داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه های عمومی
نسخ نفیس آثار صائب تبریزی در گنجینۀ مخطوطات کتابخانه آستان قدس
به گزارش لیزنا، کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ، اعلام کرد: «حدود یکصد نسخه از آثار صائب تبریزی شامل کلیات، دیوان اشعار، غزل‌ها، برگزیدۀ غزلیات و شرح غزل‌های صائب درگنجینۀ مخطوطات آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که در میان این نسخه‌ها، نسخۀ نفیسی به چشم می‌خورد که در سدۀ 11 ه.ق. کتابت شده و کارشناسان، آن را به خط خود ناظم تشخیص داده‌‌اند.»
سید محمدرضا فاضل هاشمی در معرفی این نسخه گفت: «این نسخه، شامل غزلیات و قطعات به خط نستعلیق خوش 17 سطری در متن است بعلاوۀ تعداد زیادی غزلیات در حواشی صفحات به خط نستعلیق شکسته که بسیار شبیه به نسخۀ به خط شاعر است.»
وی اضافه کرد: «از دیگر ویژگی‌های این نسخۀ نفیس، کاغذ نخودی، جداول اوراق به زر تحریردار و لاجورد، صفحۀ اول وصالی شده و حواشی و بین‌السطور دارای تشعیر، جلد تیماج دورویۀ مشکی، برون‌ضربی جدول‌کشی‌شده با زر، دارای ترنج و سرترنج زرّین و درون تیماج زرشکی است.»
فاضل هاشمی با بیان اینکه بیشتر نسخه‌های نفیس از آثار صائب در گنجینۀ کتب خطی آستان قدس رضوی، اهدایی مقام معظم رهبری است، به دو نمونه اشاره کرد و افزود: «قصائد صائب به خط نستعلیق 16 سطری، کاغذ نخودی و جلد مقوا با عطف و گوشۀ تیماج که ایشان در سال 1381 اهدا کرده‌اند، و دیوانی به تاریخ کتابت 1076 که در سال 86 وقف شده، از نسخ فوق‌العاده نفیس است.»
کارشناس ادارۀ مخطوطات آستان قدس رضوی، به برخی از نسخ ارزشمندی که در قرن 11 و همزمان با حیات صائب کتابت شده، اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: «دو نسخه دیوان صائب اهدایی دکتر فریدون مقتدری، یکی به کتابت سال 1083 و به خط نستعلیق 14 سطری، جلد مقوا با عطف و گوشۀ تیماج و نسخۀ دیگر، به تاریخ کتابت 1078، به خط نستعلیق 14 سطری که جدول‌کشی اوراق به شنگرف خط کشیده شده است، از نسخ نفیس مربوط به قرن 11 است.»
وی به نسخۀ ارزشمندی از دیوان صائب به کتابت قرن 12 اشاره کرد و گفت: «این نسخه، متن و حاشیه نستعلیق، دارای سرلوح و کتیبۀ مزدوج منقّش الوان و ترنج و سرترنج، نقوش اسلیمی و ترنج ضربی، جدول‌کشی به تحریر مشکی و زر، جلد زرکوب دارای حاشیه زنجیره‌ای و جدول‌کشی است.»
فاضل هاشمی یکی دیگر از آثار صائب را در حوزۀ ادبیات «مرآت الجمال» نام برد که نسخۀ نفیسی از آن در گنجینۀ کتب خطی آستان قدس رضوی موجود است و توضیح داد: «این اثر در قرن 12 به خط نستعلیق 15 سطری کتابت شده و مجدول به زر و تحریر مشکی و کمند با جلد تیماج آبی ضربی است.»
در پایان کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات آستان قدس رضوی، با بیان اینکه برخی از نسخه‌های آثار صائب که در قالب کتب خطی، چاپ سنگی، میکروفیلم و کتب چاپی در این گنجینه نگهداری می‌شود، به صورت خوشنویسی و مرقّع درآمده و محل کتابت بیشتر آن‌ها در شبه قاره است، یادآور شد: «كتابخانۀ آستان قدس رضوي با دارا بودن بيش از 37 هزاركتاب چاپ سنگي و سربي ناياب و نفیس، مجموعۀ كم نظيري را فراهم آورده كه در موضوعات مختلف در شهرها و كشورهاي مختلف به چاپ رسيده است. در اين ميان كتاب‌هاي چاپِ شبه قاره از امتيازِ ويژه‌اي برخوردار بوده و تعداد قابل توجهی را به خود اختصاص داده است.»
گفتنی است میرزا محمّدعلی صائب تبریزی (زاده حدود سال ۱۰۰۰ ه.ق، درگذشته ۱۰۸۰ ه.ق اصفهان)، بزرگ‌ترین غزل‌سرای سدۀ یازدهم هجری و نامدارترین شاعر زمان صفویه است. وی مشهورترین شاعر سبک هندی و یکی از پرآوازه‌ترین شاعران ایران است.
دهم تیرماه در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران، به نام روز بزرگداشت صائب تبریزی نامگذاری شده است.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.