کد خبر: 3080
تاریخ انتشار: چهارشنبه, 07 مهر 1389 - 04:43

داخلی

»

مطالب کتابداری

»

کتابخانه و کتابداری

همایش «کاربرد فن آوری RFID در کتابخانه» برگزار شد

به منظور آشنایی هر چه بیشتر کتابخانه ها با تکنولوژی روز RFID، همایشی با عنوان « کاربرد فن آوری RFID در کتابخانه » روز دوشنبه  مورخ 5 مهر ماه در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز برگزارشد.

به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا)، همایش راس ساعت 9 با تلاوت آیات قرآن مجید و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران آغاز شد.

در ابتدای همایش دکتر علی رستمی، معاون پژوهشی دانشگاه تبریز به معرفی دانشگاه تبریز و تاریخچه آن پراخت و همچنین در مورد سیستم جدیدی که برای کتابخانه مرکزی در نظر گرفته شده و در حال پیاده سازی است و نیز در سایر کتابخانه های دانشگاه و نیز دانشگاههای کشورهای همسایه که دانشگاه تبریز از سوی وزارت علوم متولی این کار است صحبت کرد و گفت امروز در این همایش این دستاورد معرفی می شود.

وی در مورد اهمیت و جایگاه کتابخانه ها گفت: کتابخانه ها قاعدتا جایگاه ویژه ­ای دارند. تمام پژوهش های علمی و فناوری در دنیا در ویترینی به نام کتابخانه به نمایش در می ­آیند.

پس از صحبتهای معاون پژوهشی دانشگاه، دکتر علی فتوت احمدی، مدیر عامل شرکت کاوشکام و دبیر علمی همایش، در خصوص چشم انداز استفاده از RFID در دهه آینده در کتابخانه ها و همچنین مساله کنترل اسناد، تشکیل سندیکای صنایع شناسایی و مکان یابی  GPS و RFID و زمینه های کلی توسعه در آینده در این بخش، بویژه در کتابخانه و نیز کاربردهای جدیدRFID غیر از کاربردهای کتابخانه سخنرانی کرد. همچنین در مورد شناسه های مکان نما (UWB) و نیز در مورد توان تکنولوژی داخل کشور در مورد پیاده سازی RFID و نیز در مورد کاربری آن در کتابخانه ها صحبت کرد.

وی در صحبت های خود به این مورد اشاره کرد که RFID در واقع اطلاعات موقعیت (Position) را به ما می دهد مثلا کتاب کجاست و در کدام قفسه قرار دارد.

در ادامه همایش، کاربرد فن آوری RFID  در کتابخانه، مهندس حسین رزاقی کارشناس ارشد نرم افزار شرکت پارس آذرخش، در مورد راهکارهای نرم افزاری مدیریت کتابخانه در خصوص انواع کتابخانه ها و نسل بندی آنها و نرم افزارهای مورد استفاده آنها و انواع نرم افزارهای کاربردی در کتابخانه، تغییر رویکردهایی که در حوزه کتابخانه، کتابداری و اطلاع رسانی اتفاق افتاده و همچنین در مورد کتابخانه های آینده و مباحث مربوط به وب 2 و کتابخانه 2 صحبت کرد.

وی گفت: کتابخانه ها و نرم افزارهای مورد استفاده انواع مختلفی دارند که از جمله می توان به کتابخانه های سنتی (فاقد نرم افزار و ارائه خدمات به صورت دستی)، اتوماتیک / خودکار (نرم افزار مدیریت خدمات کتابخانه ای)، الکترونیک (مدیریت خدمات کتابخانه ای و منابع الکترونیکی، دیجیتالی (خدمات دیجیتالی و منابع دیجیتالی)، ترکیبی (مدیریت خدمات کتابخانه ای و منابع دیجیتالی)، و مجازی (کلیه خدمات از طریق وب بر اساس منابع صرفا دیجیتال) اشاره کرد.

رزاقی در خصوص انواع نرم افزارهای کاربردی در کتابخانه ها به توضیح مدیریت کتابخانه، پورتال کتابخانه ای، کتابخانه دیجیتالی، سیستم یکپارچه کتابخانه دیجیتالی (پیوندی)، نرم افزارهای خاص مانند کتابشناسی ملی ایران و اصطلاحنامه پرداخت.

وی گفت: هم اکنون تغییرات رویکردی در حوزه کتابداران و خدمات کتابخانه ای رخ داده است که از آن جمله می توان از ارتقای روز افزون نقش کتابداران و متخصصین امر اطلاع رسانی و بهره وری ایشان از IT ، خدمات مرجع دیجیتال (و الکترونیک) به صورت همزمان و غیرهمزمان، لزوم بازکاوی اطلاعات و کمک به یافتن اطلاعات توسط کاربر یادکرد.

