برنامه نویس شرکت نرم افزار و سخت افزار ایران (نوسا) در گفتگو با لیزنا در مورد ارزیابی قابلیت نرم‌افزارهای کنونی برای پیاده‌سازی مدل FRBR گفت: "قابلیت تطبیق یک نرم‌افزار موجود با مدل FRBR رابطه مستقیمی با قابلیت انعطاف آن در قبال تغییر ساختار ذخیرهسازی اطلاعاتش دارد. هر چه مفهوم "رکورد کتابشناختی" در یک نرم‌افزار پویاتر تعریف شده باشد، امکان تطبیق آن با ساختارهای مدل جدید بیشتر است. اما از آن‌جا که قالب اطلاعات معرفی شده توسط این مدل تفاوت‌های اساسی با قالب‌های فعلی دارد به دشواری میتوان نرم‌افزار موجودی را یافت که بتواند بدون تغییر ساختاری، تصویری کامل را از ایده‌آل FRBR ارائه نماید."
مهندس حجتی در باره ارزیابی قابلیت یک نرم‌افزار در تطبیق با مدل در عین حفظ اطلاعات قبلی – یعنی بدون ورود اطلاعات مجدد - پایگاه یا پایگاه‌های داده آن افزود: "با وجود آن‌که کماکان انعطاف‌پذیری نرم‌افزار از جهت ساختارهای اطلاعاتی بسیار تعیین کننده است، اما از این نظر شانس نرم‌افزارها به مراتب پایین‌تر خواهد بود. چرا که اساسا قالب‌های پیشین اطلاعاتی ظروف کوچکتری بوده‌اند که قابلیت ذخیرهسازی اطلاعات لازم را نداشته‌اند. بنابراین ریزش اطلاعات پیش از این در زمان ورود اطلاعات انجام شده است. به این ترتیب میتوان ادعا کرد که هیچ پردازش اطلاعاتی توانایی ارائه خدمات متناسب با مدل جدید را با تکیه بر اطلاعات پیشین ندارد. اطلاعاتی که در مقایسه با درخواست‌‌های گذشته کافی و در مقایسه با خواسته‌های امروز ناقص ارزیابی می‌شوند."
وی افزود: "با این همه لازم می‌دانم به دو نکته اشاره کنم. اول آن‌که پشتیانی یک نرم‌افزار از یک استاندارد یا مدل را به خودی خود معیار کافی برای سنجش و انتخاب یا تولید یک نرم‌افزار نمی‌دانم. نرم‌افزار موجودی پیچیده و با مشخصه‌های فراوانی است. در هنگام سنجش یک نرم‌افزار باید پارامترهای متعددی را به طور همزمان مد نظر داشت . دوم آن‌که حتی زمانی که نرم‌افزار تنها از همین یک نقطه‌نظر هم ارزیابی شود، باز به دنبال جوابی از نوع "همه یا هیچ" بودن، ساده انگاشتن بیش از اندازه مساله است. مدل FRBR مدلی مفهومی است که میتوان تفاسیر متعددی هم در مورد نیازمندی‌ها و هم در مورد توانایی‌های آن داشت."
حجتی در رابطه با مدل FRBRoo گفت: " این مدل، مدلی است حاصل از بسط مدل FRBR و هماهنگ‌سازی آن با نتایج تحقیقات دیگری که در حوزه مدیریت و نگهداری اطلاعات فرهنگی به طور عام و اطلاعات موزه‌ها به طور خاص انجام شده است. حاصل این کار علاوه بر گسترش مورد نظر، تغییر دیگری را نیز به همراه داشته است. همانطور که از نام مدل جدید برمی‌آید، زبان توصیف مدل از Entity-Relation به Object Oriented تغییر یافته است. این تغییر که در واقع پیش‌نیاز فرآیند هماهنگ‌سازی بوده است، زمینهساز رفع بعضی از ابهام‌ها و تشریح بعضی مفاهیم پیچیده نیز شده است."
