بررسی روند رشد مدارک علمی ثبت شده در پایگاه بین‌لمللی (WOS)

به گزارش لیزنا، بر اساس اعلام روابط عمومی و همکاري های علمی بين المللی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، از آنجا که یکی از اهداف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام  (ISC) نشر و ترسیم نقشه علمی حوزه‌های مختلف علم در کشورهای جهان اسلام (OIC) و نیز ارزش‌گذاری کمی و کیفی مولفه‌های مختلف تولید علم درسطح کشور وکشورهای اسلامی است، لزوم توسعه روابط این پایگاه با کشورهای اسلامی اجتناب ناپذیر است.

 دکتر محمدجواد دهقانی، سرپرست ISC در این خصوص اظهار داشت: روند رشد 15 ساله کل مدارک علمی ثبت شده دنیا در پایگاه بین‌لمللی Web of Science (WOS) و مقایسه آن با کشورهای اسلامی و جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که روند رشد مدارک در دنیا 87 درصد و درکشورهای اسلامی 638 درصد و در جمهوری اسلامی ایران 2067 درصد در طول دوره 15 ساله ( 2015-2000) بوده است. این امر نشان می‌دهد که میزان رشد در کشورهای اسلامی 7 برابر میزان رشد دنیا و برای ایران بیش از 24 برابر رشد علمی دنیا بوده است.

وی افزود: بررسی جایگاه دنیا، کشورهای اسلامی و ایران درتولیدات علمی در شش حوزه موضوعی مختلف: علوم کشاورزی، فنی و مهندسی، علوم پزشکی و سلامت، علوم انسانی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی نشان می‌دهد که میزان رشد کشورهای اسلامی و بخصوص ایران در پانزده سال اخیر در مقایسه با دنیا نیز قابل توجه است. در حوزه علوم کشاورزی میزان رشد دنیا برابر با 81 درصد درحالی‌که در کشورهای اسلامی این میزان 433 درصد و در ایران  1535 درصد بوده است.

دهقانی ادامه داد: در حوزه مهندسی و فنی میزان رشد دنیا در 15 سال برابر با 238 درصد و برای کشورهای اسلامی 1053 درصد و برای ایران 3753 درصد است. درحوزه موضوعی علوم انسانی رشد علم دنیا منفی یک درصد ولی در کشورهای اسلامی این میزان رشد برابر با 1053 درصد و برای ایران 5750 درصد بوده است.

در حوزه علوم پزشکی و سلامت میزان رشد تولیدات علم در دنیا برابر با 79 درصد و برای کشورهای اسلامی 523 درصد و برای ایران 2464 درصد؛ در حوزه علوم طبیعی میزان رشد علم در دنیا 73 درصد و در کشورهای اسلامی 580 درصد و ایران  1492  درصد و در نهایت در حوزه علوم اجتماعی میزان رشد علم دنیا برابر با 83 درصد و در کشورهای اسلامی 953 درصد و ایران 1416 درصد بوده است. همچنین میزان تولیدات علم دنیا در کلیه حوزه‌های موضوعی رشد 87 درصد بوده درحالی که این میزان برای کشورهای اسلامی برابر با 638 درصد و برای ایران 2067 درصد بوده است و این به معنای آن است که میزان رشد علم در کشورهای اسلامی بیش از هفت برابر دنیا و میزان رشد تولید علم 24 برابر دنیاست.

سرپرست ISC اظهار داشت: سهم تولید علم کشورهای اسلامی در سال 2000 برابر با 1.8 درصد( یک ممیز هشت دهم) بود که درسال 2015 به 7.2 درصد ( هفت ممیز دو دهم ) یعنی 4 برابر افزایش یافته است. همچنین سهم تولید علم ایران در دنیا در سال 2000 برابر با 0.1 درصد بود که درسال 2015 به 1.5 درصد یعنی 15 برابر افزایش یافته است.

مقایسه درصد رشد تعداد مدارک ثبت شده در حوزهای موضوعی مختلف در WOS ( 2015-2000)

لازم به ذکر است که تعداد مدارک یا کمیت تولید علم تنها یکی از شاخص‌های رشد و توسعه علمی  کشور بوده و رشد کمیت تولید علم از شروط لازم برای توسعه علمی است، اما شرط کافی نیست. در توسعه علمی توجه و تاکید به سایر شاخص‌ها از جمله کیفیت تولیدات علمی و استنادات، مشارکت و دیپلماسی علمی، اثرگذاری فن‌آورانه علم، اثرگذاری نوآورانه علم و اثرگذاری اقتصادی علم اهمیت زیادی دارد. بنابراین تکیه صرف به کمیت تولید علم باعث توسعه علمی نخواهد شد.