مهندس حسین رزاقی افزود: در حوزه کاربران نیز تغییرات رویکردی را شاهد هستیم که این تغییرات شامل: ارتقای سطح نیاز و انتظارات کاربران با توجه به ظهور ایده های جدید در وب 2 و وب 3، افزایش چشمگیر کاربران اینترنت و توزیع پراکندگی جغرافیایی ایشان و استفاده شبانه روزی، تغییر تدریجی عادت کاربران در بهره برداری از منابع و اطلاعات کتابخانه است.

تغییرات رویکرد در حوزه کتابخانه ها مبحث بعدی بود که رزاقی بدان اشاره کرد: علاقه به حرکت روی لبه تکنولوژی، لزوم حرکت تدریجی با توجه به افزایش حجم تغییرات در نسل های جدید، تمرکز بیشتر کتابخانه ها از گردآوری و سازماندهی منابع به اشاعه اطلاعات و افزایش دسترس پذیری، ظهور و رشد چشمگیر چهره دیجیتال و الکترونیکی کتابخانه های سنتی، پوشش کمبود نیروی متخصص و بهره برداری بهینه از فناوری های Hi-Tech دستخوش تغییرات اساس شده است.

وی در ادامه گفت: در زمینه داده ها و منابع اطلاعاتی تغییراتی مانند: افزایش حجم داده ها و منابع دیجیتال (مخزن دانش بشری)، اشتراک منابع و لزوم تغییر قوانین مالکیت معنوی، بسیار کوچک شدن محمل های اطلاعاتی و افزایش دسترس پذیری، لزوم استانداردسازی سازماندهی اطلاعات در مورد فراداده و منابع دیجیتال، و بهره وری از مکانیزم های شناسایی نوین در مورد منابع (مدارک و حتی کاربران) را شاهد بوده ایم.

سپس رزاقی تصریح کرد: تغییرات عمده در نظام آموزشی و اطلاع رسانی (کتاب الکترونیکی، سرویس های تعاملی، ویکی)، تحقق گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات و منابع از طریق اینترنت، مکانیزم های داده کاوی و جستجوی مفهومی در مسیرحرکت به سوی وب مفهومی، هوشمندی با استفاده از تجهیزات جدید (RFID  به جای بارکدهای سنتی)، ارتقای امنیت منابع اطلاعاتی (فناوری RFID بجای سیستم های ضدسرقت مبتنی بر فناوری EM) از جمله تغییرات رویکرد در حوزه سیستمهای نرم افزاری امروزی است.

وی در پایان به موضوع کتابخانه های آینده و نرم افزارهای کاربردی در آن شامل: کتابخانه های دیجیتال، کتابخانه 2، و کتابخانه 3، و غیره اشاره کرد.

در ادامه این همایش، مهندس علی کمایی از مدیران شرکت کاوشکام، در مورد ضرورت استفاده از RFID در کتابخانه ها و مراکز اسناد سخن گفت و دلایل  توجه به سیستم RFID در دنیا را تشریح کرد.

وی درخصوص دلایل مورد توجه قرار گرفتن فناوری RFID در دنیا سخن گفت و افزود: افزایش توانایی سیستمهای Auto-ID جهت ایجاد رویه های مکانیزه فیزیکی، کاهش وابستگی عملیات به عامل انسانی (استفاده از فرکانس رادیوئی برای تبادل اطلاعات، عدم محدودیت در فاصله خواندن اطلاعات، فرمت های مختلف شناسه های RFID برای کاربردها و محیط های گوناگون، ایجاد رویه های کاملا مکانیزه با کنترل هوشمند نرم افزاری)، وجود اطلاعات منحصربه فردو هویت دار شدن کالاها (اعم از محصولات صنعتی، کتاب و ...)، توانایی شناسایی یک شی فارغ از نیاز به پایگاه های اطلاعاتی از مهمترین علل توجه به این فناوری است.

کمایی افزود:در انقلاب اینترنت، اشخاص، شرکت ها، سازمان ها و غیره توانستند در بستر گسترده وب، هویت اطلاعاتی منحصربفرد و مستقل پیدا کنند. دسترسی به اطلاعات هریک با مراجعه به صفحه وب آن توسط اشخاص دیگر قابل حصول است. همچنین در انقلاب RFID نیز، کلیه اشیا مستقلا دارای هویتی منحصر بفرد با اطلاعات تکمیلی قابل دسترسی با خود هستند و در هر زمان و مکان قابل شناسایی می باشند. در این حالت اشخاص و سخت افزارهای مجاز می توانند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند.

وی درخصوص تأمین امنیت در فناوری RFID بیان کرد: مکانیزاسیون رویه های فیزیکی با استفاده از بستری از اطلاعات موجود در شناسه RFID، که امکان شناسایی لحظه ای هر شی را محقق می سازد دلیل اصلی مورد اقبال قرار گرفتن این فناوری در دنیا است.

وی تأکید کرد: در کلیه راهکارهای مبتنی بر فناوری RFID و گزارش نهایی پروژه های انجام شده در دنیا، افزایش میزان امنیت (Security) ، مورد تأکید است ولی در هیچ یک تأمین 100% امنیت دیده نمی شود. مکانیزاسیون هوشمند، دلیل اصلی استفاده از فناوری RFID است و افزایش ضریب امنیت نیز به عنوان عامل فرعی محقق می گردد.

