سخن گفتن درباره‌ي ادبيات كودكان و نوجوانان، حالا ديگر اتفاق نيست. اين روزها اين موضوع، مضمون بسياري از مقالات و كتاب‌ها قرار مي‌گيرد. تازه‌ترين كتابي كه در اين موضوع منتشر شده است، «ادبيات كودكان و نوجوان ايران» به روايت محمد گودرزي دهريزي است.
گودرزي كه خود تجربه‌هايي در سرودن شعر كودك و نوجوان دارد، به چشم يك درسنامه دانشگاهي به آن مي‌نگرد و اميدوار است اين كتاب بتواند به‌خوبي نيازهاي دانشگاهيان را برآورد و در دوره‌هاي كارداني و كارشناسي رشته‌‌هاي زبان و ادبيات فارسي، آموزش ابتدايي و مانند آن تدريس شود.
وي كه به تدريس ادبيات كودك و نوجوان در دانشگاه‌ها و مراكز تربيت معلم اشتغال دارد، در پيش‌گفتار كتاب، با گله از ضعف آثار تأليف شده در اين سال‌ها، كه هنوز نتوانسته‌اند نياز واقعي استادان و دانشجويان را به طور كامل تأمين كنند، مي‌نويسد: «به اعتقاد بسياري از صاحب‌نظران، مدرسان و دانشجوياني كه با
آنان حشر و نشر داشته‌ام، اغلب اين آثار به دلايلي از جمله: فقدان طرحي روشمند در ترسيم ساختاري مطالب و تقسيم گونه‌ها و انواع ادبي ويژه‌ي كودكان و نوجوانان؛ فقر نگرش تحليلي و محققانه، تعريف‌گرايي و غلبه ذهنيت نظري؛ عدم ارائه مثال‌ها و نمونه‌هاي لازم؛ داشتن نثر و نگرشي ساده، سطحي و كودكانه؛ خلط مباحثي چون تصويرگري با ادبيات، روان‌شناسي با ادبيات و ادبيات سنتي با ادبيات معاصر و... نتوانسته‌اند چنان‌كه بايد و شايد متناسب با رشد مباني نظري و مناسب با معيارهاي دانشگاهي، نيازهاي اين نسل نو را برآورده كند.»
او در فصل اول كتاب خود، بنيادهاي ساختاري ادبيات كودكان و نوجوانان (ادبيت، انسجام، مثبت‌گرايي و مخاطب‌گرايي) را مورد بحث و بررسي قرار مي‌دهد و در همان فصل از محدوديت‌ها و ضرورت‌هاي فني و ادبي، زباني، مفهومي و موضوعي سخن به ميان مي‌آورد و بالاخره پس از طرح مبحثي پيرامون ادبيات كودكانه‌نما به بحث از كليات پايان مي‌دهد.
موضوع محوري فصل دوم، شعر است. بحث، با اهميت شعر براي كودكان و نوجوانان آغاز مي‌شود. سير تاريخي شعر كودك و نوجوان و سپس شاخص‌ترين گونه‌هاي شعر كودك به سرعت مرور مي‌شود و آن‌گاه عناصر اصلي شعر ناب مانند موسيقي (بيروني و دروني)، عاطفه،
تخيل (و صورت‌هاي گوناگون خيال)، انديشه، زبان و ساختار به‌تفصيل به بحث گذاشته مي‌شود.
فصل سوم ، همين روند براي داستان كودك و نوجوان دنبال مي‌شود. يعني اهميت آن، سير تاريخي آن، شكل‌هاي كهن و نوي آن و حتي شكل‌هاي فرعي آن (مانند داستانك و داستانواره) و بالاخره عناصر داستان (موضوع، درونمايه، طرح، شخصيت، صحنه، گفت‌وگو، لحن، فضا،سبك، زاويه‌ي ديد و نماد) مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
ادبيات نمايشي كودكان و نوجوانان موضوع فصل چهارم كتاب است.
در فصل‌هاي پنجم و ششم نيز به ترتيب ادبيات غير داستاني (قطعه ادبي، زندگي‌نامه، سفرنامه) و ادبيات غير تخيلي كودك و نوجوان مورد بحث واقع مي‌شود.
فصل هفتم به طرح ويژگي‌هاي رشد مطالعاتي كودكان و نوجوانان به تفكيك و با تكيه بر دستاوردهاي روان‌شناسي رشد مي‌پردازد.
فصل هشتم و آخرين فصل كتاب هم عهده‌دار ارائه نمونه‌ها و شواهد متعدد براي هر يك از مباحث و محورهاي طرح شده است.
چنان‌كه گفته شد، نويسنده، سه تجربه در سرودن شعر نوجوانان داشته است: «آفرين بر جان بابا» (نشر قو 1388)، «کودکي از جنس نارنجک» (نشر روزگار 1387- كتاب تقديري فصل بهار 87) و «در هواي كوچه‌ها» (نشر روزگار 1385) سروده‌هاي شاعرند.
اين كتاب 240 صفحه‌اي، در شمارگان 2000 نسخه، به صورت مشترك توسط نشر چاپار و قو منتشر و با قيمت 4000 تومان روانه بازار شده است.
منبع: خبرگزاری کتاب ایران