داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه های عمومی
منابع پرتعداد، ضرورت مشاوره خواندن را نمایان می‌کند
به گزارش لیزنا، براساس اعلام روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نهمین حلقه از سلسله نشست‌های خواندن با موضوع «مشاوره خوانندگان» و محوریت کتاب «مرورنویسی برای مشاوره خوانندگان» نوشته برد هوپر با حضور علیرضا نوروزی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران؛ سیامک محبوب، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و جمعی از اعضا و کتابداران، یک‌شنبه ۲۲ اسفندماه در کتابخانه عمومی شهید دستغیب برگزار شد.
در ابتدا علیرضا نوروزی از مهم‌ترین اهداف مشاوره خواندن در کتابخانه‌ها را صرفه‌جویی در وقت خوانندگان دانست و گفت: امروزه کتاب‌های زیادی برای خواندن وجود دارد، درحالی‌که زمان کمی در اختیارداریم؛ بنابراین کتابداران وظیفه‌دارند مخاطبان کتابخانه را در انتخاب کتاب مناسب، راهنمایی کنند.
وی افزود: دومین هدف مشاوره خواندن در کتابخانه‌ها، ارتقاء سطح مطالعه و سواد جامعه است. ترویج منابع کتابخانه‌ای و استفاده از آن‌ها، برقراری ارتباط بین خوانندگان و نویسندگان، درگیر کردن کاربران با کتابخانه به‌منظور ترغیب آنان برای استفاده از منابع اطلاعاتی، ارتقاء تصور کاربران از کتابخانه و بازاریابی برای کتابخانه و بهبود رضایت کاربران از اهداف ارائه مشاوره خواندن در کتابخانه‌ها است.
وی ادامه داد: در پاره‌ای اوقات، کاربر نیازش را نمی‌شناسد و ما می‌توانیم با پیشنهاد منابع مناسب او را در مدیریت و صرفه‌جویی در وقت، یاری کنیم. برخی کتابخانه‌های عمومی در کشورهای دیگر نیز با تهیه فهرست‌های آنلاین و چاپی، کاربران را در انتخاب کتاب مناسب یاری می‌کنند.
وی با ارائه تاریخچه‌ای از مشاوره خواندن، آن را امری دارای پیشینه دانست و افزود: مشاوره خواندن از دهه‌های ۶۰ و ۷۰ قرن بیستم در غرب رواج یافته و گرچه در کتابخانه‌های عمومی ما امری تازه محسوب می‌شود اما درواقع سابقه زیادی دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، تصریح کرد: امروزه با رواج شبکه‌های اجتماعی، «مشاوره خواندن ۲» مطرح‌شده که مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های «وب ۲» است. در دنیای امروز کاربران می‌توانند با ورود به برخی سایت‌ها کتاب‌هایی را مطالعه و نقد کرده و آن را به دیگران پیشنهاد دهند. می‌توانند با افراد دیگر تعامل برقرار کرده و مشارکت کنند؛ امروز، ویژگی‌های دنیای فن‌آوری، تغییر کرده و به‌نوعی کاربرد مشاوره‌ای یافته است.
وی درباره تفاوت مشاوره اطلاعات و مشاوره خواندن گفت: مشاوره اطلاعاتی می‌تواند در هر سطح، سازمان، نهاد و... انجام شود. افراد به‌عنوان یک متخصص یا رئیس شرکت و یا ... نیاز به دریافت اطلاعات از مشاوران اطلاعاتی دارند.
علیرضا نوروزی با اشاره به اینکه در مشاوره خواندن با دو مؤلفه خواندن و کاربر سروکار داریم، گفت: در مشاوره خواندن، کتابدار باید مؤلفه‌هایی مانند: جنسیت فرد، نوع اثر، گروه سنی و... موردتوجه قرار دهد.
در ادامه سیامک محبوب، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور درباره کتاب «مرورنویسی برای مشاوره خوانندگان» گفت: این کتاب به کتابداران و علاقه‌مندان اشتراک‌گذاری کتاب با دیگران، کمک می‌کند که در مورد کتابی که خوانده‌اند، بنویسند، صحبت کنند و محتوایات آن را با سایر مخاطبان به اشتراک بگذارند.
محبوب افزود: بر اساس کتاب «مرورنویسی برای مشاوره خوانندگان» برای گفت‌وگو و نوشتن پیرامون یک کتاب باید به دو سؤال پاسخ دهیم. «کتاب درباره چیست؟» و «این کتاب چه ویژگی‌های مثبتی برای انتخاب و معرفی دارد؟»
وی مشاوره خوانندگان را هنر حرف زدن درباره کتاب‌ها دانست و ادامه داد: سلسه نشست‌های آثار خواندن را با کتابی از پیر بایار با عنوان «چگونه درباره کتاب‌هایی که نخوانده‌ایم حرف بزنیم!» آغاز کردیم. شاید این عبارت، قدری عجیب به نظر برسد اما واقعیت آن است که کتابخانه‌ها، مملو از کتاب‌های خوانده‌نشده‌ای است که لازم است یک کتابدار برای ارائه مشاوره بر آن‌ها مسلط باشد.
وی تأکید کرد: کتابدار یا خواننده حرفه‌ای می‌تواند درباره کتابی که نخوانده، حرف بزند و دانش خود را برای مطالعه در اختیار دیگران قرار دهد.
محبوب، اولین اصل مشاوره خوانندگان را شناسایی حال و هوا و شرایط خُلقی مخاطب توسط مشاوره‌دهنده دانست و گفت: گاهی افراد در حس و حال خواندن یک داستان علمی تخیلی، اثری عاشقانه یا تاریخی و... قرار دارند. این حال و هوا باید توسط مشاوره‌دهنده، دریافت شده و با ارائه پیشنهاد مناسب، به‌سوی خواندن کتابی مناسب، هدایت شود.
وی افزود: دومین اصل در مشاوره خواندن، شناخت کشش و جذابیت یک کتاب است. مشاوره خوانندگان به ما می‌آموزد، عناصر کشش‌زا و لذت‌آفرین کتاب‌ها را شناسایی کنیم و با مخاطبین به اشتراک بگذاریم.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به تأکید این کتاب بر تفاوت نقد، مرور و بررسی گفت: این کتاب به قلم نویسنده‌ای باتجربه نوشته‌شده که اهمیت مرور را می‌شناسد و با بیان مثال‌هایی با عنوان نقد هوپر به بیان نمونه‌های از تجربیات خود در نقد و مرور می‌پردازد. همچنین با ذکر تجربه دیگر مرورنویسان، نمونه‌های خوبی را به مخاطب معرفی می‌کند.
وی درباره اهمیت مطالعه چنین کتاب‌هایی گفت: دانشی که این آثار به ما می‌دهد کمک می‌کند تا کتاب‌ها را به‌خوبی معرفی کرده و مخاطب را به خواندن آن ترغیب کنیم.
همچنین؛ طرح پرسش‌هایی با محوریت اهمیت مشاوره توسط کتابداران، تنوع منابع کتابخانه‌ای و... و پاسخ کارشناسان از دیگر بخش‌های این نشست بود.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.