همچنین ایشان در مورد ادعای نرم‌افزار VTLS که ادعا کرده است که الگوی اف.آر.بی.آر را پیاده‌سازی کرده است. افزود: "پیش ازاین اشاره شد که پیچیدگی مدل مفهومی FRBR، مانع از آنست که این ادعا را مطلقا درست یا مطقا نادرست ارزیابی کنیم. VTLS نرم‌افزاری است که جایگاه ویژه‌ای در میان نرم‌افزارهای این حوزه دارد و از اولین نرم‌افزارهایی است که برای این پیاده‌سازی قدم برداشته است. رویکرد VTLS آن بوده که تا جای ممکن اطلاعات موجود را با ساختارهای مورد نظر در FRBR هم‌ساز کند.رویکرد نرم‌افزار آن بوده که با تزریق فراداده‌های مورد نیاز، فرصت ایجاد ساختار لایه‌ای در اطلاعات را فراهم کند. به این ترتیب، ساختن تصویر چهار لایه FRBR میسر شده است. اما برای عملی شدن این منظور ناچار از فروکاستن مفاهیم هر لایه یا ارتباطات آن بوده است. پس از نگاه کاربردی و در اظهارنظری عمل‌گرایانه میتوان گفت، مادامی‌که دامنه اطلاعات مورد نظر از مرز‌های فروکاسته شده مفاهیم فراتر نرفته باشد، ادعای نرم‌افزار را میتوان تا حدود زیادی درست دانست"
وی در پاسخ به این سوال که آیا نرم‌افزار IFPA2 توانسته است که الگوی اف.آر.بی.آر را پیاده‌سازی کند؟ تصریح کرد: "ساختارهای ذخیرهسازی اطلاعات نرم‌افزار منعکس‌کننده تعاریف مدل هستند. با توجه به بدون پیشینه بودن، نرم‌افزار در این کار با فراغ بال عمل کرده است. اما اقتباس ساختار ذخیرهسازی از تعاریف ارائه شده در مدل تنها بخشی از ماجراست. ساختار اطلاعات نرم‌افزار زمینهساز خدماتی است که باید توسط آن ارائه شود. خروجی‌های مورد انتظار از نرم‌افزار، تلویحا از مطالعه مدل نتیجه می‌شود. خروجی‌هایی که این نرم‌افزار ارائه میکند تناسبی با آن‌چه از آن انتظار می‌رود ندارد. البته بایستی توجه داشت که این نرم‌افزار در واقع یک prototype و محصولی آکادمیک و تحقیقاتی است."
همچنین در پاسخ به اینکه Fiction Finder او.سی.ال.سی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت:" این نرم‌افزار تلاشی است برای تولید خودکار بالاترین لایه مدل (Work) با تکیه بر الگوریتمی که رکوردهای موجود را مد نظر قرار می‌دهد. دقت این عملیات و موفقیت الگوریتم در تولید اطلاعات معنی‌دار باید با تحلیل‌های آماری ارزیابی شود. اما به نظر میرسد که میزان موفقیت در این زمینه تا حدود زیادی بالا بوده است. در طرح ابتدایی این نرم‌افزار، استخراج اطلاعات لایه دوم نیز مد نظر قرار داشته است، اما بعدتر انجام این‌کار امکان‌ناپذیر ارزیابی شده و به نظر میرسد دست‌یابی به آن از مجموعه اهداف حذف شده است."
وی در پاسخ به این سوال که چه کنیم که از تحقیقات کلیشهای در حوزه سازماندهی اطلاعات به سمت انجام تحقیقات عملیاتیتر حرکت کنیم؟ گفت: " تحقیقات کلیشهای و تحقیقات عملیاتی لازم و ملزوم یکدیگرند. نیاز بازار به صورت خودکار تحقیقات را عملیاتیتر میکند."
مهندس حجتی در همایش مشترک انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران و شرکت نوسا که امروز، 19 اسفند، در کتابخانه ملی برگزار می شود در مورد مدلهای پیاده سازی FRBR -FRBRoo صحبت خواهند کرد.