سناریوهای دروغ به وفور در فیس بوک و تویتر یافت می شود/ انتشار گسترده خبرهای جعلی

دکتر جعفر مهراد چهره ماندگار علم اطلاعات و دانش‌شناسی، در گفتگویی با لیزنا ضمن اعلام این خبر گفت: خبرهای غیر واقعی تاریخی به قدمت شایعه دارند، اما تکثیر این خبرها در عصر رسانه های اجتماعی مساله ساز شده است. سناریوهای دروغ به وفور در فیس بوک و تویتر یافت می شود، مثل خبر حمایت پاپ فرانسیس از کاندیداتوری دونالد ترامپ در ریاست جمهوری امریکا که در نتایج انتخابات این کشورتاثیر خود را بجا گذاشت.

 نقش خبرهای دروغ در پیروزی انتخابات سال ۲۰۱۶ دونالد ترامپ یا رای به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، به عنوان مثال، مستلزم بحث های جدی زیاد است. بخشی از پاسخ به فهم چگونگی نشر سریع اخبار نادرست بستگی دارد.

 طبق این مطالعه که در انستیتو فناوری ماساچوست انجام شده، اخبار منتشره در تویتر با استفاده از شش منبع حقیقت یاب به دو مقوله «درست» یا «نادرست» رده بندی شدند. بدین ترتیب، در این مطالعه تو یع ۱۲۶۰۰۰ اقلام خبری میان ۳ میلیون کاربر تویتر بین سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۷ با استفاده از داده های این کمپانی مورد نطالعه قرار گرفت.

 تحلیل صورت گرفته نشان می دهد که سناریوهای خبری طبق منابع حقیقت یاب که ۹۵ تا ۹۸ درصد درست بوده بسیار کندتر از سناریوهای نادرست توز یع و کاربران معدودی از ان استفاده کرده اند.

 حتی خبرهای کاملا درست به ندرت بدست بیشتر از ۱۰۰۰ کاربر می رسد، درحالیکه برد یک درصد بالاترین خبرهای دروغ به کاربرانی بین ۱۰۰۰ تا ۱۰۰/۰۰۰ می رسد. خبرهای نادرستی که بدست ۱۵۰۰ کاربر می رسد، شش برابر سریع تر از نشر خبرهای واقعی اتفاق می افتد. در ضمن، خبرهای نادرست ۷۰ درصد بیشتر از اخبار درست "ری تویت" می شود.

 مهراد گفت: در این بررسی، از یک نرم افزار برای شناسایی ربات ها استفاده شد که احتمال داده می شد که در مسیر حرکت خبرها انحراف بوجود اورد. اما، با این داده هایی که حذف شد، اخبار جعلی تولید شده توسط کاربران نسبت به خبرهای درست به سرعت زیاد توزیع و نشان می دهد که این خصیصه، ناشی از رفتارهای انسانی است.

 برای فهم این وضعیت، کمی سازی «تازگی» تویت ها نشان داد که اقلام خبری نادرست بین پیکره تصادفی تویت ها قرار دارند. تحلیل واژه ها در تویت ها نشان داد که اخبار نادرست ترس، نفرت و تعجب را تزریق می کنند، درحالیکه خبرهای واقعی بیشتر باعث غمگینی، شادی و اعتماد می شود.

این خصیصه ها، به ویژه وقتی که اقلام خبری از «تازگی» بیشتری برخوردارند، می توان تصور کرد که توجه بیشتری به اقلام خبری نادرست جلب می شود.