

این مراسم در زیر زمین شبستان، سالن فعالیت های جنبی، سرای اهل قلم، سالن کارنامه نشر بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.

خبرنگار: فاطمه محمد مرادی

برچسب ها :
خواهشمند است جهت تسهیل ارتباط خود با لیزنا، در هنگام ارسال پیام نکات ذیل را در نظر داشته باشید:
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.
نام:
ایمیل:
* نظر: