جشنواره تقدیر از مروجان کتاب‌خوانی برخودجوش و غیردولتی بودن فعالیت‌ها  تاکید دارد

به گزارش لیزنا (ستاد خبری بیست و پنجمین دوره هفته کتاب ایران)  محسن حاجی زین العابدینی، دبیر جشنواره تقدیر از مروجان کتاب‌خوانی ضمن تاکید بر اهمیت ترویج کتاب‌خوانی در جامعه، جزئیات و روند برگزاری این جشنواره را توضیح داد.

در یادداشت زین العابدینی آمده است:

پژوهش‌ها نشان می‌دهد کودکانی که در منزل آن‌ها بیش از صد کتاب وجود دارد، توانایی یادگیری بیشتری داشته، دایره واژگان گسترده تری دارند و قابلیت‌های افزون تری را در زندگی از خود بروز می‌دهند. ضمن اینکه بیشتر از آنکه نصیحت ها و موعظه ها در زندگی افراد اثرگذار باشند، تجربه زیسته آن‌ها است که مسیر زندگی‌شان را معین می‌کند. اگر بپذیریم مهم‌ترین سرمایه هر جامعه، انسان‌ها و نیروی انسانی آن جامعه هستند، بر این اساس می‌توانیم کودکان را به مثابه سرمایه گذاری های یک جامعه برای آینده تلقی کنیم. سرمایه گذاری که باید به طور جدی مراقب آن بود و از آفت‌های آن جلوگیری کرد. مهم‌ترین آفتی که ممکن است هر جامعه ای را تهدید کند، آفت‌های فکری و لغزش‌های ذهنی آن است. به همین دلیل ضروری است که برای پیگیری از آفت‌های فراوانی که جوامع را تهدید می‌کنند، با سلاحی که تقویت کننده ذهن و فکر است یعنی کتاب، به رویارویی با این چالش‌ها و آفت‌ها پرداخت. کتاب، با وسعت بخشی به دایره نگاه انسان و سیراب سازی روح جستجوگر و گر ای بشر، قادر است زمینه‌های تعالی و آرامش را در جوامع بشری ایجاد کند.

کتاب‌خوانی مانند همه فعالیت‌های دیگری که انسان‌های مدرن با آن‌ها دمخور هستند، امری ذاتی، ارثی یا ژنی نیست. بلکه فعالیتی است انسانی-اجتماعی که باید فراگرفته شود. لذا، مانند هر عمل دیگر انسانی که برای آموختن آن، ابتدا باید معرفی و شناساندنی در کار باشد، ضروری است که جوامع انسانی به شناساندن و آموزاندن کتاب‌خوانی اقدام کنند. چون کتاب خوانی امری است که خیر و سعادت بشر را به دنبال دارد و بر محور آگاهی و روشن بینی انسان ها می‌چرخد، هر گونه اقدامی در این راه –هر چقدر هم زیاد و فزاینده باشد- نه تنها مانند دیگر فرآورده‌های بشری به سبب کثرت بی ارزش نمی‌شود، که قدر و قیمت افزون‌تری هم می‌یابد. جامعه پیشرو، جامعه ای است که می‌داند ابناء آن تنها در صورت آگاهی و دانش مداری بیشتر است که می‌توانند به سوی سعادت و آرامش نظر داشته باشند و معامله ای دو سویه بین دولتمردان و مردم به جریان می‌افتد. در این جوامع این هوشیاری نیک‌مدارانه ریشه دوانده است که دولت و حکومت از آگاهی و دانش مردم بیشتر سود می‌برد تا از ناآگاهی آن‌ها. چرا که انسان آگاه از مدار محدودیت‌های زیستی و حیوانی، خود را به مدار انسانی کشانده و از ملزومات این مدار، خردورزی و اندیشه مداری است. واضح است که خرد و اندیشه از هیاهو و بلوا بر نمی‌خیزد، بلکه آبشخوری از سکون و آرامش می‌طلبد. بر این اساس است که حداقل‌ها و نرم های جامعه از حد زیستی و فیزیولوژیکی به سمت معیارهای معنوی و روحی رشد می‌یابد. آن وقت است که دولتمردان می‌توانند محصولاتی به مراتب با کیفیت تر و در عین حال پر ارزش تر عرضه کنند و این چرخه رشد و بالندگی همین طور ادامه پیدا کند. در چنین فضایی که همه چیز بر مدار خرد می‌چرخد و به تعبیری آن را جامعه دانش بنیان یا خرد پایه نام می‌نهند، ابزار آگاهی یعنی «کتاب» هم ارج و ارزش والاتری می‌یابد. کتاب و خواندن، پدیده‌هایی هستند که دائم در حال ایجاد ارزش‌های خود بنیاد هستند. یعنی وقتی کتابی خوانده می‌شود، اندیشه‌هایی تولید می‌کند که خود ممکن است به تولیدهای دانش و اندیشه های نو بیانجامد و در نهایت چرخه ای از تولید فکر و دانش را بنیاد نهد که به تورم و بزرگی دایره آگاهی و دانش بیانجامد. همان گونه که ذکر شد، چنین عمل نیکی، به دلیل کثرت دانش‌های تولید شده و ضرورت تخصص گرایی و کمبود وقت انسان‌ها، لازم است که آموخته شده و آموزانده شود تا انسان‌ها بیاموزند که چگونه گزینش گری کنند و آگاهی های ناب را فرا چنگ آورند.