 

مهندس علی کمایی در ادامه مزایای RFID  نسبت به بارکدها بیان کرد: عدم نیاز به دید مستقیم هنگام خواندن و نوشتن تگ ها، خواندن همزمان چندین تگ باهم، قابلیت خواندن تقریبا 100 درصد از تگهای RFID، مخدوش شدن آسان بارکد در مقایسه با RFID، و کیفیت و نحوه کارائی RFID که بسیار بالاتر از بارکد می باشد، از جمله این موارد است.

وی همچنین مزایای بهره گیری از فناوری RFID در کتابخانه را اینگونه برشمرد: سرعت در فرآیند امانت، بازگشت و تمدید، حفاظت و مدیریت کتابخانه از یک درگاه جامع و کامل، اطلاع مسئولین کتابخانه از خروج غیرمجاز اسناد، افزایش حفاظت از اسناد کتابخانه، کنترل موجودی منابع، ارتقا سطح کیفی خدمات کتابخانه ای، بهینه سازی بهره گیری از زمان ارزشمند مسئولین کتابخانه.

کمایی در ادامه تأکید کرد: در برخی فناوری ها هزینه های خرید و بهره برداری مصرفی است، هزینه کردن در فناوری RFID سرمایه گذاری است نه مصرفی.

سپس وی به اولین پیاده سازی تکنولوژی RFID در کتابخانه ها و مراکز اسناد اشاره کرد که برای اولین بار در کشورهای سنگاپور و امریکا صورت گرفته است.

وی درپایان درخصوص توجیه اقتصادی پیاده سازی RFID در کتابخانه های ایران سخن گفت.

در ادامه همایش و بعد از استراحت و  پذیرایی مهندس محمد آباقری، کارشناس شرکت پارس آذرخش، به معرفی و نحوه استفاده از RFlib suite پرداخت. وی گفت: RFID شناسایی داده ها با استفاده از امواج رادیویی است و افزود در این سیستم اطلاعات مدارک بر روی برچسب RFID ذخیره می شود و اطلاعات اعضا نیز بر روی کارتی هوشمند ذخیره سازی می شود.

وی افزود: توسط قرائتگرهای RFID تگ ها (برچسب ها)، ردیابی و خوانده می شوند.

آباقری در ادامه صحبتهایش به انواع RFID از لحاظ فرکانس اشاره کرد،  که LF ، HF، UHF ، انواع آن هستند و در کتابخانه ها از نوع HF استفاده می شود که فرکانس آن  13.56 مگاهرتز است.

سپس وی در مورد کاربرد این سیستم در مجموعه سازی، خدمات کتابخانه ای و امنیت کتابخانه ای اطلاعاتی ارائه کرد و در خصوص نحوه امانت خودکار  و بازگشت خودکار مدرک  و نحوه عملکرد Drop box توضیحاتی داد. وی در این باره گفت: با قرار دادن مدرک در Drop box و پس از نمایش اطلاعات مدرک، آن را شناسایی می کند و از امانت عضو خارج و رسید عودت به کاربر تحویل می­دهد.

آباقری افزود: حالت گسترده تر این سیستم، اتصال  Drop box به سیستم   sorting هست و  این امکان وجود دارد که هنگامی که کتاب باز پس گرفته می شود در باکس های مربوط به رده خودش به صورت اتوماتیک قرار گیرد. وی گفت: این امکان هنوز در کشور پیاده سازی نشده است.

در پایان  مهندس آباقری به توضیح RFID از حیث امنیت در کتابخانه پرداخت و افزود: هدف افزایش میزان امنیت است. از خروج غیر مجاز جلوگیری می شود، پایش اعضا به صورت فیزیکی کم می شود و ضریب امنیت کتابخانه بالا  می­رود.

همایش در بخش پانل با ارائه راهکارهای جامع مدیریت کتابخانه، ادامه یافت و مهندس محمد آباقری،  مهندس امیرعباس فتوت، مهندس علی کمائی و مهندس حسین رزاقی در این پانل، به سوالهایی که شرکت کنندگان همایش در مورد سیستم های RFID مطرح کردند، پاسخ گفتند و بر روی برخی از سوالات به بحث و تبادل نظر پرداختند.

همایش «کاربرد فن آوری RFID در کتابخانه» در ساعت 12 با اعطای گواهی به شرکت کنندگان در همایش به پایان رسید.

 

 

 

برچسب ها :
nahid
|
Iran
|
1391/07/08 - 15:00
0
0
با عرض سلام وخسته نباشید میشه ازتون خواهش کنم در مورد امکان سنجی قناوری رادیو شناسه در کتابخانه به من کمک کنید با تشکر
خواهشمند است جهت تسهیل ارتباط خود با لیزنا، در هنگام ارسال پیام نکات ذیل را در نظر داشته باشید:
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.
نام:
ایمیل:
* نظر: