اعلام اسامی دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی برتردر حوزه علوم پایه

به گزارش لیزنا، دکتر محمدجواد دهقانی سرپرست ISC گفت: بررسی نمایه نامه های نشریات در پایگاه های ISI و ISC  در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ نشان می دهد که حدود ۲۴٪  از تولیدات علمی کشور در حوزه علوم پایه صورت می گیرد که شامل 2۲.664 مدرک نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)  و 11۳.۱۸۸ مدرک در پایگاه استنادی وب آو ساینس تامسون رویترز (آی.اس.آی)  می شود. حدود ۱۷٪ از تولید علم کشور در حوزه علوم پایه در ISC و ۸۳٪ آن در ISI منتشر می شود.

دهقانی اظهار داشت: از لحاظ کمیت تولید علم به ترتیب، دانشگاه تهران، تربیت مدرس، شریف، شهید بهشتی و امیرکبیر بیشترین کمیت علم در حوزه علوم پایه را تولید کرده اند. این دانشگاه ها به ترتیب ‍۱۰۹۹۷۸، ۶۹۹۸، ۵۳۲۵، ۴۸۵۵ و ۴۵۰۶ مدرک در پایگاه های استنادی ISC و ISI نمایه کرده اند.

وی گفت: از لحاظ کمیت تولید علم، دانشگاه های شیراز، فردوسی مشهد، صنعتی اصفهان، اصفهان و پژوهشگاه دانش های بنیادی در جایگاه پنجم تا دهم قرار گرفته اند. میزان کمیت تولید علم آنها به ترتیب ۴۳۸۲، ۴۲۸۹، ۴۰۶۹، ۳۵۴۵ و ۳۳۵۶ است.

سرپرست ISC افزود: استنادها بیانگر میزان استفاده از علم تولید شده یا بعبارت دیگر میزان اثرگذاری آن ها هستند. زمانی که به تعداد کل استنادهای صورت گرفته به مدارک دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی کشور در حوزه علوم پایه می نگریم وضعیت متفاوتي را مشاهده می کنیم.

دهقانی تصریح کرد: دانشگاه های تهران، شریف، تربیت مدرس، شیراز و صنعتی اصفهان به ترتیب بیشترین میزان استنادها در این حوزه را دریافت کرده اند. تولیدات علمی حوزه علوم پایه این دانشگاه ها به ترتیب 62261، 51220، 50127، 41208  و 36667 استناد دریافت کرده است. کمیت تولید علم هر چند موجب اثرگذاری در دنیای علم        می شود، اما نباید فراموش کرد که بررسی پایگاه ISI  در فاصله سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ نشان می دهد که تنها ۱٪ از مدارک منتشر شده نزدیک به ۱۹٪ از استنادهای دنیا در این دوره زمانی را دریافت کرده اند.

وی در ادامه گفت: پژوهشگاه دانشهای بنیادی، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه شهيد بهشتي، دانشگاه تبریز و دانشگاه رازی از لحاظ تعداد استنادهای دریافتی در جایگاه های ششم تا دهم را به خود اختصاص داده اند. کمیت تولید علم آنها به ترتیب 30400، 29385، 27454، 23863 و 21761 استناد دریافت کرده است. بدین ترتیب، اختلاف بین دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی مشهود است.

دهقانی بیان کرد: 35٪ از تولیدات علم دنیا در حوزه علوم پایه صورت می گیرد. این حوزه از رشته های تحصیلی مختلفی تشکیل شده است و اندازه این رشته ها از لحاظ تعداد محققان فعال متفاوت است. این تفاوت باعث می شود تا تعداد استنادهای دریافتی از یک رشته به رشته دیگر تفاوت داشته باشد. همچنین رفتار استنادی محققان در رشته های مختلف نیز متفاوت است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: سال عامل دیگری است که باعث افزایش تعداد استنادها می شود. برای محاسبه میزان اثرگذاری مدارک تولید شده بایستی استنادها نرمال سازی شوند. در این روش، استنادهای یک مقاله به متوسط تعداد استنادهای دریافت شده در رشته و سال انتشار مقاله تقسیم می شود. اگر حاصل آن بیشتر از عدد یک شود به این معنی است که اثرگذاری مقاله بیش از متوسط رشته در آن سال بوده است و اگر نتیجه کمتر از عدد یک شود به این معنی است که اثرگذاری مقاله کمتر از متوسط رشته بوده است.

دهقانی بیان داشت: پژوهش های منتشر شده توسط پژوهشگاه دانش های بنیادی در حوزه علوم پایه بیش از متوسط جهانی استناد دریافت کرده اند. پژوهش های دانشگاه صنعتی شریف و اصفهان در حد متوسط جهانی استناد دریافت کرده اند و پژوهش های سایر دانشگاه ها کمتر از متوسط جهانی استناد دریافت کرده اند. در این شاخص، اثر حجم مقالات خنثی می گردد.

وی افزود: استنادهای نرمال شده امکان مقایسه دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی را فراهم می آورد، زیرا تفاوت رشته ها و سال ها از میان می رود. مجموع استنادهای نرمال شده بیانگر میزان اثرگذاری دانشگاه در سطح بین المللی است. دانشگاه شریف اثرگذارترین دانشگاه کشور در حوزه علوم پایه در سطح بین المللی است. بعد از آن به ترتیب دانشگاه تهران، امیرکبیر، پژوهشگاه دانش های بنیادی و دانشگاه صنعتی اصفهان بیشترین اثرگذاری را در سطح بین المللی داشته اند.