به گزارش خبرنگار لیزنا، دکتر رحمت الله فتاحی، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، حضور نهاد کتابخانه های عمومی در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را یک ضرورت خواند و این حرکت را اقدامی موثر در راستای ایفای نقش ترویج فرهنگ مطالعه در جامعه، عنوان کرد. ادامه گفتگو با وی را از نظر می گذرانید.
دکتر رحمت الله فتاحی، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتگو با خبرنگار لیزنا در خصوص ضرورت حضور نهاد کتابخانه های عمومی در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، اظهار داشت: نهاد کتابخانه های عمومی با حضور در نمایشگاه کتاب، چند هدف اصلی را می تواند دنبال کند. اول اینکه خود را به عنوان نهادی ملی و گسترده در سطح کشور که تعداد زیادی کتابدار (از قشر فرهنگی و در ارتباط با فرهنگ و منابع دانش) در آن مشغول به فعالیت هستند، همچنین به عنوان سازمانی که متولی ترویج فرهنگ مطالعه است، به جامعه معرفی کند. دومین هدف اینکه حضور نهاد در نمایشگاه، می تواند در شناسایی دیدگاههای بازدیدکنندگان در ارتباط با سلیقه مطالعه ایشان و کتابهایی که بیشتر برای آنها جذابیت دارد، موثر باشد. به این ترتیب نهاد می تواند از علایق و نظرات آنها را در خصوص انواع کتابها، مطلع شده و متناسب با آن، در تهیه کتابهای جدید برای کتابخانه ها، تجدید نظر کند.
حضور نهاد در نمایشگاه کتاب: ایفای رسالت اجتماعی، شناسایی سلیقه مخاطبان در انتخاب کتاب و تعامل با کتابداران و سایر کتابخانه ها
وی افزود: هدف بعدی، تعامل با سایر کتابداران و کتابخانه ها در نمایشگاه کتاب است، نهاد در این تعامل می تواند از نظرات ایشان استفاده کرده و در کار خود نوآوری ایجاد کند، برعکس آن هم صادق است، یعنی نهاد می تواند تجارب خود را در اختیار سایر کتابخانه ها و کتابداران قرار دهد.
دکتر فتاحی در پاسخ به سوال ما در این خصوص که عدم حضور نهاد در نمایشگاه بین المللی کتاب، چه عواقبی در پی خواهد داشت، عنوان کرد: در ایران، حضور یا عدم حضور چنین نهادی در نمایشگاه کتاب، مشکلی پیش نمی آورد، اما بحث این است که مردم، با عدم حضور نهاد در نمایشگاه کتاب، مطلع نخواهند شد که چنین نهادی نیز در کشور وجود دارد که متولی امر کتاب و کتابخوانی است. بنابراین اگر نهاد در نمایشگاه کتاب، حضور پیدا کند، امیدواری مردم به بهبود روند مطالعه و ارزش نهادن به کتاب در جامعه، بیشتر خواهد شد.
افراد آموزش دیده در غرفه نهاد، می توانند تعامل موثری با مخاطبان، برقرار کنند
وی اضافه کرد: اما همه اینها مستلزم آن است که افرادی در غرفه نهاد در نمایشگاه کتاب، حضور داشته باشند که در این زمینه آموزش دیده و فعال باشند، بتوانند گفتگو و تعامل موثری با مخاطبان در نمایشگاه کتاب، برقرار کرده و در ایجاد اشتیاق به مطالعه موثر باشند. حتی می توانند با نمایش فیلم های کوتاهی به صورت کلیپ، در این راستا، موفق تر عمل کنند. البته همانطور که می دانید کتابخانه های ملی و آستان قدس رضوی، در این زمینه تجربیات خوبی دارند که نهاد می تواند آنها را به کار بندد.
عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه سخنان خود در رابطه با نقش نهاد به عنوان مروج فرهنگ مطالعه در جامعه و حضور در نمایشگاه در راستای ایفای این نقش، اظهار داشت: مسلماً نهاد کتابخانه های عمومی، متولی ترویج کتابخوانی است و مسئولان کشور نیز بر ترویج فرهنگ مطالعه در جامعه، تاکید فراوان دارند اما برای این منظور، لازم است نهاد، افراد آموزش دیده و حرفه ای را در نمایشگاه به کار گیرد. از آنجا که افراد زیادی همچون معلمان و اساتید دانشگاه در نمایشگاه کتاب، حضور پیدا می کنند، تعامل موثر نیروهای آموزش دیده نهاد با ایشان می تواند کمک موثری باشد.
دکتر فتاحی در پاسخ به سوال لیزنا در رابطه با بازخورد حضور نهاد در نمایشگاه کتاب در سال گذشته، گفت: سال گذشته از غرفه نهاد در نمایشگاه کتاب، بازدید نداشتم و کیفیت انجام فعالیتها و نحوه تعامل کتابداران با مردم را ندیدم، بنابراین نمی توانم در این خصوص، نظری بدهم.
وی از خواسته خود به عنوان استاد گروه کتابداری، از حضور نهاد در نمایشگاه کتاب، بیان کرد: حضور نهاد در نمایشگاه کتاب باید هدفمند بوده و این هدفمندی نیز در چارچوب انجام رسالت او یعنی ترویج فرهنگ مطالعه باشد.
تنها حضور نهاد در نمایشگاه، بدون در نظر گرفتن اهداف اصلی خود، اثربخش نخواهد بود
تنها حضور داشتن او در نمایشگاه کتاب، بدون اینکه در راستای اهدافش باشد، اثربخشی لازم را نخواهد داشت.
مخصوصاً اکنون که کتاب گران شده و فناوریهای دیگر، جای کتاب را گرفته اند، نقش نهاد، در مطرح کردن اصالت مطالعه منابع می تواند خیلی موثر باشد.
دکتر فتاحی در مورد حضور نهاد در نمایشگاه کتاب و اثرات آن برای کتابداران، بیان کرد: حضور نهاد در نمایشگاه، کتابداران را مطلع می کند که نهادی هست که می تواند در بسیاری از زمینه ها به ایشان کمک کند، بنابراین این حضور، امری ضروری است.
وی در پایان سخنان خود اشاره کرد: تاکید من بر این است که نهاد باید با هدف مشخص و برنامه ریزی در این نمایشگاه شرکت کند، قطعاَ اثر بخشی بیشتری دارد و اعتقاد افراد نیز به نهاد بیشتر خواهد شد. به این منظور، لازم است با برخی از صاحب نظران در رابطه با میزان ضرورت شرکت در نمایشگاه کتاب، گفتگو شود یا اینکه با ایجاد اتاق فکر بررسی شود که چطور نهاد می تواند از نمایشگاه برای ترویج رسالت خود استفاده کند. در هر صورت، آرزو می کنم نهاد به عنوان یک نهاد فرهنگی و ملی که در ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی نقش آفرین است، در راستای رسالت مردمی خود، هر چه بیشتر و بهتر گام بردارد.