منشور حقوق بشر تدوین شد تا به جامعه تفهیم شود شهروندان از چه حقوقی برخوردار هستند

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اشرف بروجردی، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ضمن تجلیل از پژوهشگرانی که دغدغه حقوق شهروندی را دارند و تلاش می کنند رویکرد و نگاه به حقوق شهروندی را آموزش دهند، گفت: باید دست اندر کاران این عرصه شناخت لازم از حقوق شهروندی را به کل جامعه تسری دهند.

او ادامه داد: رویکرد حقوق شهروندی دو پشتوانه دارد که باید به آن پرداخت.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران با یادآوری خلقت انسان، اظهار داشت: قدمت حقوق شهروندی به اندازه قدمت شهرنشینی است، اما قدمت حقوق بشر از خلقت آدم است که خداوند هنگام خلقت همه فرشتگان را وادار به سجده به وجود آدم کرد و این کرنش نسبت به اندیشه، فکر و قدرت انتخاب انسان بود نه کرنش به فیزیک و پیکره انسان.

بروجردی با اشاره به آیاتی از قرآن كریم، بیان كرد: خدا در قرآن می فرماید " ما امانت الهی را به همه موجودات عرضه کردیم و انسان تنها موجودی بود که این امانت را پذیرفت".

وی تاکید کرد: یکی از مهم ترین تفاسیر از امانت الهی حق انتخاب گری است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران گفت: تبریک خدا به خود در خلقت انسان نیز موضوع انتخاب‌گری و قدرت تعقل و اندیشه آدمی و قدرت شناخت از خقیقت هستی است.

بروجردی ادامه داد: پس از آن به ماجرای غفلت انسان می‌رسیم که باعث می‌شود انسان به خودش بیاید و خدا آن چیزی را به آدم می‌آموزد که؛ پیش از آن نیاموخته است.

این مقام مسئول درباره قدمت حقوق بشر نیز، گفت: حقوق بشر و قدمت آن به ساخت و خلقت انسان باز می‌گردد، اما تاریخچه حقوق شهروندی به شهرنشینی و ایجاد تعاملات میان انسانهاست که حقوق و تکالیفی را برای انسان به وجود آورد مرتبط می‌شود و برهمین اساس وظیفه‌ای برای انسان به وجود می آید.

بروجردی در تشریح دیدگاه‌های موجود در حقوق شهروندی، بیان كرد: دو دیدگاه متفاوت نسبت به حقوق و کرامت انسانی وجود دارد؛ رویکرد اول می گوید انسان به دلیل ذات و کرامت انسانی دارای حقوقی می شود و دیدگاه دوم می گوید انسان به دلیل ویژگی ها و خصلت‌های خاصی که در خود ایجاد می‌کند دارای کرامت بشری می‌شود که این کرامت یک عرضی است و به ذات مرتبط نمی‌شود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران اضافه كرد: این دو دیدگاه همواره مورد اختلاف بوده است. اما موضوع مورد بحث ما حوزه حقوق شهروندی است. حقوق شهروندی همان چیزی است كه با شهرنشینی آغاز می‌شود. طبیعتا شهرنشینی و تعاملات شرایطی را فراهم می كند كه حقوق جدیدی ایجاد شود و همین موضوع باعث شناخت جدیدی از حقوق بشر شود.

بروجردی با بیان اینكه نمایندگان ششم لزوم رعایت حقوق شهروندی را در قانونی شدن آن می دانستند گفت: در مجلس ششم نمایندگان ضرورت تصویب قانون برای حقوق شهروندی را مطرح كردند که این طرح در مجلس شامل؛ آزادی بیان، آزادی انتخاب نوع زندگی آزادی اقامت و... بود. همزمان با این طرح در مجلس دولت دو لایحه انتخابات و اختیارات ریاست جمهوری را به مجلس داد.

او گفت: اهمیت این دو لایحه از دیدگاه رییس دولت اصلاحات باعث شد موضوع حقوق شهروندی و لایحه انتخابات مطرح شود كه البته فقط لایحه انتخابات تصویب شد.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران در ادامه گفت: همچنین موضوع حقوق شهروندی در قوه قضاییه هم مطرح شد؛ اما این موضوع در قوه قضاییه با دیدگاه قضا تدوین شد.

بروجردی با تاکید بر سابقه و پیشینه داشتن حقوق شهروندی به منشور حقوق شهروندی اشاره کرد و گفت: گام بزرگی كه در دولت اعتدال برداشته شد این بود كه حقوق شهروندی به عنوان منشور تدوین شد و در اختیار همگان قرار گرفت؛ این بدین معناست كه این منشور قانون نیست اما رویكرد دولت است. همچنین این منشور برمبنای اصول ۱۹ تا ۲۴ قانون اساسی است و می تواند بیانگر چهارچوب فکری نظام جمهوری اسلامی باشد که شامل حق آزادی بیان، حق حیات، بهره مندی از ظرفیت های نظام و.... می شود.

او در ادامه در تشریح اینكه دو رویكرد حقوق بشر یا حقوق شهروند آیا حقوق ذاتی است و یا مازاد گفت: از دیدگاه بسیاری از علما این حقوق ذاتی است و كسانی كه این موضوع را عرضی می دانند، كسانی هستند كه دایره دیدشان را به اطراف خود محدود كرده اند و به اساس خلقت بشر نظر ندارند.

بروجردی در پایان گفت: در دولت تدبیر و امید این منشور شكل گرفت؛ تا به جامعه تفهیم كند شهروندان از چه حقوقی برخوردار هستند و انسان درك كند كه باید چه راهی را انتخاب كند.