داخلی
»مطالب کتابداری
»سخن هفته
لیزنا، پروانه مديراماني، آموزشگر و کارشناس ارشد کتابخانه مرکزي دانشگاه علوم پزشکي مشهد: براساس برنامه ريزي هاي انجام شده، با عنایت پروردگار، يکي از نشست هاي دومين کنگره متخصصان اطلاعات امسال، در حوزه کتابخانه هاي علوم پزشکي با تاکید بر مفهوم و عملکرد کتابدار باليني است. از اولين کنگره و نتايج گفت و شنودهاي اولين نشست، حدود يکسال مي گذرد. در اين مدت، هنوز هم جاي کتابدار باليني در اکثريت مراکز درماني – آموزشي کشور خالي است.
گسترش روزافزون انتشارات حوزه پزشکی، پیچیدگی‌های خاص محیط‌های درمانی و به ویژه محدودیت‌های زمانی که معمولا کارکنان و پزشکان دخیل در درمان همواره با آن روبه رو هستند، جستجوی موثر اطلاعات و دسترسی به اطلاعات موثق و کارآمد در زمان مناسب را تبدیل به یکی از آرمانها و اهداف پزشکان و مدیران امور درمانی کرده است. در سال ۱۹۷۱ يعني حدود 45 سال پیش «گرترود لمب [1]» يکي از فعالان عرصه کتابداري پزشکي دنيا در پروژه اي، تصویر جدیدی از کارکرد کتابدار پزشکی عرضه کرد . از ديدگاه وي، کتابداران، به خصوص آن‌هایی که درزمینه سواد اطلاعاتی فعال و ماهر هستند، باید یکی از اعضای اساسی و فعال گروه مراقبت‌های پزشکی باشند که با حضور در کنفرانس‌ها، بحث‌ها و حتي" گزارش‌های صبحگاهی"[2] دانشجويان پزشکي، و حتی بر بالین بیمار در بخش های بیمارستان هوشیارانه و بلادرنگ نیازهای اطلاعاتی پزشک و بيمار را درک کند و نظام مند و البته سريع تا مرحله رسيدن به نتيجه، کاوش و تحلیل نمايد.
در حال حاضر، انواع کتابخانه بيمارستانی، دانشکده ای و مراکز بهداشتی و تحقیقاتی در 59 دانشگاه علوم پزشکي کشور در حال فعالیت است و هرساله بر تعداد فارغ التحصيلان اين رشته نیز افزوده مي شود، آیا در نظام تحول سلامت کشور، مفهوم کتابدار بالینی جایگاهی دارد؟
بی تردید، کتابخانه هاي دانشگاهي خاستگاه ارتقاي سواد اطلاعاتي دانشجو و هيات علمي و پژوهشگر است.اما در فرایند پزشکی مبتنی بر شواهد ، دانش و مهارت کتابداران دانشگاه های علوم پزشکی کشور در حدی هست که از راهبرد جستجوی نظام مند برای یافتن و دسته بندی مناسب‌ترین شواهد و منابع آن آگاه باشد؟ آيا در جهت تربيت کتابدار باليني در اين يکسال تلاش هايي از سوي مديران و سياستگذاران وزارت بهداشت انجام گرفته؟
درآبان ماه 1393 در نخستین همایش ملی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني دانشگاههای علوم پزشکی با تاکید بر آسیب شناسی و آسیب زدایی جریان اطلاعات، که در کتابخانه مرکزي دانشگاه ع.پ. شهيد بهشتي برگزار شد، درخصوص کتابدار باليني و سواد سلامت بسيار صحبت شد.
در هفدهم آبان ماه 1394، در اولين کنگره سالانه متخصصان علوم اطلاعات در کتابخانه ملي، در نشستی تخصصی درباره جایگاه فعلی کتابداری پزشکی در تصمیم گیری بالینی و افق های پیش رو بحث و تبادل نظر شد و چنین نتیجه گیری شد که گام اول آموزش و تربيت رسمی کتابدار باليني است.
اولين دوره آموزشی تربیت كتابدار باليني نیز با نظارت و برنامه ريزي مرکز توسعه اطلاعات و انتشارات علمي وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي در محل کتابخانه مرکزي دانشگاه علوم پزشکي ايران در ۲۴ تا ۲۶ آبان ماه 1394 برگزار شد. لينک گردهمايي.
و متعاقب آن در سال جاری در چند دانشگاه دیگر از جمله مشهد و تبریز دوره های مشابهی برگزار شد.
با نگاهی سریع بر فعالیت هایی که تابحال انجام شده و برای شفاف سازی مفهوم (کتابدار بالینی) و همکاری کتابدار و متخصص سلامت و درمان و برای نقش آفرینی موثر کتابدار بالینی به عنوان عضوی از یک گروه درمانی، امسال نیز از دو عضو هیات علمی از دانشگاههای علوم پزشکی کشور؛ دو نفر کتابدار فعال و پرتلاش در این عرصه و یک مدیر ارشد دعوت کردیم که به عنوان اعضای اصلی این نشست در کنگره حاضر باشند. بیاییم با حضور پویا و فعال خود در این نشست، زمینه ساز بازنگری عملی در فعالیت های نوین حرفه ای در عرصه سلامت و درمان کشور باشیم.
مدیرامانی، پروانه. « شفاف سازی مفهوم کتابدار بالینی در دومين کنگره متخصصان اطلاعات». سخن هفته لیزنا، شماره ۳۰8. 26 مهر ۱۳۹۵
[1] Gertrude H. Lamb, 1918–2015. J Med Libr Assoc. 2015 Jul; 103(3): 121–122.
[2] Morning reports
به نظر می رسه که همچنان در پله اول قرار گرفته آیم
خب متوجه شدیم که حضور کتابدار بالینی ضروری هست اما آیا فعالیت ی هم انجام شده
بدبختانه کارگاه های آن هم در حد یک کلاس هست نه کاربردی و در خود مراکز درمانی