انتشار پنج جلد جدید از «دانشنامه فلسفه استنفورد»

به گزارش لیزنا، با چاپ ۵ عنوان جدید از ترجمه مجموعه دانشنامه استنفورد، تاکنون ۹۲ جلد از این مجموعه توسط نشر ققنوس در دسترس علاقمندان فارسی زبان قرار گرفته است. ققنوس از سال 1393 ترجمه و انتشار مداخل این دانشنامه را با  دبیری مسعود علیا و تلاش گروهی از مترجمان و با هدف آشنا کردن مخاطبان ایرانی با این دانشنامه آغاز کرده است.

«دین و اخلاق»

هشتادوهشتمین عنوان این مجموعه نوشته جان هِر توسط مهدی محمدی اصل ترجمه شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۴ چاپ شده است.

دین و اخلاق، از آغاز ادیان ابراهیمی و فلسفه یونان، به نحوی تنگاتنگ در هم تنیده بوده‌اند. خواه تا فلسفه یونان به عقب برگردیم خواه تا مسیحیت، یهودیت و اسلام، این درهم‌تنیدگی وجود دارد. مدخل پیش رو نمی‌کوشد پا از این محدوده‌ها فراتر نهد، چرا که مدخل‌هایی دیگر نیز در باب تفکر شرقی وجود دارد (از باب نمونه، بنگرید به مدخل‌های اخلاق در آیین بودایی هندی و تبتی و اخلاق چینی). این مدخل بنا دارد به ترتیب زمانی پیش رود و بیشترین تأکیدش بر دوران معاصر است. در محدوده حاضر، مدخل پیش رو نمی‌تواند سودای جامع بودن در سر داشته باشد. اما می‌تواند گزینه‌های اصلی را به ترتیب وقوع تاریخی‌شان توصیف کند. با پیشبرد تاریخی بحث می‌خواهیم این مدعا را اثبات کنیم که اخلاق و دین تا همین اواخر از هم جداناشدنی بودند، و واژگان اخلاقی ما هنوز هم عمیقا متأثر از این تاریخ است. چون از نظر تاریخی به شیوه‌های متفاوتِ بسیاری می‌توان رابطه اخلاق و دین را لحاظ کرد، به دست دادن شرحی صرفا اجمالی و گونه‌شناختی احتمالاً نمی‌تواند چندان هم قرین توفیق باشد. این مدخل نمی‌کوشد تا در نظریات اخلاقی فلاسفه‌ای که به آن‌ها اشاره می‌شود غور کند، زیرا این دانشنامه پیشاپیش شامل مدخل‌هایی خاص در مورد آن‌ها هست؛ در عوض، بنا دارد بر آنچه ایشان در مورد رابطه اخلاق و دین گفته‌اند تمرکز کند.

این کتاب در ۵ فصل با عناوین فلسفه یونان باستان، کتاب مقدس عبری و عهد جدید، قرون وسطی، فلسفه مدرن، فلسفه معاصر و در ۱۱۹ صفحه و  هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۸ هزار تومان منتشر شده است.

«کواین»

نوشته پیتر هیلتون توسط یاسر پوراسماعیل ترجمه شده و نسخه اصلی آن در سال ۲۰۱۴ به چاپ رسیده است.

ویلرد ون اُرمن کواین (۱۹۰۸-۲۰۰۰) در زمینه فلسفه نظری و منطق کار می‌کرد (مساهمت‌های او در فلسفه عملی ــ اخلاق و فلسفه سیاسی ــ ناچیز است). کواین شاید بیش از همه به جهت استدلال‌هایش علیه تجربه‌گرایی منطقی (به‌خصوص استفاده آن از تمایز تحلیلی‌ـ ترکیبی) معروف باشد. اما این [مجموعه] استدلال را باید بخشی از جهان‌بینی جامعی دانست که تمایز دقیقی میان فلسفه و علم تجربی برقرار نمی‌کند و، در نتیجه، مستلزم جهت‌دهی دوباره و تمام‌عیار موضوع است.

«کواین» در ۷ فصل با عناوین «زندگی و آثار کواین»، «طبیعت گرایی کواین و لوازم آن»، «تمایز تحلیلی-ترکیبی و استدلال علیه تجربه گرایی منطقی»، «معرفت شناسی کواینی»، «متافیزیک طبیعی شده»، «تعین ناقص نظریه به موجب شواهد؛ عدم تعین ترجمه» و «جایگاه کواین در تاریخ فلسفه»  در ۱۰۱ صفحه و هزار و ۱۰۰ نسخه با قیمت ۷ هزار تومان به چاپ رسیده است.

«شواهد»

نوشته تامس کِلی با امیرحسین خداپرست به چتپ رسیده و  نسخه اصلی آن در سال ۲۰۱۴ منتشر شده است.

