«اطلاعات حکمت و معرفت» در جستجوی شادکامی و سعادت

به گزارش لیزنا، مطالب این دفتر ادامه دهندۀ مطالب شماره 114 است که با همین موضوع در ماه گذشته منتشر شد.

«چه چیزی برای انسان ها خوشبختی به ارمغان خواهد آورد؟» پرسشی است با قدمت بسیار که همواره مورد توجه فیلسوفان، مورخان، روانشناسان، و به تازگی اقتصاددانان بوده است. پیگیری شادمانی سالیان متمادی فقط به اعلامیه های قانونی و به بررسی گذرای متن های فیلسوفان در این خصوص محدود می شد؛ اما اخیراً در علوم انسانی و به ویژه در اقتصاد و روانشناسی اهتمام بیشتری به آن می شود. ولی آیا با  توجه به گوناگونی فرهنگی انسان ها در جهان، و نیز افزون بر آن یکسان نبودن جنس، سن، موقعیت و... آنها، حقیقتاً می توان پاسخ واحدی برای این پرسش یافت؟ به نظر میرسد در مواجهه با این مفهوم، نه با یک پرسش که با زنجیره ای از پرسش ها مواجهیم. پرسش هایی دربارۀ چند و چونِ رابطه شادکامی و سعادتمندی با دیگر پدیده های مهم زندگی.»

برای پاسخ به بخشی از این پرسش ها نشریه اطلاعات حکمت و معرفت با انتشار دو شمارۀ پیاپی و اختصاص آن ها به موضوع «شادکامی و سعادت »کوشیده است با طرح این پرسش ها موضوع را از زوایای مختلف بررسی کند. دفتر پیشین این مجله با ابهام زدایی از واژة Happiness آغاز شد و برای این واژه که در معنای عام و مبهم خوشبختی نامیده می شود، معنای شادکامی و خوشی را در ساحت روانشناسی، و نیز سعادت و بهروزی را در ساحت فلسفی بررسی کرد. دفتر شادکامی و سعادت 2 مشتمل بر شش نوشتار است. نخستین نوشتار گفت و گویی است با امیرعباس علیزمانی با عنوان «شادکامی و معنای زندگی». محور اصلی گفت و گو این است که “آیا معنای زندگی حقیقتا همان شاد بودن و خوش بودن است، یا این معنا چیزی فراتر از خوشی و شادکامی است؟”، یا به عبارتی دیگر، “ آیا خوشبختی می تواند غایت زندگی باشد؟” و“ آیا شادکامی توان آن را دارد که زندگی آدمی را سرشار از ارزش سازد؟”. پیرو این پرسش ها مفاهیم و نظریات چندی چون لذت، ارضای میل، . . .و همچنین چند وچون سیر این نظریه ها و تحولاتی که از  دنیای باستان تا به امروز از سر گذرانده اند، بررسی شده اند.

دومین مقاله به قلم ویلیام کی. رایت «شادکامی به مثابه اخلاقی» نام دارد. مولف ضمن این که شادکامی را برخوردار از پشتوانة روانشناسی معرفی می کند، به معرفی گونه ای لذت و شادکامی می پردازد که والاترین و شریف ترین تجربه ایست که افرادی با منش های اخلاقی متعالی تجربه خواهند کرد و جزء لازم خیر اعلی بشمار می آید و از این رو اصلی اخلاقی شمرده می شود. بر همین اساس است که در عوض مبتنی ساختن شادکامی بر پرشورترین لذت ها آن را محدود به حالت آگاهانة پایبندی به آرمان اخلاقی می داند.

سومین مقاله «لذت جویی» نام دارد و مدخلی است از دانشنامة استنفورد که با بیان تفاوت میان لذت کمی جرمی بنتام و لذت کیفی مطرح شده از سوی جان استوارت میل، به بحث لذت جویی روانشناختی و اخلاقی وارد می شود. از آنجاکه بررسي چگونگي دست‌يابي به شادكامي از اساسي‌ترين دلمشغولی روان‌شناسان مثبت نگر است، در این دفتر با مقالۀ «به سوی شادکامی ماندگار» به قلم سونیا لیبومیرسکی و جیم ال کورتز به رهنمودهای عملی این مکتب در باب عوامل مؤثر در افزایش شادکامی پرداخته شده است.  «درآمد مالی و شادکامی» عنوان  پنجمین مقاله به قلم ریچارد لایر پژوهشگر حوزۀ شادکامی است که با اشاره به نبود رابطه ای متناظر بین افزایش شادکامی در جوامع و افزایش آن در افراد، به توضیح این امر می پردازد که چرا افزایش درآمد، انسان را شادکام تر نخواهد ساخت. در آخرین مقاله بخش دفتر ماه با عنوان «مفهوم سعادت از منظر غزالی»، محمد ابوالقاسم ضمن بیان هشت مفهوم سعادت از زبان امام محمد غزالی شرح می دهد که چرا این فیلسوف و متکلم مسلمان به استثناء هشتمین دیدگاه مابقی را مردود می داند.

دومین بخش شماره 115 با عنوان «گنجینه مخطوطات» دربردارندۀ بخش نخست مقاله «شراب روحانی» به قلم مرضیه سلیمانی است. سومین بخش با عنوان  «ادب و هنر»  دربرگیرندۀ دو نوشتار است. اولی با عنوان «زبان و واژه روح فرهنگ است» بخش دوم و پایانی اقتراحی است با حضور بهاءالدین خرمشاهی،کامران فانی که سید مسعود رضوی انجام داده است. مقالۀ دوم با عنوان «زیبا شناسی نقاشی در قرن هفدهم» به قلم ووادیسواف تاتارکیویچ است که سید جواد فندرسکی و شادی حدادپور خیابان ترجمه کرده اند. بخش سوم با عنوان «اندیشه و نظر» شامل دو مقاله است که عبارتند از: مساله شر و عدل الهی به قلم جان هیک و ترجمه انشاءالله رحمتی و «شیعه پژوهی به مثابه تاریخ نگاری فکر» به قلم سید محمد هادی گرامی. دو بخش پایانی شماره 115 مجله اطلاعات حکمت و معرفت شامل معرفی کتاب و گزارش برخی از وقایع یک ماه اخیر حوزۀ اندیشه است. اولین مقاله بخش کتاب «تضمین های شاعرانه در قرن نهم» نام دارد. سپس گفت و گویی است که منیره پنج تنی با کاوه میرعباسی دربارۀ ترجمۀ کتاب کمدی الهی دانته انجام داده است.

مجله اطلاعات حکمت معرفت به سردبیری و مدیر مسئولی انشاءالله رحمتی با قیمت 2000 تومان در اختیار علاقمندان قرار دارد.