برگزاری نشست شورای راهبردی آموزش زبان فارسی در پاکستان

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی بنیاد سعدی، در این نشست که با حضور رایزنان فرهنگی، استادان زبان فارسی و برخی از کارشناسان و مسئولان فرهنگی در این کشور   برگزار شد، بر نکاتی مانند لزوم اعزام استاد ایرانی زبان فارسی، انتخاب مسئولان مسلط به فضای فرهنگی پاکستان، برگزاری دوره های تربیت مدرس برای استادان بومی و حمایت از چاپ کتاب های این استادان تاکید شد.

در ابتدای این نشست، الهام حدادی، کارشناس منطقه پاکستان و بنگلادش بنیاد سعدی با ارائه گزارشی از سند راهبردی آموزش زبان فارسی تدوین شده در این بنیاد، نقاط قوت این زبان را در کشور پاکستان، وجود 18 هزار دانشجوی زبان فارسی و حدود 186 هزار دانشجو که فارسی را به عنوان زبان دوم در این کشور می خوانند، امضای تفام نامه های همکاری مانند تفاهم نامه میان فرهنگستان زبان و ادب فارسی با فرهنگستان زبان ملی اردو و نیز برخی دانشگاه ها مانند دانشگاه بانوان لاهور، وجود نمایندگی های فرهنگی متعدد و مرکز تحقیقات زبان فارسی در پاکستان، وجود بزرگ ترین گنجینه های خطی متون فارسی در جهان مانند کتابخانه مرکز تحقیقات با بیش از 27 هزار نسخه خطی و توانمندی های ایران در دیپلماسی فرهنگی با پاکستان عنوان کرد.

در ادامه، رخشنده رئیس مرکز توسعه همکاری های علمی دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با بیان اینکه عدم توجه به زبان فارسی موجب کم رنگ شدن حضور حوزه تمدنی ایران در پاکستان می ­شود گفت: امروز، آموزش زبان فارسی در پاکستان باید به همراه امتیازهایی مانند ارائه بورس تحصیلی، فرصت مطالعاتی، شغل و... برای فارسی آموزان باشد.

میرزایی که به عنوان استاد اعزامی، تجربه 3 سال تدریس زبان فارسی در پاکستان را در کارنامه خود دارد نیز به وجود 60 هزار مدرسه در ایالت پنجاب که فارسی را به عنوان زبان دوم تدریس می کنند، اشاره کرد و گفت: یکی از آسیب­ های آموزش زبان فارسی در پاکستان عدم برگزاری دوره های تربیت معلم برای استادان این مدارس است. همچنین استفاده از اتاق های ایرانشناسی در پاکستان و تغییر سرفصل های آموزش زبان فارسی در دانشگاه ها از جمله راهکارهایی است که برای بهبود کیفیت آموزش زبان فارسی در این منطقه پیشنهاد می شود.

صادقی، رایزن سابق اسلام آباد نیز با بیان آنکه زبان فارسی دیگر آن جایگاه گذشته را در پاکستان ندارد گفت: برای حفظ زبان فارسی در پاکستان باید متناسب با نیازهای واقعی مردم حرکت کرده و این نیازها پاسخ داده شوند. به عنوان مثال، برای برگزاری کلاس فارسی در زمینه رشته های مدیریت بازرگانی برنامه ریزی کرد.

وی در ادامه با تاکید بر آنکه برای گسترش زبان فار سی باید از طریق اقدامات بومی عمل کرد، گفت: از نگاه استیلا طلب باید پرهیز  و رابطه ای تعاملی برقرارکرد به عنوان مثال ما نیز متقابلاً برای گسترش زبان اردو در ایران به نفع دولت پاکستان عمل کنیم. به طور کلی باید در رابطه ای شفاف با دولت پاکستان عمل  و در بستر طبیعی حرکت کرده  تا بتوانیم چشم ­انداز جدیدتری در این کشور برای خودمان تعریف کنیم.

ذاکر از دیگر مسئولان فرهنگی فعال در پاکستان نیز گفت: برای تمامی ایالت های پاکستان نمی توان نسخه ای واحد برای آموزش زبان فارسی داشت. بلکه باید هر ایالت مورد مطالعه دقیق قرار بگیرد و و برای آموزش زبان فارسی در آن سیاست گذاری شود. به عنوان مثال ایالت سرحد اکنون به توجه بیشتری نیاز دارد.

اکبری، رایزن سابق راولپندی نیز با اشاره به آنکه مسأله «آموزش» در پاکستان اهمیت فراوانی دارد افزود: خانواده های پاکستانی بسیار برای آموزش فرزندان خود هزینه می کنند و باید از چنین بستری استفاده کرد. اما نکته مهم آن است که برای یادگیری زبان فارسی باید انگیزه ایجاد کرد و این انگیزه می تواند علاوه بر مسأله فرهنگی، مسائل اقتصادی، علمی، مذهبی و یا گردشگری نیز باشد.

