روابط کتابشناختی در مارک و الگوی مفهومی FRBR

«میزان انطباق و امکان انتقال روابط کتابشناختی بین قالب های مارک مبنا و الگوی مفهومی در نظر و در مصداق» عنوان سخنرانی سید ابراهیم عمرانی، سرپرست مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران (ايرانداک)، در سمینار «جستجوی معنایی و نیاز به ساختارهای جدید اطلاعاتی (نظیر RDA و FRBR) » است.

عمرانی در گفتگوی اختصاصی با لیزنا درباره روابط کتابشناختی گفت: "روابطي كه بين دو يا چند اثر كتابشناختي برقرار است را روابط كتابشناختي مي ناميم.  يك اثر شرح اثر ديگري است ، سه فيلم سينمايي اقتباسي از يك نمايشنامه يا رمان ديگر است مثل هملتي كه چارلز لافتون ساخته و هملتي كه كوزنيتسف ساخته و هملت هاليوودي، يك اثر، دو فايل الكترونيكي به همراه دارد و از اين قبيل. نسبت بين  رمان دكتر ژيواگو و اقتباس سينمايي آن يك رابطه است.

وی در پاسخ به سوال "با توجه به این که الگوی اف ار بی ار الگوی موجودیت- رابطه است روابط مطرح در این الگو چه تاثیری در جهان کتابشناختی داشته است؟" گفت: "يك نگاهي به ورلد كت بيندازيد، ورلد كت مدل مفهومي نيست ولي خودش را روز به روز به اين مدل نزديك مي كند، آنجا مي توانيد ببينيد پيوندها چگونه عمل كرده اند و روابط چه تاثيري گذاشته اند يا همين فيكشن فايندر يا به قولي داستان ياب كه متعلق به او سي ال سي است. اگر روابط را در فهرستهايمان دخيل كنيم و آثار مرتبط را به هم پيوند بدهيم، در جستجو ها همه آثار مرتبط به هم را كنار هم مي توانيم ببينيم، انواع ترجمه هاي يك اثر ، انواع شرحهاي يك اثر . اولين خاصيتش جذاب شدن فهرستهاي كتابخانه اي خواهد بود."

سید ابراهیم عمرانی در پاسخ به سوال لیزنا مبنی بر اینکه: "بیش از 50 سال از عمر مارک و حدود 14 سال از عمر اف آر بی آر می گذرد؟  ثاثیری که با پیدایش مارک در جهان کتابشناختی حاصل شد با تاثیری که اف ار بی ار در این جهان ایجاد کرده است را چگونه ارزیابی می کنید؟" بیان کرد: "در مورد اف آر بي آر كمي زود است بگوئيم چه كرده است ولي با اتفاقاتي كه تا اينجا ديده ايم، تحولي اساسي در فهرست پديد مي آورد  و به آنچه كاربران نياز دارند بيشترين نزديكي را ايجاد مي كند. البته نبايد از  تحولاتي هم كه مارك در دهه 70 آغاز كرد و هنوز داريم از مزيتهايش استفاده مي كنيم ساده عبور كنيم. ولي اين موضوع را هم بپذيريم كه مارك از زاويه فناوري، ديگر نه تنها كمك نيست كه دست و پايمان را مي بندد و  از نظر كاركرد هم ديگر نمي تواند  كارائيهايي را كه ما نياز داريم در آن ببينيم."

وی در پایان در جواب سوال "فكر مي كنيد روابط مطرح در الگو  پاسخگو ی نیازهای کاربران هست؟ آیا نیازی به بازنگری در این روابط نیست؟ " گفت: "در مورد بخش اول سوال بايد بگويم نظريه ها اين را تاييد مي كنند و در مواردي مثل داستانياب هم می بينيم كه بهتر از قبل شده است. و در مورد بخش دوم سوال فكر مي كنم بايد روابط فعلي الگوي مفهومي را كتابداران دنيا اول خوب هضم كنند ، بعد تغييرات خود به خود اجتناب ناپذير خواهند آمد. همين الآن هم سخنهايي هست، ليكن فكر مي كنم كه هنوز جاي بحث دارند."

گفتنی است همایش «جستجوی معنایی و نیاز به ساختارهای جدید اطلاعاتی (نظیر RDA و FRBR ) » روز چهارشنبه سوم اسفند ماه 1390 در تالار شریعت‌زاده کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، واقع در بزرگراه شهید حقانی (محور غرب به شرق)، بعد از ایستگاه مترو میرداماد، بلوار کتابخانه ملی از ساعت 8 الی 12:30 برگزار خواهد شد.

علاقه مندان به شرکت در اين همايش مي توانند فرم ثبت نام را تکمیل و ارسال نمایند.