داخلی
»نیش و نوش
»طنز مکتوب
لیزنا، مجتبی قیاسی خالو (یاشار): در این لینک مطلبی با عنوان "نمایشگاه طراحی کتابخانه 2015" خواندم که تعدادی از کتابخانه ها و فضاهای آن را به نمایش گذاشته و مرا راغب به نوشتن متن زیر کرد.
طراحی و انتخاب فضای کتابخانه های ایران
بر خلاف کشورهای آنطرف آب، تمام کتابخانه های ما قبل از ساخته شدن از لحاظ موقعیت مکانی و فضاهای ساختمان و امکانات مورد نیاز مانند سایر کارهای دولتی و غیردولتی کاملاً کارشناسی می‌شوند!!!
1 – کتابخانه باید داخل پارک باشد و بهتر است کنار زمین بازی بچه ها یا نزدیک پر رفت و آمد ترین خایابان آن اطراف باشد. اگر کتابخانه بخشی از یک ساختمان بزرگتر است، باید در زیرزمین یا زیر پله و یا یک فضای بلااستفاده کثیف، نمدار و تاریک دیگر باشد. ( فضاهایی که در طبقات سوم به بالا و بدون آسانسور هستند نیز مورد تایید است. )
2 – کتابخانه نباید پنجره داشته باشد و اگر دارد باید تا حد ممکن کوچک و در ارتفاع بالا و دسترس ناپذیر باشد و اگر کوچک نیست و یا بالا نیست باید قفل بشود و امکان باز کردنش نباشد. ( باز شدن یک الی دو پنجره برای انجام بند سوم بلا اشکال است.)
3 – چون پنجره ها شامل بند دوم می شوند برای تهویه کتابخانه باید کولر آبی را مستقیماً پشت یکی از پنجره ها نسب کرد و دقت شود حتما صدای "لق لق لق لق" بدهد. کولری که این صدا را ندهد استاندارد لازم جهت استفاده در کتابخانه را ندارد. ( در صورت استفاده از کولر گازی و یا چیلر دقت شود حتماً فن آن صدا بدهد یا نشتی آب داشته باشد. )
4 – نور طبیعی در اولویت دوم، سوم و یا پایین تر قرار دارد. برای تامین نور مصنوعی نیز بهتر است از لامپهایی که دائماً چشمک می زنند و یا ترانسهای آنان صدای ممتد "زززززززززززززززز" می دهند استفاده شود.
5 – تا حد ممکن پیش بینی فضاهای اداری، اتاق پرسنلی، غذاخوری مراجعان و کارمندان نشود تا بعد از ساخت کتابخانه نیاز به تعمیرات و تغییرات باشد و مدتی به رفت و آمد بیل و تیشه و بنا و سر و صدا و گرد و خاک بگذرد.
6 – بعد از تعمیرات و تغییرات نیز تا حد ممکن دقت لازم نشود تا چندین نوبت نیاز به تغییر دکوراسیون و چیدمان قفسه ها و میز مرجع و میز نشریات و غیره بشود و دست آخر نیاز به جدا کردن بعضی از بخش ها با پارتیشن های چوبی باشد.
7 – سقف کتابخانه می تواند محل عبور نامرتب انواع کابلهای برق و لوله های فاضلاب باشد.
8 – رنگ آمیزی فضاهای کتابخانه و وسایل باید مرده باشد. استفاده از پوسترهای رنگی، نقاشی، تصاویر منظره و ... ممنوع است و فقط مجاز به نسب جملاتی در باب مزایای مطالعه برای افراد جامعه هستید. (نسب نوشته هایی از قبیل " لطفاً روی میزها ننویسید، لطفاً سکوت را رعایت کنید" و دیگر هشدارهای لازم بلااشکال است)
این را هم اضافه کنید که کتابداران با روی ترشیده از مخاطب پذیرایی می کنند به طوری که مخاطب تا چند ماه دل و دماغ رفتن به ان کتابخانه را ندارد
به راستی که استاندارد طراحی و ساخت کتابخانه ها در ایران همین ها هستندالبته این استانداردها در مورد کتابخانه های عمومی بیشتر صدق می کند.
مورد زیر هم باید به موارد بالا اضافه می شد:
در خرید صندلی ها و مبلمان به ویژه در بخش سالن مطالعه به هیچ وجه نباید از انواعی که استاندارهای ارگونومیک را به کار برده اند استفاده شود؛ همچنین صندلی ها باید تا حد امکان خشک و سفت باشد تا استفاده کننده مجبور باشد نهایتا هر ده دقیقه از روی صندلی خود بلند شود و مدتی قدم بزند.
طنز بسیار هوشمندانه ای است ومتاسفانه در بعضی از کتابخانه های کشورمان با این مشکلات روبرو هستیم ، برای مثال میتوانم به کتابخانه عمومی در پارک شفق خیابان یوسف آباد اشاره کنم که جنب محل بازی کودکان قرا گرفته و با سر وصدایی که ایجاد میشود امکان هر گونه تمرکز جهت مطالعه را از مراجعه کنندگان سلب کرده است