نخستین نمایشگاه به اشتراک گذاری تجربیات سازماندهی منابع غیرکتابی در کتابخانه ملی

سهیلا فعال، رئیس گروه سازماندهی منابع غیرکتابی کتابخانه ملی ایران، در گفتگو با لیزنا در خصوص این نمایشگاه گفت: در این نمایشگاه،  نحوه توصیف و سازماندهی ۶۳ نوع منبع غیرکتابی در قالب ۱۲۲ پیشینه در ۱۰ گروه گرافیکی، چاپی، الکترونیکی، پروژکتوری، شنیداری (موسیقایی و غیرموسیقایی)، سه بعدی، ویدئویی، جغرافیایی و چندرسانه­ا ی به نمایش گذاشته شده است. در نمایشگاه مذکور علاوه بر آموزش و شیوه توصیف منابع غیرکتابی اصل این منابع به همراه کاربرگه به نمایش گذاشته شده است.

وی افزود: ایده و طرح اولیه برپایی این نمایشگاه توسط دکتر خانی پور مدیر کل محترم پردازش و سازماندهی کتابخانه ملی مطرح شد و در مراحل بعدی، ارائه پیشنهادها و برنامه های اجرایی، با راهنمایی ها و حمایت های ایشان توسط کارشناسان گروه سازماندهی منابع غیرکتابی صورت گرفته است.

سهیلا فعال در رابطه با سازماندهی این منابع گفت: در کتابخانه ملی ایران فعالیت سازماندهی منابع غیرکتابی به طور رسمی از سال ۱۳۸۰ آغاز شده است.

وی بیان داشت:  گروه سازماندهی منابع غیرکتابی منابعی را که در کتابخانه ملی به عنوان منبع غیرکتابی، گردآوری و ثبت می شوند، سازماندهی، فهرستنویسی و نمایه سازی می کند.

فعال ادامه داد:  فهرستنویسی این منابع شامل تعیین اطلاعات و عناصر کتابشناختی و شناسه های افزوده است و نمایه سازی آنها با استفاده از اصطلاحنامه های معتبر و مورد تایید این کتابخانه صورت می گیرد.

وی افزود:  از اواسط سال ۱۳۸۵ تمامی مراحل سازماندهی و ورود اطلاعات با استفاده از کاربرگه های طراحی شده بر اساس استاندارد یونی مارک انجام می شود.

رئیس گروه سازماندهی منابع غیرکتابی در خصوص هدف اصلی برگزاری این نمایشگاه اظهارداشت: در بسیاری از کتابخانه ها و آرشیوها، سازماندهی و فهرستنویسی منابع غیرکتابی کمتر صورت گرفته است از آنجا که این مراکز به تازگی اقدام به سازماندهی این منابع کرده اند، کتابداران شاغل در مراکز مذکور، برای راهنمایی و مشاوره  به کتابخانه ملی مراجعه کرده تا از نمونه ها و روش های سازماندهی منابع غیرکتابی در کتابخانه ملی استفاده کنند.

وی تصریح کرد: انگیزه اصلی ایجاد چنین نمایشگاهی نیز پاسخگویی به سوالات و نیازهای کتابخانه های مذکور است، همچنین به تکمیل برنامه های آموزشی سازماندهی و فهرستنویسی منابع غیرکتابی دانشگاه ها به صورت عملی و کاربردی کمک کرده و می تواند انگیزه ای برای سایر کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی و آرشیوی جهت سازماندهی و فهرستنویسی سریع تر منابع غیرکتابی باشد.  این نمایشگاه ایجاد مرکزی در زمینه آموزش دائمی و کاربردی برای تمامی دانشجویان، کتابداران، فهرستنویسان و سایر علاقه مندان این حوزه است.

سهیلا فعال در ادامه گفت:  فرایند آماده سازی نمایشگاه از فروردین سال ۱۳۸۸ آغاز شد. در ابتدا اختصاص فضای مناسب بررسی شد و به لحاظ دائمی بودن آن و لزوم ارائه توضیحات لازم توسط کارشناسان این گروه به مراجعه کنندگان و آشنایی آنها با روند کار، فضابی در واحد سازماندهی منابع غیرکتابی به این امر اختصاص یافت.  در مرحله بعد با توجه به نوع و تعداد منابع و نمایش نحوه توصیف آنها لوازم و تجهیزات مورد نیاز فراهم شد.

وی افزود: منابعی که به نمایش گذاشته شده اند از طریق امانت از واحد اطلاع رسانی منابع غیرکتابی و همچنین  اهدا و امانت منابع شخصی دوستان و همکاران تهیه و گردآوری شدند.

مرحله بعدی، فهرستنویسی، نمایه سازی و ورود اطلاعات این منابع بود که این فرایند بر اساس قواعد و استانداردهای مورد استفاده در کتابخانه ملی و برخی دستورالعمل ها و تصمیمات داخلی این واحد انجام شد.

وی تصریح کرد:  علاوه بر سازماندهی منابع، سایر مراحل آماده سازی این نمایشگاه ازجمله طراحی پوسترها، نمودارها، کارت دعوت و فایل های تصویری، با مشارکت، همفکری و همکاری کارشناسان این گروه  انجام شده است که جای قدردانی دارد.

سهیلا فعال در پایان در خصوص برنامه های آینده گروه سازماندهی منابع غیرکتابی گفت: این گروه در نظر دارد به عنوان برنامه های آینده، برگزاری کارگاه های آموزشی در محل نمایشگاه، ارائه پیشینه های لاتین برای مهمانان خارجی و نمایش توصیف منابع غیرکتابی با استفاده از استانداردها و الگوهای جدید را بررسی و اجرا کند.

شایان ذکر است این نمایشگاه در حال حاضر پذیرای بازدید علاقه مندان است و متقاضیان می توانند به صورت انفرادی و گروهی مراجعه نمایند. نحوه هماهنگی جهت بازدید نیز در وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به نشانی www.nlai.ir قابل مشاهده است.