کد خبر: 29483
تاریخ انتشار: سه شنبه, 03 مرداد 1396 - 16:09

داخلی

»

اخبار کتاب

كتاب«غلط ننویسیم» باید مدام تجدید نظر شود

منبع : لیزنا
كتاب «غلط ننویسیم از چاپ اول تا ویراست دوم» نوشته امید طبیب زاده روز دوشنبه، 2 مردادماه با حضور موسی اسوار، علاء الدین طباطبایی و امید طبیب زاده در سرای اهل قلم نقد شد.
كتاب«غلط ننویسیم» باید مدام تجدید نظر شود

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی خانه كتاب، در ابتدای این نشست، طبیب زاده گفت: مرحوم ابوالحسن نجفی  فیش های زیادی برای ویرایش سوم كتاب «غلط ننویسیم» فراهم كرده بود اما عجل مهلت انتشار این كتاب را به او نداد.  مرحوم نجفی شخصیت مورد اعتماد و وثوق اهل قلم بود. كتاب«غلط ننویسیم» كاری نیست كه آن را تمام شده بدانیم بلكه مدام باید تجدید نظر شود. نهادی مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید این كار را ادامه دهد و جمعی از زبان شناسان و ادبا باید تالیف و تجدید نظر در مورد این كتاب را ادامه دهند تا عادت رجوع به این كتاب از بین نرود چرا كه اگر ویرایش دوم این كتاب بخواهد مبنای ما برای ویراش، نوشتن و... باشد بعد از مدتی تبدیل به یك عامل بازدارنده می شود چون زبان تغییر می كند و این كتاب بعد از چند سال حالت پیش روی خود را از دست می دهد.

وی تاكید كرد:كتاب «غلط ننویسیم از چاپ اول تا ویراست دوم» را با همراه مرحوم نجفی آماده كردیم و ویرایش مرحوم نجفی و استاد سمیعی گیلانی است. گرایش استاد نجفی سه مآخذ متون قدیم، زبان گفتار و متون جدید است. در ویرایش دوم، گرایش ایشان به زبان گفتار بیشتر شده است. این كتاب راهنمایی برای كسانی است كه می خواهند روی ویرایش سوم كار كنند. اگر این كتاب تجدیدنظر و مفصل تر نشود چند سال دیگر نوشتار ما را به عقب بر می گرداند و مخل بیان اندdشه می شود.

در ادامه، علاءالدین طباطبایی با بیان اینكه آقای طبیب زاده با پیگیری و تلاش فراوان كتاب «غلط ننویسیم از چاپ اول تا ویراست دوم» را منتشر كرد، گفت: كتاب هایی از این نوع در همه زبان های زنده و پویای دنیا وجود دارد كه روش درست نویسی را آموزش می دهند. كتابت مساله مهمی در تمدن بشری است؛ به بشر اجازه می دهد تجربه های خود را از نسلی به نسل دیگر منتقل كند و تجربه بشر را زنده نگه دارد. مهمترین مساله تفاوت بین زبان گفتار و نوشتار است؛ زبان نوشتار محافظه كارتر است و این محافظه كاری مفید است چون هدف از كتابت ارتباط بین نسل ها است. اگر كتابت نباشد تغییر  سریعتر خواهد بود و پس از مدت نسبتا كوتاهی دو زبانی كه با هم ارتباط نداشته باشند ممكن است به زبان های مختلفی تبدیل شوند.

وی به نقش كتاب «غلط ننویسیم» اشاره كرد و گفت: عجیب نیست كه كتابی مانند غلط ننویسیم برای زبانی با قدمت زبان فارسی نوشته می شود بلكه جایی عجیب است كه با این كتاب مخالفت می شود. مرحوم نجفی در این كتاب به مساله املاء، برنامه ریزی زبانی و.. تاكید كرده است. كاری كه غلط ننویسیم انجام داده در جهت معیارسازی زبان فارسی است. نجفی در این كتاب بر گرته برداری های نابه جا تاكید می كند. من با همه مدخل های كتاب موافق نیستم بخش هایی كه در جهت معیارسازی زبان عمل می كنند بسیار خوب است. نجفی در این كتاب  از زبان فارسی عربی زدایی می كند اما نه به روش تندی كه همه كلمه های عربی را كنار بگذارد.