وی در پایان تاکید کرد: برای ایجاد انگیزه یادگیری زبان فارسی باید زمینه های ارتباطات اقتصادی ، فرهنگی و گردشگری در پاکستان را شناسایی و بر اساس آن اقدام کنیم.

سادات کیایی با اشاره به تجربه های در سفری که طی سه ماه اخیر به پاکستان داشت گفت: در پاکستان  دو اقدام عمده زبان فارسی و حواشی آن و مسائل اسلامی اعم از تصوف و.... بر عهده ماست بنابراین باید در این کشور افرادی انتخاب و اعزام شوند  که در هر دو زمینه تسلط کافی دارند.

وی همچنین گفت: گسترش زبان های دیگر مانند چینی در پاکستان تنها به دلایل اقتصادی است. اما زبان فارسی یک مسأله فرهنگی نیز برای پاکستانی ها است و آنها از  ایرانی ها و زبان فارسی را دوست دارند.

سادات کیایی همچنین اعزام استاد ایرانی به پاکستان که علاوه بر زبان و ادبیات فارسی به زبان انگلیسی نیز تسلط داشته باشد را پیشنهاد داد.

معز الدین از دیگر مسئولانی که نزدیک به 4 سال در پاکستان فعالیت فرهنگی و تدریس داشته است نیز بر مهارت های ویژه استادان اعزامی زبان فارسی و ارتقای آنان از طریق دوره های دانش افزایی،  پشتیبانی و تجهیز اتاق های ایرانشناسی و کرسی های زبان فارسی و  به روز بودن متن های آموزشی تاکید کرد.

ربانی، رایزن سابق لاهور نیز با اشاره به آنکه ایالت پنجاب در پاکستان بیشترین تمایل را نسبت به زبان فارسی دارد، گفت: پنجاب صادر کننده استاد به مناطق مختلف جهان بوده است که باید از این فرصت استفاده است. همچنین باید در گزینش استاد اعزامی یک تحول صورت دهیم تا بتوانیم آنچه که هست را حفظ کنیم

 نوروزی، کارشناس فرهنگی در اسلام آباد نیز به نکاتی مانند آنکه تا 70 سال پیش زبان فارسی  در پاکستان زبان ادبی بوده و بی توجهی به این موضوع سبب شده است تا زبان های چینی، ترکی و عربی جایگزین شوند، ایجاد جذابیت برای زبان فارسی، در نظر داشتن تهدیدات دیگر کشورها در زمینه آموزش زبان ، تهیه کتاب های درسی با زبان واسط اردو برای پاکستانی ها، ضرورت اعزام استاد زبان فارسی در چهار ایالت اصلی پاکستان، توجه ویژه به مراکز اموزش زبان مانند دانشگاه نومل و  توجه ویژه به اتاق های ایرانشناسی اشاره داشت.

خطیب، رایزن سابق فرهنگی کراچی نیز با بیان آنکه پاکستان برای ایران به خصوص در بخش امنیت مرزی اهمیت ویژه ای دارد، به تلاش هرچه بیشتر برای گسترش روابط فرهنگی و اعزام مدرس فارسی ایرانی الاصل تاکید کرد.

برخورداری، از رایزنان سابق فرهنگی لاهور  از جمله اعضای این نشست بود که اعتقاد داشت زبان فارسی در پاکستان رو به زوال نیست و تا زمانی که اقبال در پاکستان زنده است، زبان فارسی نیز در آن کشور زنده است.

وی همچنین گفت:استادان زبان فارسی پاکستانی بسیار از لحاظ نگارش قوی هستند که لازم است تا از آنها حمایت بیشتری صورت گیرد و برای چاپ کتاب هایشان آنها را همراهی کرد. همچنین این استادان را می توان به ایران دعوت کرد تا در دوره های تربیت معلم و دانش افزایی شرکت کنند.

در بخش پایانی این نشست نیز نظرات خانم دسترنجی، استاد آموزش زبان فارسی در پاکستان توسط  حدادی، کارشناس پاکستان و بنگلادش بنیاد سعدی قرائت شد.

بنا بر نظر این استاد زبان فارسی،  با توجه به لزوم سیاست گذاری صحیح با ارجحیت زبان فارسی در پاکستان، این سیاست گذاری باید  در حوزه استادان و دانشجویان، هماهنگی دستگاه ­های ذی ربط ایرانی در آن کشور و قائل نشدن تمایز دینی در میان زبان آموزان صورت پذیرد.

همچنین  بنا بر نظر دسترنجی، با در نظر گرفتن هجوم زبان های دیگر در پاکستان باید به رفع سیاست زدگی در ترویج زبان فارسی در این کشور پرداخت  تا بتوان به بخشی از اهداف در این حوزه دست یافت.

در پایان فرهاد پالیزدار، معاون بین الملل بنیاد سعدی ضمن قدردانی از حضور و نظرات اندیشمندان، کاربردی شدن  این نظرات را در سند راهبردی حوزه پاکستان قطعی اعلام کرد و حضور پیگیر و مداوم صاحبنظران در این حوزه را در بنیاد سعدی خواستار شد.