داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه و کتابداری
همایش "پژوهش در كتابداري و اطلاع رساني: رويكردها، رويه‌ها و كاربردها"
نخستين همايش "پژوهش در كتابداري و اطلاع رساني: رويكردها، رويه‌ها و كاربردها" روز چهارشنبه دوازدهم اسفند در دانشگاه تربيت معلم تهران برگزار شد. اين همايش كه به همت جمعي از اساتيد و دانشجويان كتابداري و اطلاع رساني اين دانشگاه برپا شده بود، به بررسي موضوعاتي چون نقد و بررسی اصول و مبانی پژوهش در کتابداری و اطلاع رسانی، شیوه‌های گسترش مهارت های پژوهشی کتابداران و متخصصان اطلاع رسانی، تأثیر یافته های پژوهش بر خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، سهم منابع پژوهش محور در انتشارات کتابداری و اطلاع رسانی و مقایسه رویکردهای کمی و کیفی در پژوهش های کتابداری و اطلاع رسانی پرداخت.
به گزارش خبرنگار لیزنا، در ابتدای اين مراسم كه با حضور جمعي از اساتيد و دانشجويان از سراسر كشور برگزار شد دكتر نصرت رياحي‌نيا دبير علمي همايش و معاون اداري- مالي دانشگاه تربيت معلم شروع به كار كادر اين همايش را از ارديبهشت ماه 1388 اعلام كرد و افزود اين نخستين همايشي است كه در زمينه پژوهش در كتابداري و اطلاع رساني در ايران برگزار مي‌شود. وي افزود كميته علمي همايش متشكل از 10 نفر از اساتيد كتابداري سراسر ايران، چكيده‌هاي رسيده به دبيرخانه همايش را داوري كردند.
در ادامه دكتر زهرا حجازي‌زاده رئيس دانشگاه تربيت معلم با تبريك هفته وحدت، برگزاري اين همايش را از نشانه‌هاي وحدت در جامعه كتابداري برشمرد و با اشاره به آياتي از قرآن كريم، اين معجزه الهي را حاوي آياتي متعدد در مورد پژوهش و تحقيق دانست.
سپس دكتر حميد مهديان، مدير كل دفتر سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي فناوري وزارت علوم؛ همزماني همايش پژوهش در كتابداري و اطلاع رساني را با ميلاد پيامبر اكرم (ص) كه معجزه‌اش كتاب است و امام صادق(ع) كه پرچمدار اطلاع‌رساني تفكر اسلامي و شيعي است؛ به فال نيك گرفت و ضمن اشاره به سخنان مقام معظم رهبري در مورد پژوهش؛ به ارائه گزارشي از فعاليت‌هاي صورت گرفته در اين مورد در وزارت علوم پرداخت. وي دورنماي فناوري و مديريت اطلاعات در حوزه علم و فناوري كشور را رسيدن به پايگاه اطلاعاتي متمركز حاوي اطلاعات علمي كشور، كمك به مهندسي پژوهشي و جهت‌دهي به فعاليت‌هاي پژوهشي تصوير كرده و تشكيل كارگروه‌‌ها و كميته‌هاي متعدد مانند كارگروه پايان‌نامه ها، كارگروه مقالات، كميته سواد اطلاعاتي، كميته استاندارد، كارگروه دسترسي آزاد و كارگروه وب‌سنجي را از مصوبات نظام ملي اطلاع رساني برشمرد.
ارائه مقالات اين همايش با مقاله دكتر رحمت ا... فتاحي با عنوان "خلاقیت در پژوهش: تحلیل عناصر و عوامل نوآوری در پژوهش در چارچوب نظریه های خلاقیت" آغاز شد. وي در اين مقاله خلاقيت را هر نگاه، روش يا دستاورد نويي ناميد كه داراي دو ويژگي تازگي و ارزشمندي باشد. رئيس انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران همچنين مشكلات كنوني پژوهش را تكرار و اشباع موضوعي در برخي زمينه‌ها، رواج مسئله سازي و افول مسئله‌يابي، عدم عمق بخشي به پژوهش و حداقل نوآوري و خلاقيت دانست و خاطر نشان كرد براي بهبود اين وضعيت نظام آموزشي كشور به جاي تاكيد بر تقليد و توصيف بايد زمينه را براي تفكر تحليلي ايجاد نمايد.
دكتر مهري پريرخ، ديگر ارائه دهنده مقاله در اين همايش؛ در مقاله‌اي با عنوان "يكپارچگي در انديشه و فرايند پژوهش: نگاهي فلسفي و منطقي" به بررسي رابطه پژوهش و تفكر منطقي پرداخت و تفكر يكپارچه را شامل مهارتهاي فكري پيچيده‌اي دانست كه تمام عوامل مرتبط به هم را براي رسيدن به نتيجه در نظر مي‌گيرد.
