نشست «مارک ایران از آموزش تا واقعیت» برگزار شد

 به گزارش خبرنگار لیزنا، دکتر مرتضی کوکبی استاد سازمان‌دهی اطلاعات، فاطمه پازوکی، کارشناس اداره استاندارد نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دکتر عبدالحسین فرج پهلو، مدیر گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران و مجید جراح، مدیرعامل شرکت پارس آذرخش و علاقمندان به این حوزه در این نشست حضور داشتند.

در این نشست دکتر کوکبی که رساله دکترای خود را درباره مارک نوشته و فهرست‌نویسی ایرانی را بر اساس زبان فارسی بررسی کرده است، گفت: فهرست‌نویسی برای هر منطقه، نیاز به فیلد اختصاصی دارد، بنابراین برای اطلاعات داخلی هر کشور، فیلد خاصی در نظر گرفته شده است. با استفاده از مارک، فهرست برگه مناطق کدگذاری می‌شود تا کامپیوتر بتواند آنها را بخواند.

وی با بیان تاریخچه شکل‌گیری فهرست‌نویسی در آمریکا و انگلیس، اظهار داشت: دیگر کشورها با استفاده از برنامه این دو کشور، برنامه مارک خود را ساختند. لذا باید ویژگی‌های ملی خود را به آن برنامه اضافه می‌کردند. به این شکل تعداد زیادی مارک به وجود آمد. این روند با فلسفه مارک مغایرت داشت چون اصل تبادل اطلاعات به وسیله آن صورت می‌گرفت. پس ایفلا برآن شد تا فرمتی از مارک بسازد تا با تمام مارک‌ها سازگار باشد، یونی مارک (مارک جهانی) بدین طریق شکل گرفت.

کوکبی از محدودیت‌های این سیستم گفت: مارک جزئی‌ترین اطلاعات فهرست برگه را به صورتی ترتیب می‌دهد که به راحتی می‌توان آن را جستجو کرد. اما در عمل چنین نشد. مارک به خصوص یونی مارک، قالبی مسطح است و نمی‌تواند ویژگی شبکه‌ای داشته باشد. همچنین، به فهرست‌برگه وابسته است.

مارک وابسته به ساختار قدیمی است

سخنران دیگر این نشست، فاطمه پازوکی بود. او یونی مارک را وابسته به ساختارهای قدیمی دانست و گفت: یونی مارک به داده‌ها در قالب منبع نگاه نمی‌کند، در صورتی که تعریف منبع اطلاعاتی به سمت محتوای اطلاعاتی پیش رفته است.

وی دو مورد به محدودیت‌هایی که کوکبی گفته بود، افزود و گفت: مارک به کتابخانه‌ها اشاره دارد، در صورتی که امروز نیازداریم، مارک، موزه، کتابخانه و مراکز اسناد را پوشش دهد. مارک وسیله‌ای برای نمایش و نه تبادل اطلاعات است. 98 درصد کاربران او.سی.ال.سی از فهرست کتابخانه استفاده نمی‌کنند و اطلاعات مورد نیاز خود را از گوگل جستجو می‌کنند، این در حالی است که در سیستم خود، اشتباه‌های موجود در کشور ما را ندارند.

در پایان عبدالحسین فرج پهلو با اشاره به هزینه‌ای که برای ساخت و اجرای مارک صورت گرفته است، گفت: هر سیستمی که بتواند ساختاری متناسب با ذهن کاربر بسازد، موفق است. الان گوگل برنده است. این مساله دو رو دارد، بشر از هر ابزاری که بهتر باشد استفاده می‌کند و جریان علمی همواره عقب‌تر از آن راه می‌رود.