مفهوم شواهد هم در معرفت‌شناسی و هم در فلسفه علم مفهومی محوری است. البته «شاهد» اصطلاح فنیِ فیلسوفان نیست: فقط، یا حتی در درجه نخست، فیلسوفان نیستند که معمولاً از شواهد حرف می‌زنند، بلکه وکلا و قضات، مورخان و دانشمندان، روزنامه‌نگاران و خبرنگارانِ محقق و نیز صاحبان مشاغل متعدد دیگر و مردم عادی در روند زندگی روزمره هم از شواهد سخن می‌گویند. بنابراین، به نظر می‌رسد مفهوم شواهد مبنای پیشانظری محکم‌تری نسبت به مفاهیم مختلف دیگری دارد که جایگاه محوریِ مشابهی در فلسفه دارند

این کتاب در فصل هایی با عناوین «شواهد در مقام اموری که باور را موجه می کنند»، «متفکران معقول به شواهدشان توجه می کنند»، «شواهد در مقام راهنمای صدق: شواهد در مقام نشان، نشانه یا علامت»، «عینیت، همگانی بودن و بین الاذهانی بودن: شواهد در مقام داور بی طرف». و ۱۰۴ صفحه و هزار و ۱۰۰ نسخه با قیمت ۷ هزار تومان منتشر شده است.

«فلسفه دین»

نوشته چارلز تالیافرو با ترجمه یاسر میردامادی منتشر شده و نسخه اصلی آن در سال ۲۰۱۳ چاپ شده است.

فلسفه دین به کنش‌های اجتماعی و شخصیِ جاافتاده می‌پردازد. از این رو، به دغدغه‌های عملی ما ربط دارد؛ موضوع فلسفه دین، سراسر، نظریه‌های انتزاعی نیست. از آن‌جا که درصد عظیمی از جمعیت جهان در صف دین قرار دارند یا از دین اثر می‌پذیرند، فلسفه دین نقش استواری در پرداختن به ارزش‌ها و تعهدات بالفعل مردم دارد. یکی از ارجاعات اصلی در بخش زیادی از فلسفه دین ارجاع به شکل و محتوای سنت‌های زنده است. بدین ترتیب، فلسفه دین چه‌بسا از رشته‌های دیگری که درباره زیست دینی پژوهش می‌کنند اثر بپذیرد.

این کتاب با موضوع بررسی فلسفی موضوعات و مفاهیم اصلی مطرح شده در سنت های دینی مانند متافیزیک، معرفت شناسی، منطق، فلسفه اخلاق و ارزش شناسی، فلسفه زبان، فلسفه علم، حقوق، جامعه شناسی، سیاست، تاریخ و ... در ۵ فصل با عناوین شاخه فلسفه دین و اهمیت آن، معناداری زبان دین، کنش ها و سبک های دینی زیست، مفهوم خدا، کثرت انگاری دینی منتشر شده است.

این کتاب با ۱۳۲ صفحه و در هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۹ هزار تومان به چاپ رسیده است.

«ایدئالیسم»

نود و دومین عنوان مجموعه ترجمه عناوین دانشنامه استنفورد نوشته پل گایر و با ترجمه داود میرزایی به چاپ رسیده است. نسخه اصلی آن در سال ۲۱۰۵ چاپ شده بود.

در این مدخل، از ایدئالیسم فلسفی به‌مثابه جنبشی بحث می‌شود که عمدتا متعلق به قرن‌های نوزدهم و بیستم است، اگرچه زمینه‌های آن را برخی جنبه‌های فلسفه قرن هفدهم فراهم می‌آورند. در مدخل حاضر، ارتباط بین ایدئالیسم معرفت‌شناختی (که بر طبق آن، محتویات شناخت انسان به نحوی اجتناب‌ناپذیر به دست ساختار اندیشه انسان تعیین می‌شود) و ایدئالیسم هستی‌شناختی (مبنی بر این‌که ایدئالیسم معرفت‌شناختی به این جهت حامل حقیقت است که خودِ واقعیت صورتی از اندیشه است و اندیشه انسان در آن مساهمت دارد) مورد بررسی قرار می‌گیرد. ابتدا به پیشگامان این جنبش می‌پردازیم، سپس بر صورت‌های قرن هجدهمی ایدئالیسم نزد بارکلی، هیوم و کانت و جنبش‌های قرن نوزدهمی ایدئالیسم آلمانی و متعاقبا بر ایدئالیسم بریتانیایی و آمریکایی متمرکز می‌شویم و نهایتا بحث خود را با بررسی حمله مور و راسل به ایدئالیسم خاتمه می‌دهیم.

این کتاب شامل 9 فص با عناوین مقدمه، ایدئالیسم در عقل گرایی مدرن متقدم، ایدئالیسم در فلسفه بریتانیایی متقدم، کانت، ایدئالیسم آلمانی، شوپنهاور، نیچه، ایدئالیسم بریتانیایی و آمریکایی، سرنوشت ایدئالیسم در قرن بیستم در ۲۰۲ صفحه و هزار و ۱۰۰ نسخه با قیمت ۱۳ هزار تومان منتشر شده است.