دكتر يزدان منصوريان نيز مقاله خود را با عنوان "رويکرد کيفي و افقهايي نوين در پژوهشهاي کتابداري و اطلاع رساني" ارائه كرد. وي در اين مقاله به اين مسئله پرداخت كه بسياري از پرسشهايي كه در پژوهشهاي كتابداري و اطلاع رساني مطرح مي‌شوند، با روشهاي معمول كمي قابل پاسخگويي نيستند و امكان پرداختن به آنها تنها از طريق رويكرد كيفي ميسر است و پاسخ به اين پرسش ها در گرو كسب شناخت عميق نسبت به موضوع مورد مطالعه است. وي همچنين در اين مقاله انواع روشهاي پژوهش كيفي را معرفي نمود.
آخرين ارائه دهندگان مقاله در پانل پيش از ظهر خانم‌ها افسانه تيموري و سعيده اكبري داريان بودند كه به "بررسي و تحليل محتوای مقاله های ارائه شده در گردهمايي هاي كتابداري واطلاع رساني" پرداختند. نتايج اين پژوهش حاكي از فقر پژوهش، عدم مشاركت و همكاري كتابداران در ارائه مقاله و عدم استقبال زنان از ارائه مقاله در گردهمايي‌ها بود.
در پانل بعد از ظهر اين همايش ابتدا پروانه مديراماني از كتابخانه مركزي دانشگاه علوم پزشكي مشهد؛ به ارائه مقاله خود با عنوان "كنش پ‍ژوهي در كتابداري و اطلاع رساني: كاوشي مستمر بين نظر و كنش" پرداخت.
وي ضمن معرفي اين روش پژوهش آن را روشي مناسب براي تقويت، بهسازي و اثر بخشي امور كتابخانه‌ها به شمار آورد. به نظر وي كتابداران به جاي اينكه فقط بر يافته‌هاي پژوهشي ديگران اتكا كنند؛خودشان وارد صحنه پژوهش بشوند و با مطالعه، تحقيق بحث و تبادل نظر اطلاعات را گردآوري كنند و ضمن تجزيه و تحليل راهكارهايي متناسب با مشكلات فعلي و واقعي خود ارائه كنند.
در مقاله بعدي با عنوان "نقد هستی شناختی پوزیتیویسم در پژوهش های کتابداری و اطلاع رسانی" آناهيتا كرماني حبيب آبادي؛ به بررسي جايگاه هستي شناسي و معرفت شناسي در فرايند پژوهش و نقد هستي شناسانه‌ي پوزيتيويسم به عنوان فلسفه غالب در تحقيقات كتابداري پرداخت.
در ادامه زويا آبام دانشجوي دكتراي علوم كتابداري و اطلاع رساني دانشگاه فردوسي مشهد در مقاله خود با عنوان " بیان مساله درمتون علمی و گزارش طرح های تحقیقاتی" انتخاب مسئله را بنيادي‌ترين و دشوارترين مرحله براي گام نهادن در ميدان تحقيق برشمرد و بر ضرورت آشنايي محققين با مفهوم، ويژگي و عملكرد مسئله تحقيق تاكيد كرد.
شعله ارسطوپور ديگر دانشجوي دكتراي علوم كتابداري و اطلاع رساني دانشگاه فردوسي مشهد، سخنران بعدي بود كه مقاله‌اي با عنوان " واکاوی برخی چالشهای استدلالی در پژوهش: آنچه دانشجویان علوم کتابداری و اطلاع رسانی نیز بایستی بدانند" ارائه نمود. وي در اين مقاله به بررسي عمده چالش‌هاي استدلالي در پژوهشها و بيان سلسله مراتب آنها پرداخت و بر لزوم توجه بيشتر كتابهاي روش تحقیق بر اين چالش‌ها تاكيد نمود.
به عنوان آخرين نفر نيز زهرا سعدي در مورد " كاربرد تفکر استعاری بعنوان ابزاري در تحلیل محتوای مقالات تاليفي نشريات كتابداري و اطلاع رساني ايران" صحبت كرد. طبق نتايج اين تحقيق مفاهيم استعاري در حوزه كتابداري به صورت ظاهري يا مفهومي بيشتر در تركيب با مفهوم اطلاعات آمده‌اند. همچنين رشته كتابداري در درجه اول از حوزه رايانه و در درجه دوم از حوزه علوم تربيتي تاثير پذيرفته است.
اولين همايش پژوهش در كتابداري و اطلاع رساني: رويكردها، رويه‌ها و كاربردها؛ با اهداي جوايزي به كليه ارائه‌دهندگان مقالات، در ساعت 16 به كار خود پايان داد.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.