«موکی‌جان» کیست؟

 لیزنا، یادداشت: «موکی‌جان» که برای سده‌ها روی تن ظرف سفالی نیشابور نشسته بود، با قلم استاد فرشید مثقالی هنرمند نامور بر گذرسرای موزه کودکی ایرانک نشست و نشانی شد برای پیوند فرهنگ کودکی با نقش‌های خیالی که در درازای تاریخ ایران در افسانه‌ها و قصه‌های آن‌ها نقش بازی می‌کردند، بی‌نام یا بانام. از آن روز که این موجود بی‌نام بر گذرسرای موزه کودکی نشسته است، بسیار تفسیرها و تحلیل‌ها برخودش دیده است.

هرکسی چیزی می‌گوید: «موکی‌جان، غولچه است»، «موکی‌جان، عروسک است، عروسک دست‌ساز»، «موکی‌جان، بازیگر نقش افسانه‌ها و نمایش‌ها بوده است.» هیچ کسی نمی‌تواند به درستی شناسنامه‌ای برای موکی‌جان بسازد که برآمده از ذهن آن کسی یا کسانی باشد که چنین نقش‌هایی را بر ظرف‌های سفالی آفریدند.

هرچه هست، «موکی‌جان» دوباره در موزه کودکی جان گرفت و نام‌دار شد. «موکی‌جان» از نگاه ما که در کار فرهنگ کودکی غرق هستیم، بازیچه‌ای است همسان بسیاری از بازیچه‌هایی که در موزه به نمایش گذاشته شده است، پس او بخشی از هویت فرهنگ کودکی ایران زمین است. و گزینش هوشمندانه استاد مثقالی هم به گونه‌ای همراستا با همین نگاه است.

«موکی‌جان» اما برای چه موکی؟ «موکی‌جان» نامی دو بخشی است که از بخش اول نام موزه و بخش دوم نام کودکی ساخته شده است (مو+ کی) و آن جان هم که پسوندش شده است، برآمده از نگاه شیرین کودکان است. «موکی‌جان» نام گرفت چون به زودی قرار است در قالب‌های گوناگون مانند شیرینی و بازیچه هم به جمع کودکان دوستدار فرهنگ کودکی ایران زمین بیاید. «موکی‌جان» در روز و هفته ملی کودک، بازگشت تو را به جهان کودکی جشن می‌گیریم!

 

نویسنده یادداشت: محمدهادی محمدی