داخلی
»اخبار کتاب
کتابخانه دیجیتال نیاز ضروری برای مسیر رشد جامعه
به گزارش خبرنگار لیزنا، در ابتدا علیپور به عنوان دبیر این نشست در خصوص فرایند تدوین کتاب گفت: کتاب «مبانی کتابخانه‌های دیجیتال» حاصل یکی از چندین فعالیتی است که در قالب گروه کتابخانه دیجیتال در پژوهشگاه علوم و ارتباطات فناوری شکل گرفت و با هدف بسترسازی و مدیریت در حوزه کتابخانه دیجیتال تدوین این کتاب آغاز شد.
وی ادامه داد: کتابخانه دیجیتال برای جامعه ما یک نیاز ضروری و کارآمد به شمار می‌رود و فعالیت‌های گسترده‌ای نیز در این حوزه شکل گرقته است. نشر دیجیتال اهمیت بسیاری دارد و باید در آن منابع را به گونه‌ای که دسترس پذیر باشد، مدیریت کرد. به همین دلیل گروه تصمیم گرفت اثری را با مشارکت و همکاری گروه‌های مختلفی از پژوهشگران تألیف کند.
علیپور همچنین افزود: افراد صاحب نامی برای تدوین این کتاب فعالیت کرده‌اند تا کتاب جامعیت خوبی داشته باشد. دامنه کتابخانه دیجیتال بسیار گسترده است و حوزه‌های محتلفی مانند تأمین منابع و نحوه مدیریت در تولید نرم افزار و سرویس‌های خدماتی آن نقش دارند. ما در حال تربیت افرادی برای فعالیت در این حوزه هستیم.
وی گفت: کارهای گروهی زحمات زیادی طلب می‌کنند؛ تا هم بتوانیم از متخصصان مختلفی استفاده کنیم و هم مطالب یکپارچه و هماهنگ باشند. نکته مهم این است که در این کتاب به همپوشانی محتوایی مباحث توجه ویژه‌ای شده است.
کتابخانه‌های دیجیتال منبع معتبری برای پژوهش
رادفر در بخش بعدی این نشست درباره اهمیت و ضرورت کتابخانه دیجیتال گفت: کتابخانه دیجیتال یکی از جنبه‌های جذاب علم اطلاعات است که در آن علوم انسانی و فنی ارتباط نزدیکی با هم برقرار می‌کنند. به دلیل کمبود فضا در کتابخانه‌های سنتی و گرانی کاغذ و برای مسیر رشد جامعه به کتابخانه دیجیتال نیاز داریم.
وی ادامه داد: برخی گمان می‌کنند که کتابخانه دیجیتال همان نرم‌افزارهای کتاب هستند، اما نرم افزار یکی از ارکان اساسی کتابخانه دیجیتال یه شمار می‌رود. مشکل اصلی منابع دیجیتالی این است که آثار گوناگون در همه زمینه‌ها را در قالب یک مجموعه عرضه می‌کنند، در حالیکه باید هر بخش جداگانه عرضه شود تا دسترسی به منابع راحت‌تر صورت بگیرد.
رادفر درباره دیگر ضرورت‌های کتابخانه دیجیتال اظهار داشت: پژوهشگران ازفناوری‌های دیجیتال به صورت گسترده استفاده می‌کنند اما تمام منابع پایگاه‌های اطلاعاتی مستند و معتبر نیستد، بنابراین برای پژوهش باید از مسیر مورد تأیید کتابخانه‌ها استفاده کرد. یکی از منابع معتبر کتابخانه دیجیتال است، بنابراین باید به این بحث علمی‌تر پرداختع شود. به همین دلیل سعی کردیم در این کتاب به صورت علمی به کتابخانه دیجیتال بپردازیم. البته محتوای کتاب باید متناسب با فناوری‌های جدید به روز شود. این گونه کتابخانه‌ها باید مشابه کتابخانه‌های سنتی خدماتی را بر اساس نیازهای مخاطب ارائه دهند.
کتابی جامع با مطالب گسترده و هماهنگ
وی در خصوص بزرگترین مشکل رشد و توسعه چنین کتابخانه‌هایی گفت: بزرگترین مشکل برای کتابخانه دیجیتال بحث حق مؤلف است که در این کتاب به آن پرداخته‌ایم. امیدواریم این گونه کتاب‌ها و بحث‌ها بابی را برای همکاری با ناشران باز کند. کتابخانه دیجیتال نیاز روز جامعه است و باید یه یحث‌های فرهنگ‌سازی استفاده از آن و ایجاد علاقه در دیگران پرداخته شود. همچنین باید مسائل این کتابخانه‌ها به گونه‌ای حل شود که ناشر و نیروی انسانی با آن مشکل نداشته باشند.
پس از این صحبت‌ها اسدی درباره محتوای کتاب گفت: موضوع این کتاب مشخص است و نویسندگان آن نیز افراد سرشناس در این حوزه به شمار می‌روند. کتاب شامل 14 فصل است، این گستردگی فصول نکته جالب آن محسوب می‌شود و به نوعی یک دانشنامه کتابخانه دیجیتال است. البته می‌توان فصل دیگری در خصوص عضویت، نحوه امانت گرفتن کتاب و نکاتی پیرامون تفاوت و شباهت این کتابخانه‌ها با کتابخانه‌های سنتی به آن اضافه کرد.
وی درخصوص نقاط قوت کتاب بیان کرد: یکی از نقاط قوت کتاب مشارکت پژوهشگران و متخصصین مختلف در تألیف آن است. مطالب زیر نظر محسن زین العابدینی و مهدی علیپورحافظی به خوبی یکسان سازی شده‌اند. کتاب‌هایی که با مشارکت گروهی افراد نوشته شده‌اند به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ در برخی از این‌گونه کتاب‌ها مطالب حاوی مقالات افراد مختلف است و بخش‌ها به یکدیگر ارتباطی ندارند، در گونه دیگر مباحث به صورت یکپارچه مطرح می‌شوند و این کتاب از همین نوع اخیر است. هرچند پیوستگی زیادی بین مبتحث این کتاب وجود دارد اما در برخی فصل‌ها این پیوستگی نقض شده است، البته با تغییرات جزئی می‌توان نواقض را برطرف کرد تا انسجام آن از بین نرود.
اسدی افزود: کار گروهی و هماهنگ سازی بین مطالب، جامعیت فصول، پانویس‌های مناسب، ساختار خوب در فصل بندی‌ها، چکیده نسبتاً مفصل انگلیسی و استفاده از تصاویر از جمله نقاط مثبت کتاب محسوب می‌شود. تصاویر به فهم مطالب کمک می‌کنند اما اینکه همه فصل‌ها تصویر ندارند و کیفیت برخی تصویرها پایین است، یکی از نقایص کتاب محسوب می‌شود.
وی در پایان گفت: در کشور ما قبل از اینکه کتابخانه دیجیتال به عنوان خدمت شروع شود، استفاده از منابع دیجیتالی آغاز شد. مفهوم کتابخانه دیجیتال و سنتی با هم آمیخته شده‌اند و یحث جداسازی این دو کتابخانه ایرادی است که به برخی کتابخانه‌های دانشگاهی وارد است و این کار نباید به سنت تبدیل شود. صرف نظر از کیفیت محتوا، این کتاب به دلیل جامعبت موضوع منبع بسیار خوبی برای آشنایی با کتابخانه دیجیتال است.
در پایان، مراسم رونمایی از کتاب «مبانی کتابخانه‌های دیجیتال» به عمل آمد.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.