داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه و کتابداری
کتابخانه های آموزشگاهی ایران با استانداردهای جهانی اختلاف بسیار دارند
به گزارش خبرنگار لیزنا،دکتر حسن کیانی خوزستانی عضو هیأت علمی گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا (س) در سخنرانی خود در سالن دکتر سیف به مناسبت هفته پژوهش، درباره حذف پست کتابدار از کتابخانه های آموزشگاهی بیان کرد: " وزارت آموزش و پرورش در پرونده خود چه قبل و چه بعد از انقلاب نگرش خوبی به کتابخانه های آموزشگاهی نداشته است و در برنامه 5 ساله توسعه فرهنگی کشور نقش کمرنگی در گسترش نقش کتابخانه های آموزشگاهی در تبیین آموزش ایفا نموده و با لغو پست کتابدار از مدارس حالت معکوس را به وجود آورده است. بنابراین در این شرایط ما باید خودمان تلاش کنیم که اهمیت کتابخانه های آموزشگاهی و نقش خدمات کمک آموزشی را پررنگ سازیم."
وی افزود:" حذف پست کتابدار در شرایطی اعلام شد که ایجاد ارتباط لازم بین کتابدار و معلم بسیار ضروری است و از طرفی آگاهی دانش آموزان از سیستم های کتابخانه ای در سطح متوسطی است. بر اساس آمارهای ثبتی در اداره کل کتابخانه های مدارس در وزارت آموزش و پرورش در سال 1387، در کل کشور، یکصد و بیست و هفت هزار و صد و هفتاد و سه باب مدرسه داریم که تنها 32 درصد آن ها دارای کتابخانه هستند و این بدان معنا نیست که تمامی آن هادارای پست کتابدار بوده اند بلکه تعدادی از آن ها توسط مدیران پرورشی و یا افراد غیر کتابدار اداره می شده اند."
دکتر کیانی درباره اختلاف وضعیت موجود با استانداردهای جهانی ایفلا و یونسکو تصریح کرد: "فاصله زیادی در مقایسه استانداردهای جهانی مشاهده می شود. بر اساس استاندارد ایفلا به تعداد هر 200 دانش آموز باید یک کتابدار و یا 2 نفر کمک کتابدار وجود داشته باشد. لذا بر این اساس، در ایران باید به ازای هر 1000 دانش آموز 5 کتابدار یا 10 کمک کتابدار داشته باشیم در حالی که واقعیت چیز دیگری است."
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا (س) بیان کرد: " کمتر پایان نامه و مقاله ای در ترسیم شمای کلی کتابخانه های آموزشگاهی وضعیت موجود را تأیید می کنند. در کتاب مجموعه مقالات کتابخانه های آموزشگاهی همایش سال 1388 که در مشهد برگزار شد هیچ کدام از مقالات به این نتیجه نرسیدند که در مدارس ایران خدمات در کتابخانه های آموزشگاهی حتی در سطح متوسط ارائه می شود."
وی در ادامه مشکلات و چالش های موجود را در 7 فاکتور اصلی خلاصه نمود: " اول، اکثر مدارس درتهیه یک فضای مستقل فیزیکی به معنای کتابخانه طفره می روند و این عامل باعث سردرگمی منابع کتابخانه می شود و اهمیت آن را کمرنگ می سازد. دوم؛ عدم تخصیص بودجه لازم برای این کار، سوم؛ فقدان نگرش مثبت مدیران و حتی معلمان نسبت به کتابخانه های آموزشگاهی، چهارم؛ فقدان سیستم سازماندهی مناسب،رده بندی و برگه دان، پنجم؛ عدم استفاده مطلوب آموزشی در کتابخانه دربرنامه های آموزشی مدارس، ششم؛ عدم تخصیص سرانه کتاب در ازای تعداد دانش آموزان شاغل به تحصیل در مدارس، هفتم؛ تبعیض بین کتابدار از نظر سازمانی، جایگاه اجتماعی و پست حقوقی با سایر کارمندان مدرسه که باعث سرخوردگی کتابداران می شود."
وی در ادامه برای جبران خسارت های ناشی از این تصمیم پیشنهاداتی ارائه نمود: " تشکیل کتابخانه های کلاسی که موجب مشارکت مستقیم معلمان، مشارکت دانش آموزان در ایجاد، حفظ و توسعه منابع کتابخانه های کلاس،افزایش مسئولیت پذیری و حس همکاری بین دانش آموزان و نظارت مستقیم معلمان بر رفتارهای اطلاعاتی دانش آموزان می شود. گروه های آموزشی کتابداری و اطلاع رسانی باید تلاش کنند که دانشجویانی را برای کارآموزی به کتابخانه های مدارس اعزام کنند که البته همکاری متقابل مدارس را با انجمن کتابداری و دانشجویان و گروه های آموزشی می طلبد. و از طرف دیگر باید فشار مسئولان علمی و فرهنگی کشور مانند رئیس انجمن کتابداری ایران و ریاست کتابخانه ملی ایران درباره لغو پست کتابدار بیشتر از قبل شود تا پاسخی مناسب دریافت شود و علاوه بر این موارد کمک های مالی و انسانی به کتابخانه های مدارس توسعه پیدا کند."
دکتر حمیدی ، دکتر مهران از اعضای هیأت علمی گروه علوم تربیتی و روانشناسی و دکتر سعید رضایی شریف آبادی و دکتر معصومه کامران نیز در این نشست حضور داشتند.
در ادامه دکتر کامران عناوین تحقیقی را برای بررسی و پژوهش توسط دانشجویان رشته های علوم تربیتی و روان شناسی به منظور ایجاد تعامل بیشتر بیان کرد: "تأثیر کتابخانه ها در رشد آموزشی دانش آموزان، تأثیر کتابخانه ها در هوش هیجانی دانش آموزان، تأثیر کتابخانه ها بر تفکر انتقادی یا تفکر خلاقانه دانش آموزان و تأثیر کتابخانه ها بر سواد اطلاعاتی دانش آموزان."
در پایان نیز دکتر سعید رضایی شریف آبادی نبود ارتباط دو سویه در نظام آموزشی ایران و ضعف پژوهش را علت اصلی نادیده گرفته شدن پست کتابدار از مدارس دانست.
در نهایت دکتر حسن کیانی با تأکید بر دو طرح «سرباز- کتابدار» و «معلم –کتابدار» ابراز امیدواری کرد که نقش کتابدارن در جامعه پررنگ تر از قبل شود.
شایان ذکر است، نشست هفته پژوهش گروه کتابداری دانشگاه الزهرا صبح امروز مورخ 5 دی 1389 در سالن دکتر سیف این دانشگاه برگزار شد.
خبرنگار: الهه حسینی
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.