دکتر سعید رضایی شریف آبادی، در گفتگو با خبرنگار لیزنا، پیرامون دلایل افزایش میزان تقاضا برای ورود به مقطع دکتری در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، اظهار داشت: شخصا فکر می کنم هر انسانی به دنبال تعالی و بهترین هاست. متاسفانه یا خوشبختانه در کشور ما این تعالی و بهترین­ها به گونه ای تعریف شده که مهمترین راه رسیدن به آن، داشتن مدرک دانشگاهی در بالاترین سطح است. کسی که دیپلم دارد، آرزویش ورود به دانشگاه است و وقتی هم وارد دانشگاه شد، سعادتش را در ادامه مسیر تا مرحله پایانی که اخذ مدرک دکتراست می بیند. کسی هم به این رضایت نمی دهد که بطور مثال شاید گذراندن یکی از دوره های کاربردی مراکز فنی و حرفه­ای وزارت کار یا سایر مراکز علمی و آموزشی غیردانشگاهی برایش مفیدتر باشد. در حالی که در بسیاری از کشورها اینگونه نیست. در این کشورها دوره های متعدد تخصصی به گونه ای تعریف می شوند که نیازی به مدرک دانشگاهی آنهم در بالاترین سطحش وجود ندارد. حتی گاهی مدرک بالاتر امتیاز منفی دارد و برای شغل مورد نظر، مدرک بیش از نیاز، تلقی می شود و فرد با مدرک پائین تر به استخدام در می­آید.

بازار کار به متخصص نیاز دارد نه مدرک دکترا

رضایی شریف آبادی تصریح کرد: بازار کار به متخصص نیاز دارد نه مدرک دکترا. این بازار کار تنها به تعداد محدودی متخصص با مدرک دانشگاهی دکتری نیاز دارد. البته شرطش آن است که صنعت و تجارت و  تحقیق و تولید ما در وضعیت سلامت قرار داشته باشد و جوان ما بتواند بر اساس نیاز واقعی این بخش­ها وارد بازار کار شود.

34 نفر برای مصاحبه حاضر شدند

عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا (س)، در خصوص تعداد مصاحبه شوندگان آزمون دکتری امسال این دانشگاه گفت: 29 نفر از سوی سازمان سنجش، 5 نفر بعنوان استعداد درخشان و دو نفر هم برای سهمیه مربیان پرونده هایشان مورد بررسی قرار گرفت که از این 35 نفر 34 نفر برای مصاحبه حاضر شدند و یکنفر حذف شده از سهمیه مربیان هم نقص مدارک داشت.

دکتر رضایی شریف آبادی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه، به نظر شما مصاحبه شوندگان آزمون دکتری چقدر آمادگی ورود به این مقطع را داشتند، بیان کرد: امسال، از هر 11 نفر شرکت کننده در آزمون سازمان سنجش 1 نفر مجاز به شرکت در مصاحبه شده بود و بطور میانگین بیش از 7 برابر سهمیه هر دانشگاه برای مصاحبه مراجعه کردند. بدیهی است که نباید انتظار داشت همه این افراد در سطح مطلوب باشند البته اگر اینگونه هم می بود دانشگاهها با توجه به ظرفیتی که داشتند مجبور به انتخاب بهترین­ها بودند.

تعدادی از مصاحبه شوندگان برای دست گرمی و کسب تجربه آمده بودند

وی ادامه داد: برداشت شخصی من پس از انجام مصاحبه ها این است که تعدادی از مصاحبه شوندگان برای دست گرمی و کسب تجربه آمده بودند، تعدادی از آنها افرادی درس خوان نمره 20 بگیر خوبی بودند، برخی هم غرق در کار و تلاش تخصصی در محیط کار بودند و از دنیای هر روز در حال تغییر دور و برشان غافل مانده بودند و عده ای هم درک خوبی از دوره دکترا داشتند و علاوه بر تخصص و تجربه و تدریس، با شناخت و هوشمندی کافی برای ورود به این دوره گام برداشته بودند.

دکتر رضایی شریف آبادی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «اگر دانشجویان ما، به لحاظ علمی و مهارتی برای ورود به مقطع دکتری و یا بازار کار، با آنچه باید باشند، فاصله دارند، مشکل کجاست» اظهار داشت: ماهیت دوره دکترا از دوره های پائین تر متفاوت است و هم من مدرس و هم دانشجوی دوره دکترا باید این مطلب را متوجه باشیم. امیدوارم روزی برسد که دانشگاهها و استادان ما بتوانند از میان بهترین­ها، دانشجوی دکتری مورد نظر خود را انتخاب کنند. البته دانشجو هم باید چنین حقی داشته باشد. در این حالت دانشجویی که برای مصاحبه می آید دقیقا می داند که قرار است راجع به چه موضوعی کار کند و می داند چه کسی در گروه می تواند بیشترین کمک را به او بکند.

وی ادامه داد: از طرفی یادمان باشد اگر هر 34 نفری که برای مصاحبه دانشگاه الزهرا (س) شرکت کردند آمادگی و شناخت کافی از دوره دکترا نداشتند نباید اسمش را مشکل بگذاریم. هیچ جای دنیا همه داوطلبان انتخاب نمی شوند. باید کسانی وارد دوره دکترا شوند که علاوه بر گذراندن دوره های قبلی و علم اندوزی و کسب مهارت و تجربه، شناخت و انگیزه کافی برای ورود به دوره دکترا داشته باشند که خوشبختانه با توجه به ظرفیت پذیرش دانشگاهها، از بین داوطلبان مراجعه کننده تعداد کافی از این افراد حضور داشتند و مشکلی در این خصوص وجود ندارد. مشکل آنجا شروع می شود که هر 34 نفر در یک سطح باشند و دانشگاه الزهرا (س) فقط 6 نفر ظرفیت داشته باشد.

دکتر رضایی شریف آبادی با اشاره به کمیته برنامه ریزی علم اطلاعات و دانش شناسی وزارت علوم، گفت: خوشبختانه کمیته برنامه ریزی علم اطلاعات و دانش شناسی وزارت علوم یکی از فعالترین کمیته های موجود وزارت علوم برای بازنگری و روزآمد کردن سرفصل دروس و تعریف دوره های جدید است. از جمله بازنگری های سالهای اخیر، بازنگری دوره دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی است که با گرایش بازیابی اطلاعات به تصویب رسیده و مباحث روز این حوزه علمی در تعریف سرفصل دروس مدنظر بوده. دانشجویانی که از نیمسال اول 93 وارد دوره دکترا می شوند این گرایش را خواهند گذراند و انشاءالله در آینده از مجتهدین این حوزه در ایران و جهان خواهند شد.

وی اضافه کرد: رسیدن به این اجتهاد و حرف تازه زدن زحمت دارد، هم استاد و هم دانشجو باید از آنچه در دنیای علم روز اتفاق می افتد بخوبی آگاه باشند، اهل مطالعه و تحقیق باشند و کلاسهای درس دکترا را به محیطی پویا و پر از بحث و جدل علمی تبدیل کنند. رسیدن به این فضای شاداب علمی زحمت دارد. نه هر مدرسی بدون تسلط بر موضوع می تواند چنین کلاسی را بخوبی اداره کند و نه هر دانشجوی گرفتاری که در بین هزاران گرفتاری کار و زندگی و مشکلات شخصی و کاری و اقتصادی و غیره آمده و گرفتار دوره دکترا شده و وقت کافی برای حضور خردمندانه و فعال در کلاس و مطالعه متون فارسی و غیرفارسی و تحقیق ندارد می تواند به چنین اجتهادی برسد. نهایتا چون بر خلاف عرف جهانی قرار نیست که هیچ دانشجویی به مدرک نرسد، به هر جان کندنی که هست یک مدرکی می گیرد که می تواند قاب کند و در دفتر کارش بالای سرش نصب کند. 

سعید رضایی شریف آبادی تصریح کرد: تنها توصیه من به همکاران عزیزم و دانشجویان گرامی دکتری اینست که این دوره را جدی بگیرید و بدانند که آینده علمی و شخصیت پژوهشی دانشجویان امروز در گرو درک صحیح دوره دکتری است و این مهم با مطالعه چند منبع تالیفی و ترجمه ای فارسی و انجام پژوهشی تکراری و به اصطلاح «خوش دست» و بدون تلاش شبانه روزی اتفاق نخواهد افتاد.

جمعا 6 نفر وارد اولین دوره دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا (س) خواهند شد

عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا (س) در خصوص تعداد پذیرفته شدگان این دانشگاه در مقطع دکتری، بیان کرد: از تعداد 34 نفری که مصاحبه شدند، 4 نفر از طریق آزمون، 1 نفر استعداد درخشان و 1 نفر سهمیه مربیان یعنی جمعا 6 نفر وارد اولین دوره دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا (س) خواهند شد. البته ممکن است بنا به درخواست گروه علم اطلاعات و دانش شناسی این دانشگاه برای افزایش سهمیه 4 نفر به 5 نفر، در صورت موافقت سازمان سنجش تعداد کل پذیرفته شدگان به 7 نفر برسد.

سعید رضایی شریف آبادی در خاتمه یادآور شد: امیدوارم در آینده نزدیک همه کسانی که با انگیزه و شناخت کافی از دوره دکترا تصمیم به ادامه تحصیل می گیرند جذب دانشگاههای داخل و خارج برای ادامه تحصیل شوند.