تمامی اقداماتی که منجر به معرفی، انگیزه بخشی و اقدام در حوزه کتاب خوانی می‌شود را ترویج کتاب خوانی می‌نامند. به عبارتی، ترویج کتاب خوانی شامل فعالیت‌هایی است که به افزایش، گسترش و استمرار کتاب‌خوانی در میان مردم می‌انجامد.

بنا بر اهمیت موضوع کتاب خوانی و ضرورت اقدام پایه ای در این زمینه «جشنواره تقدیر از مروجان کتاب خوانی» از سال 1393 شکل گرفت. جشنواره با هدف شناسایی، تشویق و ترغیب افراد و گروه‌های فعال در حوزه کتاب خوانی و ترویج مطالعه، شکل گرفته است. این جشنواره بر خودجوش بودن فعالیت‌ها و غیردولتی بودن آن‌ها تاکید دارد و هدف اصلی خود را رونق کتاب و مطالعه از طریق تشویق فعالان مروج کتاب ‌قرار داده است. جشنواره از سال 1393 فعالیت خود را در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز کرده است. بیشتر تشکل‌های غیردولتی مروج کتاب مانند انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، شورای کتاب کودک، کانون توسعه فرهنگی، کتابخانه عمومی انصار، موسسه حامی، خانه کتابدار کودک و نوجوان و ... جزء هسته اصلی و شکل دهندگان به این جشنواره هستند.

همه ما دغدغه کتاب‌نخوانی و کمبود مطالعه در جامعه را داریم. افراد و گروه های زیادی در کشور چنین نگرانی دارند و در حال کار برای ترویج کتاب خوانی هستند. خیلی ها که در این حوزه کار می‌کنند فکر می‌کنند که کارشان در حدی نیست که در جشنواره شرکت کند. در حالی که هر قدمی در این زمینه ارزشمند است و مد نظر جشنواره. مهم‌ترین اهمیتی که شرکت افراد و گروه ها دارد این است که ما از وضعیت آن‌ها مطلع شده و برای الگوگیری و علاقه‌مند کردن و تشویق مجدد از همه آن‌ها استفاده می‌کنیم.

شاخص‌هایی که برای ارزیابی برگزیدگان جشنواره در نظر گرفته شده است:

-تأثیر پایدار در گسترش کتاب‌خوانی میان مردم،

-خلاقیت و نوآوری در برنامه‌ها و شیوه‌های اجرایی،

-استفاده مناسب از مشارکت مردم و چهره‌ها،

-استفاده خلاقانه و بهینه از امکانات و ظرفیت‌های عمومی و مردمی،

-قابلیت معرفی به سایر مناطق به عنوان الگو،

=اثربخشی فعالیت‌های کتاب خوانی در رفتارهای اجتماعی یا فعالیت‌های عمومی مردم،

=فعالیت به شکل داوطلبی (شاخص ترجیحی)

=فعالیت در قالب گروهی (شاخص ترجیحی)

شرکت‌کنندگان:

-افراد فعال در حوزه ترویج کتاب‌خوانی

-گروه‌ها و نهادهای غیردولتی

-بخش بین‌الملل

     --گروه‌ها و افراد فارسی‌زبان در خارج از کشور؛

     --گروه‌ها و افراد خارجی فعال مروج کتاب در ایران؛

     --کشورهای فارسی ‌زبان یا دارای جمعیت‌های بزرگ فارسی ‌زبان (افغانستان، تاجیکستان، هندوستان و ...).

-بخش ویژه:

     --معلمان مدرسه و اساتید دانشگاه؛

     --امامان جماعت؛

     --کتابداران؛

     --کتاب فروشی‌ها؛

     --مهد کودک‌ها؛

     --واحدهای صنفی، بخش خصوصی و مراکز خدمات عمومی؛

     --مروجان الکترونیکی و دنیای مجازی.

-نشان استمرار:

      --افراد یا گروه‌هایی که در دوره‌های گذشته برگزیده شده‌اند می‌توانند با ارائه گزارشی از فعالیت‌های و ارائه طرح‌های نو در این بخش شرکت کنند.

داوران این جشنواره عبارت‌ بودند از:

داوران دور مقدماتی:

  --فرمهر منجزی

  --فرح حق‌نژاد

  --علی‌اکبر زین‌العابدین

  --ابوالفضل هاشمی

  --ابراهیم حیدری

  --یزدان‌پور

داوران نهایی:

  --آتوسا صالحی

  --مینا حدادیان

  --مجید رهبانی

  --حمیدرضا شاه‌آبادی

  --سید کاظم حافظیان رضوی

  --ابراهیم حیدری

  --محسن حاجی زین‌العابدینی

خوشبختانه استقبال از جشنواره در سه سال برگزاری روند افزایشی داشته است که در جدول زیر قابل ملاحظه است:

نشانی وب گاه جشنواره: www.moravejan.ir

نشانی پستی:    بزرگراه حقاني (محور غرب به شرق) - بعد از ايستگاه مترو حقانی - بلوار كتابخانه ملي – سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران - انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران

 تلفاکس: 81622984-021    - 09124440321؛ رایانامه (پست الکترونیک):   این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

با احترام

محسن حاجی زین‌العابدینی

دبیر جشنواره