کلاس‌های درس، تنها موقعیت یادگیری نیست

 لیزنا در گفتگویی صمیمانه با برخی از اساتید علم اطلاعات و دانش‌شناسی، از ایشان درباره زندگی کاری و شغلی‌شان در رشته پرسیده است و اینکه چه توصیه ای برای دانشجویان علم اطلاعات و دانش شناسی دارند.

گفتگو با دکتر عاطفه شریف، استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تربیت مدرس  را درادامه میخوانید:

لطفا خودتان را به صورت کامل معرفی کنید و شرح حال مختصری از خود را بیان نمایید.

عاطفه شریف، خراسانی و متولد نخستین روز از نخستین ماه سال 1361 در شهر مشهد هستم؛ شهری که به نور حرم مطهر امام مهربانی‌ها منور است.

چگونگی ورود به حوزه کتابداری و ادامه تحصیل تا مقطع دکتری را تعریف نمایید.

شاید بتوان گفت که از بد حادثه به کتابداری رسیدم! سال 1379 در کنکور شرکت کردم و در دو رشته کتابداری دانشگاه فردوسی و کامپیوتر (نرم افزار) دانشگاه آزاد مشهد قبول شدم. کامپیوتر را بسیار دوست داشتم و از کتابداری چیزی نمی‌دانستم. حاصل مشورت‌ها و در پی آن، پی بردن به این که رشته کتابداری تا دکترا نیز امکان ادامه تحصیل دارد، آن شد که دانشجوی ورودی 1379 دانشگاه فردوسی در رشته کتابداری و اطلاع رسانی باشم. بعد از مدتی، دوست‌داشتنی‌ها را در رشته یافتم. دوره کارشناسی را در حالی به اتمام رساندم که نه تنها دانشجوی ممتاز گروه که دانشجوی ممتاز دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی بودم. در آن زمان زمزمه‌هایی از قبولی دانشجویان ممتاز بدون کنکور ارشد بود که متاسفانه یا شاید خوشبختانه نصیبم نشد! دوره کارشناسی ارشد را در 1383 و در دانشگاه تهران آغاز کردم و با رتبه نخست فارغ التحصیلان ورودی به اتمام رساندم. حین دوره تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، سال 1385، در کنکور دکترای کتابداری دانشگاه فردوسی شرکت کردم و به لطف خدا جزو قبولی‌ها بودم. اگر بخواهم پاسخ این پرسش را به کوتاهی بگویم آن است که: تصور روزی بدون رفتن به دانشگاه و آموختن مطلبی جدید برایم بسیار دشوار بود.

به نظر شما ادامه تحصیل در ایران بهتر است یا خارج از ایران؟

پاسخ‌گویی به این پرسش آن هم برای کسی که تجربه ادامه تحصیل در خارج از کشور را نداشته، دور از واقعیت است. شاید اگر همان سال اول در کنکور دکتری قبول نمی‌شدم برای ادامه تحصیل در خارج از کشور نیز اقدام می‌کردم. نه آن که معتقدم باشم الزاما اختلاف سطحی بین دانشگاه‌های داخل و خارج وجود دارد، بلکه به این دلیل که همیشه فضای جدید و افراد جدید به تجربیات جدید می‌انجامد و بر عمق دانش و مهارت فرد می‌افزاید.

در ارتباط با همین موضوع، به سیل هجوم بی‌هدف دانشجویان به دوره‌های تحصیلات تکمیلی، که مد روز شده است، خوش‌بین نیستم. این روزها، بیشتر دانشجویان بدون آن که به تقویت دانش و مهارت خود بپردازند در حال تلاش و استفاده از راه‌های کوتاه و گاه غیراخلاقی برای رسیدن به مدرکی بالاترند. البته این موضوع عمومیت ندارد اما متاسفانه بیشتر از سابق مشهود است. شاید اگر در شرایط و جو فعلی آموزش عالی کشور بودم، تحصیل در دوره دکتری را اولویت خود نمی‌دانستم چون سطح آن رو به تنزل است و کیفیت فدای کمیت شده.

لطفا حوزه پژوهشی خود را برای خوانندگان توضیح دهید.

بیش از هر چیز به حوزه بازیابی اطلاعات و البته بازنمایی که پیش‌نیاز آن است علاقمندم. مطالعه ابزارهای بازنمون دانش و به ویژه هستی‌شناسی، به منزله یکی از زیرساخت‌های کلیدی وب معنایی، برایم لذت‌بخش است. در حوزه داده‌های پیوندی نیز که فرصت‌های فراوانی پیش روی کتابخانه و مراکز اطلاع‌رسانی خواهد گذاشت تا مجموعه داده‌های معتبر و مستند خود را به انتشار برسانند، مطالعاتی دارم.

چه توصیه‌ای برای کسانی که در این رشته تحصیل می­کنند، دارید؟

کلاس‌های درس، تنها موقعیت یادگیری نیست. شرکت در کلاس‌های آموزشی در رشته‌های دیگر و البته مرتبط به رشته در روشن ساختن افق دید دانشجویان کارگشاست. شرکت در کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها، جلسات دفاع و هر موقعیت دیگری که امکان آشنایی با مفاهیم جدید و مرتبط با رشته را فراهم آورد، چه در رشته کامپیوتر باشد یا زبان‌شناسی، یا بسیاری رشته‌های مرتبط با حوره ما، بسیار سودمند است و به ایده‌های نابی می‌انجامد. از سویی، کسب تجربه در محیط واقعی و نه صرفا دانشگاه و کلاس‌های معمول آن، بر تجربه و البته فهم مطالب کمک خواهد کرد. کوتاه آن که خود را به کلاس، استاد، دوست، جزوه، رشته، دانشگاه و حتی شهر خود محدود نکنند. هر آن چه به علایق آنان نزدیک است، حتی اگر در رشته‌ای دیگر مورد بحث باشد و کاربردی در رشته داشته باشد، حتما به سراغش بروند تا روزی حرفی برای گفتن داشته باشند.

و سخن پایانی از زبان شما برای کتابداران

 رشته ما، رشته‌ای خدمت‌محور است و برای خدمت به مردم باید عاشق بود. عشق را همراه با تخصص و تعهد به کار گیرند تا جامعه به ارزش واقعی ایشان پی برد. از نظر من یک کتابدار آموزشگاهی خوب بودن بسیار ارزشمندتر از آن است که مدرک دکترا داشته باشند اما عشق به خدمت و عطش دانستن نداشته باشند.