به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی خانه كتاب، سیزدهمین و چهاردهمین فصلنامه «نقد كتاب تاریخ» ویژه بهار و تابستان 1396 به همت موسسه خانه كتاب در 288 صفحه منتشر شده است.
حبیب اله اسماعیلی ، سردبیر فصلنامه «نقد كتاب تاریخ» در بخش ابتدایی این شماره، درباره عوامانه شدن معرفت تاریخ چنین بیان كرده است: «عوامانه شدن معرفت تاریخی به واسطه رونق شبكههای اجتماعی همه ما را نگران كرده است. این روزها هر كدام از ما دور و اطراف خود كسانی را مییابیم كه به واسطه خواندن یا نوشتن و البته اغلب كپی كردن مطلبی بی اساس و نامستند درباره فلان موضوع تاریخی در شبكههای اجتماعی، با هزار اطوار به ما فخر میفروشند كه ما محققان و مورخان و ...نظرمان این است كه...
تا این جای كار مشكل فردی است، اما وقتی این مدعا فروشی بشود ابزار هویت تراشی و چاشنی مباحث سیاسی و تبلیغات ایدئولوژیك، كار سخت میشود. خاصه این كه برای بازار گرمی، بحثهای شبه پست مدرن و تبلیغاتی مبنی بر لزوم وجود قرائتهای مختلف و متفاوت نیز چاشنی كار شده باشد. برای نگارنده تفاوت نمیكند كه چه كسانی یا از چه موضعی دست به این كار میزنند و برای اثبات مدعایش از جریانهای مختلف نمونههایی را نقل خواهد كرد. اصل سخن این است كه میان عوامانه شدن معرفت تاریخی و بازتولید و ترویج سوءتفاهم و پیشداوریهای بنیانسوز معطوف به نفرتپراكنی قومی و مذهبی، با شبهدانش رایج در شبكههای اجتماعی نسبتی مستقیم میتوان یافت.
در توضیح این مدعا میتوان گفت معرفت عوامانه تاریخ، شبه دانش است؛ نوعی جنون تاریخی است كه خود را از ارائه مستندات برای ادعاهای عجیب و غریبش مستغنی میبیند و بر داوریهای بیاساس تاكید میكند. به همین سبب در آشفته بازار ناشی از شكسته شدن كلان روایت های هویت ساز، معرفت عوامانه تاریخی بدیل آن ها شده است. به دیگر سخن، این معرفت عوامانه كه به مثابه سرطان بر جان و روان خلق افتاده، از منابع همان كلان روایت های صدر روزگار نوگرایی بهره می گیرند كه به نوبه خود بر اعوجاج و كج اندیشی های تاریخی، كم اثر سوء نگذارده اند. در روزگار امروز، همان روایت هایی كه عموماً در پرتو رویكردهای ایدئولوژیك در دو سده اخیر تولید شده و در ایجاد پیش داوری های مردمان یك سرزمین نسبت به سرزمین های دیگر یا ساكنان یك سرزمین نسبت به هم نقش آفرینی كرده اند، در پرتو عوامانه شدن معرفت تاریخی در جهان مجازی تصاویری كج و معوج بازتولید می شوند.»
در بخش نقد شفاهی این شماره از فصلنامه «نقد كتاب تاریخ» نشست «نقد و بررسی كتاب ریشه های تاریخی جدایی قفقاز از ایران» ارائه شده است. این نشست بیست و پنجم اردیبهشت ماه 1396 با حضور دكتر حسین زرینی، دكتر صفورا برومند و دكتر علی كالیراد در پژوهشكده تاریخ اسلام برگزار شده است.
«نقش اقوام در حاكمیت ایران»، «مفاهیم و مصادیق اسنادی با رویكرد ادبیات تاریخی»، «مرده ریگ ایرانیان در انتهای جاده ابریشم آبی»، «علم نافع، تاریخ نگاری مسعودی»، «نامه روزگار»، «تشیع در كرمانشاه» و «چالش تأسیس مدارس نوین در ایران» عناوین مقالات ارائه شده در بخش «نقد آثار تألیفی» این فصلنامه است.
بخش «نقد آثار ترجمه» مقالات «انقلابی گری در ایران: نگاهی به شورش روسیه»، «نقدی بر مرجع شناسی تاریخ سلجوقیان»، «ارامنه ایران در قرن هفدهم»، «خاطرات كنسول انگلیس» و «تاریخ و ادبیات كیسانیه» را دربردارد.
بخش «نقد آثار پیشین» این ماهنامه نیز دربردارنده مقالات «سازمان بنیان مرینیان»، «تاریخ ناتمام است»، «تاریخ عثمان پاشا»، «اسلام در هند و جنوب شرق آسیا»، «هیتلر و نازی ها»، «اطلس تاریخی آذربایجان»، «اقدامات دولت های ایران» و «ایران و اسلام در سده های نخستین» است.
همچنین در بخش «گوناگون» این فصلنامه مقالات «چهار استدلال برای تاریخ نگاری خُرد»، «ویلم فلور در بوشهر»، «پیشخان» و «كوتاه از تاریخ» عرضه شده است.
سیزدهمین و چهاردهمین شماره فصلنامه «نقد كتاب تاریخ» ویژه بهار و تابستان 1396 با سردبیری حبیب اله اسماعیلی، در 288 صفحه، به بهای 100 هزار ریال از سوی موسسه خانه كتاب منتشر شده است.