به گزارش لیزنا، دبيركل نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور در ابتداي اين گفتگو با اشاره به نقش كتابداران در ترويج فرهنگ كتابخواني اظهار داشت: با توجه به بيانات مقام معظم رهبري در خصوص فرهنگ و كتاب بايد گفت، کتابدار نقش خاصی در کتابخانه ها دارد و منبع، مرجع و مشاور امین مراجعه کننده ها است.

وي در ادامه اضافه كرد: مراجعه کنندگان ما عموماً دو دسته هستند؛ یک دسته کسانی که به صورت هدفمند به کتابخانه ها مراجعه می کنند؛ مثل دانش آموزان و دانشجويان و دسته ديگر کسانی هستند که علاقه به مطالعه دارند. این گروه غالباً از کتابدار می پرسند کتاب جدید چه دارید؟

مختارپور ادامه داد: گاهی اوقات افراد از شبکه های رادیویی یا شبکه های سیمای جمهوری اسلامی با موضوعی آشنا می شوند. مثلاً از یک خطیب یا استاد دانشگاهی می شنوند که در واقعه كربلا شخصی به نام وهب بوده. در نتيجه ممكن است فردي علاقمند شود زندگی او را بخواند. پس او به كتابخانه و كتابدار مراجعه خواهد كرد. در چنين حالتي كتابدار ما مي تواند به آن مراجعه كننده كمك كند.

وي افزود: نکته دوم این است که كتابدار مي تواند به عضو كمك كند تا اين كتاب در جاي خودش مطالعه شود و اين همان نكته اي است كه در بيانات مقام معظم رهبري بسيار كليدي است.

دبيركل نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور همچنين گفت: وقتي يك دانش آموز مقطع دوم يا سوم دبستان به كتابخانه اي مراجعه مي كند و كتابي در موضوع دين مي خواهد اگر كتابدار كتابي سنگين و يا فلسفي در اختيارش بگذارد، او نخواهد فهميد و با همين معرفي ناصحيح اين دانش آموز از مطالعه زده مي شود، در حاليكه اگر كتابدار متناسب با سن و سطح سواد كتابي نزديك به موضوع مورد نياز به او معرفي كند و از دانش‌آموز بخواهد پس از مطالعه با او در خصوص آن كتاب صحبت كند و همچنين در معرفي كتاب هاي بعدي سعي كند سطح مطالعاتي دانش آموز را ارتقاء دهد، كار بسيار پر اهميتي را انجام داده است.

وي در ادامه با اشاره به نقش كتابداران در ارتقاي سطح فكري مراجعين عنوان داشت: كتابدار بايد بتواند مطالعات مراجعين را در موضوعات مختلف تعميق بخشد. مثلاً وقتي يك جوان به كتابخانه مراجعه و رمان طلب مي كند، كتابدار بايد بداند آن رمان درباره چيست. نکته دیگر سیر مطالعاتی است، یعنی كتابدار يك کتاب را به دو شكل معرفی مي کند. در چنين حالتي اگر کتابدار آشنا باشد می گوید: اول این را بخوان که به زبان ساده به مطالب می پردازد و بعد آن کتاب را  كه دقیق تر موضوع مورد نظر را بيان كرده، بخوان. به این ترتیب است كه مي توانيم بگوييم؛ کتابدار موفق به ارتقای سطح فکری مراجعه كننده شده است.

 مختارپور در ادامه با اشاره به برنامه هاي آموزشي نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور براي كتابداران اظهار داشت: در اين خصوص ما دو برنامه اصلي داريم. يكي آموزش هاي متناسب با وظايف كه شامل نحوه ارائه مشاوره و ارتباط برقرار كردن با مراجعان و ديگري امور فني و شيوه معرفي كتاب است. انشاء الله از نيمه دوم امسال كتاب هاي پر مخاطب و گروه هاي سني درخواست كننده آنها به صورت خلاصه نرم افزاري و چاپي آماده خواهند شد و به اين ترتيب، اگر 10 كتاب به كتابخانه برود، كتابدار وقتي دو يا سه صفحه از معرفي و خلاصه تهيه شده از هر كتاب را بخواند به موضوع، نويسنده، مترجم و گروه سني مخاطب پي خواهد برد.

وي در ادامه یادآور شد: پيش از اين چنين كاري تنها براي برخي از كتب گروه هاي سني كودك و نوجوان انجام مي شد، اما قصد داريم آنرا وسعت دهيم. يعني اگر يك دانش آموز توان فهم كتابي را كه براي گروه سني ديگر است داشته باشد مي تواند با كمك كتابدار از كتاب هاي ساير گروه هاي سني نيز استفاده كند.

مختارپور در بخش ديگري از صحبت هاي خود در اين برنامه با اشاره به بازديدهاي سرزده از كتابخانه هاي عمومي نقاط مختلف كشور تصريح كرد: در اين ديدارها سعي مي شود كتابخانه ها از چند جهت بررسي شوند. يكي امكانات و رسيدگي است كه تاكنون نسبتاً خوب بوده، هرچند هنوز با استاندارد كشوري و سرانه اعضاء بسيار فاصله داريم. مثلاً برخي از روستاها و شهرهاي كوچك كتابخانه ندارند در حاليكه در شهري مثل تهران 290 كتابخانه نهادي و در مجموع بالاي 500 كتابخانه كوچك و بزرگ فعال وجود دارد كه با اين حال از نظر استاندارد تناسب با جمعیت فقیرترین استان است و باید بیشتر از اینها کتابخانه داشته باشد. وي افزود:در حال حاضر در سطح كشور  35 میلیون نسخه کتاب و حدود سه میلیون نفر عضو در كتابخانه هاي عمومي داريم.

دبيركل نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور در توضيح دلايل كمبود اعضاي كتابخانه هاي عمومي يادآور شد: اين كمبود، دلايل مختلفي دارد. یکی اینکه مراجعه به کتابخانه ها در کشور ما زياد مرسوم نیست و افرادی هم که اهل مطالعه هستند اغلب کتاب ها را تهیه و در منزل نگهداری می کنند و معمولاً فرهنگ مراجعه به کتابخانه ها خیلی رواج ندارد. البته مشکل از مردم نیست. مردم تحت تاثیر رسانه ها و آموزش هستند. به عنوان مثال؛ کدام مدرسه هر ماه بچه ها را به کتابخانه می برد؟  حداكثر این است که آموزش و پرورش، نهاد کتابخانه ها و شهرداری کمک می کنند که در مدرسه ها کتابخانه ای کوچک راه اندازی شود.

وي در ادامه افزود: در تولیدات مجموعه های نمایشی آیا به یاد دارید قهرمانان و شخصيتهاي یک سریال به کتابخانه بروند؟ قطعاً يا بسیار کم است و یا اصلاً نیست ولی مشابه آن را در کشورهایی که سرانه مطالعه بالاتر است می بینید. مردم از طریق این تولیدات آموزش می بینند. زمانی نیروی انتظامی می گفت؛ باید کمربند ایمنی را ببندیم، بعد گفت؛ اگر در فیلمهایی بستن کمربند ترویج شود جایزه می دهیم که نتیجه داد. يا ستاد مبارزه با دخانیات گفت؛ اگر هنرپیشه های نقش مثبت در فيلم ها و سريال ها سیگار نکشند، تشویق می کنیم كه اين هم کم کم فرهنگسازی شد و جا افتاد. اما ما چقدر تلاش کرده ایم همانطور که یاد دادیم مردم زباله را در سطل بریزند و يا  کمربند ایمنی را ببندند و به بزرگترها احترام بگذارند، به فرزندانمان از اهميت كتابخانه ها بگوييم؟ اصلاً کدام تابلوی تبلیغاتی در سطح شهر می گوید؛ فرزندانتان را به کتابخانه بفرستید؟

مختارپور همچنين اضافه كرد: چند وقت پیش یکی از پایگاه های اطلاع رسانی کشور 30 تصویر از تبلیغ کتاب در برخی از کشورهای اروپایی منتشر كرد. در اين تصاوير نیمکت های بوستان ها برخی به شکل کتاب بود و بعضی صفحه ای از کتاب مشهور که متن کتاب رویشان نوشته شده بود. بچه وقتی روی نیمکت می نشست مي توانست یک صفحه از آن کتاب را بخواند و مشتاق تهيه يا خواندن آن كتاب شود.

وي در ادامه با اشاره به نياز تبليغات موثر در حوزه كتابخواني متذكر شد: در فيلم ها مي توانيم برتري ميان دو نفر كه شرايط يكسان دارند را در كتابخوان بودن آنها در نظر بگيريم، يا مثلاً مجلس در بررسی صلاحیت ها در فضائل يك وزیر یا مسئول بگوید؛ چون اين فرد اهل کتاب است، کتاب می خواند و يا می نویسد اولويت دارد.نه اينكه در نمایشگاه بین المللی کتاب امسال، برخی مسئولان در هنگام مصاحبه هايشان بگويند: به دليل اشتغال كتابي نخوانده ام و يا چند سالي است كه هر كتابي را شروع مي كنم نمي توانم آنرا تمام كنم. اي كاش صدا و سيما اينها را پخش نمي كرد.

مختارپور در خصوص تلاش هاي نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور براي رسيدن به استانداردهاي كتابخانه اي عنوان داشت: تا یکسال دیگر باید 30 میلیون ایرانی عضو کتابخانه هاي كشور شوند که اين آمار هم اکنون سه میلیون است. البته منظور ما عضو فعال است چراكه گاهي در برخی بازدیدها کتابداران می گویند: 1500 عضو فعال داریم درحاليكه عضو فعال 500 نفر و عضوی که هر دو هفته یکبار به طور منظم می آید فقط 150 نفر است. رسماً ابلاغ کرده ام که آمارسازی نکنند. گاه در گذشته به مناسبت های مختلف همه دانش آموزان را عضو می کردند اگر اين طور است چرا مثلاً هر 70 میلیون ایرانی را که کد ملی دارند، عضو نکنیم؟

وي در ادامه اضافه كرد: از دو طريق مشخص می شود که در يك جامعه کتاب زیاد خوانده می شود؛ یکی شمارگان کتاب که متأسفانه  می بینیم وضعیت خوبی ندارد و دیگری تعداد اعضای کتابخانه ها که در اين مورد هم با استانداردها فاصله زیادی داریم.

مختارپور با تاكيد بر اينكه افزايش شمارگان كتاب و اعضاي كتابخانه ها تنها وظيفه نهاد كتابخانه ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و صدا و سيما نيست،‌ عنوان كرد: باید تمام تولیدکنندگان فرهنگی و بخش های اجتماعی يكديگر را در اين راه كمك كنند. مثلاً در بیمارستان ها کتابخانه هاي کوچک راه اندازی شود. بنا به توصیه مقام معظم رهبری در محتوا، حجم و شکل کتاب های متروها، مطب ها، بيمارستان ها و ...  دقت شود و کتاب هايي با حجم کم که همه فرصت مطالعه آنرا داشته باشند، قرار داده شود.

مختارپور در پايان در پاسخ به اين پرسش كه آيا نهاد كتابخانه ها در بخش پژوهش فعاليت دارد، گفت: در دوره جديد تاكيد زيادي بر تشكيل گروه هاي شناسايي كتاب و مخاطب بندي آنها و بررسي موضوعات مورد علاقه داشته ايم و در همين خصوص سامانه اي طراحي كرده ايم كه بيش از 3000 کتابخانه نهادی و مشارکتی در كشور به آن متصل هستند. و البته تاكنون 1300کتابخانه به اين سامانه متصل شده اند و قرار است تا پایان آذر همه کتابخانه ها به آن بپيوندند. در اين سامانه اگر کسی در هر شهري کتابی از كتابخانه اي بگیرد، در سامانه نشان داده می شود و به اين طريق امكان تشخيص سطح مراجعين و نوع كتب در خواستي فراهم مي گردد.