طباطبایی ادامه داد:  یكی از ایراداتی كه دیگران به كتاب مرحوم نجفی گرفته اند این است كه ایشان برای اینكه صورتی را بگویند درست یا غلط است بر كاربردی كه علما دارند تكیه می كند. به نظر من این درست است.  زبان فارسی در هزار سال گذشته تغییر چندانی از لحاظ دستوری نداشت و بنیان آن ثابت مانده است. در حوزه هایی كه تغییر چندانی نداشت اگر به ادبا مراجعه كنیم ایرادی ندارد

وی افزود: من در یك مورد با مرحوم نجفی هم نظر نیستم و به خودشان هم گفتم. ایشان قواعد زبان عربی را به زبان فارسی تعمیم می دهند. هر زبانی حیات و زندگی خاص خود را دارد و واژه هایی كه از زبان های دیگر قرض می گیریم سرنوشت خودشان را پیدا می كنند. بخشی از كتاب كه به املاء مربوط می شود قابل رد كردن نیست و بخش های برنامه ریزی زبان بسیار مفید هستند. بخشی از كتاب نجفی كه مربوط به قواعد دستوری زبان عربی است قابل قبول نیست و اینها بخش كوچكی از كتاب را شامل می شود.

در ادامه این نشست، موسی اسوار با بیان اینكه مرحوم نجفی بسیاری از دیدگاه های مخالف و موافق راپذیرفته بودند، گفت: بسیاری از عناصر عربی كه وارد زبان فارسی شدند دیگر عربی نیستند بلكه هویت و شناسنامه فارسی، تغییرات املایی، تلفظی و معنایی پیدا كردند. زبان فارسی میراث غنی ماست و اگر در طول هزار سال سر خم نكرد به آن دلیل است كه عناصر بیگانه را در خود حل كرد و همین هم ارزش زبان است. در تمام زبان های زنده دنیا عناصر قرضی وجود دارد. بسیاری از عناصر عربی وارد زبان انگلیسی، فرانسه و.. هم شده است. همچنین، بسیاری از عناصر فارسی در قرآن هم آمده است.

اسوار بیان كرد: مرحوم نجفی به زبان گفتار، زبان نوشتار و متون قدیم حساسیت داشت. در بخش زبان گفتار بسیاری از كسانی كه از در مخالفت با نجفی در آمدند  بر این موضوع تاكید می كردند كه از لحاظ زبان شناسی وارد زبان مردم شده است. نجفی در پاسخ می گفت من مخالفتی با عناصر زبانی كه وارد زبان مردم شدند ندارم اما اثبات اینكه مردم این اصلاحات را به كار می برند مساله است. مرحوم نجفی تاكید داشت كه آن چیزی كه وارد زبان مردم می شود قابل دفاع است اما باید ثابت كنیم مردم این اطلاحات  را به كار می برند یا خیر.

این مترجم عنوان كرد: در تمام زبان های دنیا این رسم و شیوه ای دیرینه است كه كتاب هایی درباره هدایت نویسندگان و دانشجویان منتشر شود. سابقه غلط ننویسیم به قرن سوم هجری بر می گردد. این تاریخ هم بر اساس منابع موجود قابل حدس است. مرحوم نجفی در كتابش به  مبانی زبان شناسی و در صدر آن به زبان گفتار  توجه ویژه ای داشت.

وی به تعریف زبان معیار پرداخت و گفت: زبان معیار یك تعریف علمی دارد و واجد چند صفت است كه باید ثبت شده، همراه با انعطاف و نقش مرجعیت و اعتبار بخش و متحد كننده داشته باشد. در كتاب غلط ننویسیم ما زبان معیار به دست نمی دهیم بلكه معیارهایی برای اصلاح زبان پیشنهاد می كنیم. باید بین تعریف زبان معیار و معیارهای زبان و نثر معیار تفاوت وجود داشته باشد. برخی از كسانی كه به مخالفت با مرحوم نجفی برخواستند بر این نكته تاكید می كنند كه به این علت كه ما امروز زبان گذشتگان را می فهمیم پس می توانیم نتیجه بگیریم كه زبان فارسی زبانی است كه تا حدودی تحول نپذیرفت چرا كه به این سادگی با زبان گذشتگان ارتباط برقرار نمی كردیم. این درست نیست كه چون با زبان سعدی و حافظ ارتباط برقرا می كنیم بنابراین زبان فارسی تحول پیدا نكرده است.

 

وی بیان كرد: مرحوم نجفی در مورد آقای طبیب زاده می گفتند كه متن ایشان پیشاپیش خواننده حركت می كند و این نشان از وضوح  قلم نویسنده دارد. به لحاظ خوش خوانی وچشم نوازی باید سپاسگزار نویسنده و ناشر  باشیم.

خواهشمند است جهت تسهیل ارتباط خود با لیزنا، در هنگام ارسال پیام نکات ذیل را در نظر داشته باشید:
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.
نام:
ایمیل:
* نظر: