گزارش سمینار مجمع‌ جهانی مباحثه درباره جامعه اطلاعاتی

به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) به نقل از همشهری آنلاین سمینار بررسی اهمیت مجمع جهانی 2010 مباحثه درباره جامعه اطلاعاتی سه شنبه 31 فروردین 89 از سوي انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي در سالن همایش‌هاي کتابخانه ملی ایران برگزار شد

پرفسور کاظم معتمدنژاد، دکتر یونس شکرخواه، دکتر علی اکبر جلالی، دکتر محسنیان‌راد، دکتر یحیی تابش، مهندس علی‌اکبر محسن زاده، دکتر فرهاد اعتمادی، پیشکسوتان و صاحبنظران حوزه جامعه اطلاعاتی و سایر اعضای انجمن و اصحاب رسانه در این سمینار شرکت داشتند. [سمینار انجمن‌ایرانی مطالعات جامعه‌اطلاعاتی]

در اين نشست دكتر كاظم معتمد‌نژاد ضمن خوشامدگويي به تاريخچه بنيان انجمن و شروع حركت به سمت تحقق جامعه اطلاعاتي در ايران اشاره كرد و گفت:

ما از اطلاعات شروع نکردیم بلکه 20 سال پیش از روزنامه‌نگاری آغاز کردیم و حال به اطلاعات رسیدیم، ما در اجلاس جامعه اطلاعاتی ژنو 2003 یک چمدان بزرگ بروشور، کاتالوگ و ... درباره وضعیت جامعه اطلاعاتی ایران برده بودیم در حالی که یک چارپایه آنجا نداشتیم و آن چمدان پر را به کشور بازگرداندیم. ما انجمن را به دلیل خلع پوشش‌های دولت با همکاری دوستان دانشگاهی‌مان ایجاد کردیم. سازمان‌هاي دولتي‌ نقش چنداني در فعاليت‌هاي جامعه‌ اطلاعاتي ندارند

پدر علوم ارتباطات ایران گفت: ابراز اميدواري مي‌كنم كه امسال به مناسبت دهمين سال آغاز فعاليت در زمينه جامعه اطلاعاتي در ايران بتوانيم فعاليت‌هاي بيشتر و بهتري را در اين زمينه انجام دهيم، كوشش‌هاي درخور جامعه ايران را در اين زمينه داشته باشيم و جايگاه خودمان را در سطح جهاني حفظ كنيم.

- ايران و مسائل بین‌المللی راهبري اينترنت

در ادامه اين نشست برنامه‌هاي آتي انجمن و جهت‌گيري‌هاي استراتژيك آن از سوي نماينده شوراي اجرايي انجمن ارائه شد كه شامل اين موارد بود:

كمك به جريان مستمر مفهوم‌سازي در زمينه جامعه اطلاعاتي، تسهيل و تسريع جريان انتقال به موقع آخرين دانش و معرفت علمي ايران و جهان در زمينه اطلاعات و ارتباطات به جامعه علمي و محافل تصميم‌سازي و تصميم‌گيري كشور، كمك به حضور موثر و فعال كشور در اجلاس‌هاي جهاني ارتباطات و اطلاعات به ويژه اجلاس سران جامعه اطلاعاتي، كمك به كاهش شكاف موجود ميان ايران با كشورهاي پيشرفته در زمينه ارتباطات و اطلاعات از طريق نظارت علمي، كمك به تشكيل سرمايه انساني و سرمايه اجتماعي مجهز به دانش و مهارت‌هاي جهاني در زمينه ICT، كمك به پيوند منسجم و هم‌افزايي ميان محافل علمي اطلاعات و ارتباطات از يك سو و محافل حرفه‌اي از سوي ديگر، ايجاد فضاي مناسب براي بحث‌هاي انتقادي - نظري و كمك به تسريع، تسهيل و اثربخشي جريان دانايي محور شدن فرآيندهاي توسعه‌اي كشور در سطح كلان.

در ادمه اين نشست دكتر يونس شكرخواه عضو هيئت رئيسه انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي و رئيس موسسه مطالعات آمريكاي شمالي و اروپاي دانشگاه تهران با اشاره به روند و موضوع برگزاري اجلاس‌هاي جهاني سران كشورهاي جهان درباره جامعه اطلاعاتي به بررسي اهميت مجمع جهاني مباحثه درباره جامعه اطلاعاتي به عنوان موضوع اصلي نشست بيست و هشتم انجمن جامعه اطلاعاتي پرداخت.

وي گفت اجلاس اول سران جهان درباره جامعه اطلاعاتي از10 تا 12 دسامبر 2003 در ژنو برگزار شد و در آن اعلاميه اصول، ايجاد و ساخت جامعه اطلاعاتي: چالش جهاني هزاره جديد با 67 ماده و سند طرح اقدام با 29 ماده كه يازده action lines هم داشت، تصويب شد

وي ادامه داد: اجلاس دوم سران جهان درباره جامعه اطلاعاتي از 16 تا 18 نوامبر 2005 در تونس برگزار شد و در آن سند تعهد تونس با 40 ماده و سند دستور جلسه تونس برای جامعه اطلاعاتی با 122 ماده و يازده action lines، به تصويب رسيد كه من و همكارانم در هر اجلاس ژنو و تونس حضور داشتيم و گزارش‌هايي هم در اين خصوص منتشر كرديم

 -ايستگاه‌هاي قطار جامعه اطلاعاتی

وي در ادامه خاطر نشان ساخت كه تحول مهم بعدي در سال 2006 اين بود كه گروه سازمان‌ملل درباره جامعه‌اطلاعاتي يا همان UNGIS در آوريل 2006 توسط هيات اجرائي كل سازمان‌ملل (CEB)‌ مورد تصويب قرار گرفت. [گروه تازه در مسير جامعه اطلاعاتي]

وي ادامه داد: در همين سال 2006  اكوسوك (شوراي اجتماعي و اقتصادي سازمان ملل) از کميسيون علم و فناوری برای توسعه - CSTD - خواست پيشرفت خطوط عمل و تعهدات WSIS در سطوح منطقه‌ای و بين‌المللی را ارزيابی و مرور كند و موانع و اقدامات لازم برای غلبه بر موانع و اجرای بهتر نتايج WSIS را مشخص كند و همچنين ديالوگ و همکاری با ساير نهاد‌های سازمان ملل، برای نيل به اهداف WSIS را دنبال كند و با دولت‌ها، بخش خصوصی، جامعه مدنی، سازمان ملل و ساير سازمان‌های بين‌المللی طبق مسئوليت‌ها و نقش‌های مختلف همکاری كند.

دكتر شكرخواه سپس به تحولات سال‌هاي  2007 تا 2009  در مورد اجلاس‌هاي مجمع حاكميت اينترنت (IGF) پرداخت و خاطرنشان ساخت:

نخستين اجلاس مجمع راهبري يا حكومت‌گري اينترنت در يونان (سال 2006) در4 محور:

  1. گشودگي: آزادي بيان، جريان آزاد اطلاعات، انديشه‌ها و معرفت‌ها؛
  2.   امنيت: ايجاد اعتماد و اطمينان در کاربرد اينترنت از طريق توسعه‌همکاري‌ها؛
  3. تنوع: پيشبرد چندزباني گرايي و محتواي محلي؛
  4. دسترسي: اتصال اينترنتي، سياست‌ها و قيمت‌ها

برگزار شد و دومين اجلاس مجمع در نوامبر 2007 در ريودوژانيروی برزيل و سومين اجلاس مجمع در دسامبر 2008 در دهلي هند و چهارمين اجلاس مجمع هم در نوامبر 2009 در شرم الشيخ مصر برگزار شد

شكرخواه پس از مرور مهم‌ترين تحولات مرتبط با جامعه‌اطلاعاتي؛ ابتدا به اسلايدهاي كميته اجرايي مجمع جهانی مباحثه درباره جامعه اطلاعاتی 2010 پرداخت و سپس ابراز اميدواري كرد: با حضور  نمايندگان انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي در اين مجمع، اميدواريم نتايج خوبي براي علاقمندان به مباحث حاصل شود.

وی در ادامه به بررسی اهمیت مجمع جهانی مباحثه درباره جامعه اطلاعاتی (ژنو 10تا 14 مه 2010) پرداخت و گفت:

در این مجمع 6 نشست مهم موسوم به سطح بالا (High-Level) با عناوین، تبدیل اهداف به اقدامات، ساختن بر پهناي باند؛ کاربردهای پهنای‌باند وسیع برای آینده، شبکه‌های اجتماعی، مدیریت بحران به وسيله تكنولوژي‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي و امنیت سایبر و فضای سایبر برگزار می‌شود.

شكرخواه گفت در نشست "تبدیل اهداف به اقدامات"، موضوع همگرايي اهداف اجلاس‌هاي جهاني سران كشورهاي جهان درباره جامعه اطلاعاتي با اهداف هزاره توسعه مطرح مي‌شود و در نشست "ساختن بر پهناي باند" مسائل مرتبط با كاربردهاي شبكه‌هاي پرسرعت مبتني بر پهناي باند گسترده؛ مورد بررسي قرار خواهد گرفت و اين در حالي است كه در نشست "کاربردهای پهنای‌باند وسیع برای آینده"، تبديل تكنولوژي‌ها از وضعيت صرفا "زيبا" كه به آن nice gadgets مي‌گويند؛ به وضعيت كاربردي براي شهروندان مطرح خواهد شد

عضو هيئت رئيسه انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي در ادامه تشريح نشست‌هاي سطح بالاي مجمع جهانی 2010 مباحثه درباره جامعه اطلاعاتی؛ افزود:

در نشست "شبکه‌های اجتماعی"، رسانه‌هاي مدرني چون ويكي‌ها؛ بلاگ‌ها؛ آر اس اس و رسانه‌هاي مبتني بر وب 2 طرف توجه قرار مي‌گيرند كه براي  مجمع جهانی 2010 از نظر ملاحطات اجتماعي و سياسي اهميت دارند.

شكرخواه گفت Facebook و Qzone از جمله بزرگترين‌ شبكه‌هاي اجتماعي معاصر هستند كه اولي در اوايل سال 2010 به 360 ميليون كاربر دست يافت و دومي 376 ميليون اكانت رجيستر شده دارد.

وي افزود: رهبران صنعتي جهان؛ سياست سازان؛ كارشناسان حقوقي؛ نهادهاي مدني و خود كاربران به شدت به اين موضوع توجه دارند و مقولاتي چون مشاركت مدني و سياسي؛ روزنامه‌نگاري شهروندي؛ آزادي بيان و حريم شخصي و نيز جلب مشاركت جوانان به مقوله جامعه مدني در همين چهارچوب اهميت دارد.

رئيس موسسه مطالعات آمريكاي شمالي و اروپاي دانشگاه تهران به پنجمين نشست سطح بالا تحت عنوان "مدیریت بحران به وسيله تكنولوژي‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي" پرداخت و گفت با توجه به وضعيت ايران از نظر زلزله خيز بودن اين نشست هم مهم است و در آن مسائلي چون ارسال اخطار مديريت بحران از جنبه اطلاع رساني و جلب مشاركت براي كمك به بازماندگان وقربانيان فجايع اهميت دارد.[آشنايي با مناطق زلزله خيز كره زمين]

وي در پايان به نشست ششم تحت عنوان "امنیت سایبر و فضای سایبر" اشاره كرد و گفت در اين نشست همه مسائل مرتبط با تهديدات سايبر بحث مي‌شود و اين موضوع آنقدر در جهان اهميت يافته است كه اتحاديه ارتباطات بين‌المللي دوربرد؛ دستورجلسه امنيت سايبر جهاني (GCA) را مطرح ساخته است.[ميثاق جرائم سايبر چيست؟]

شكرخواه در پايان به جلسات تعاملي؛ ورك‌شاپ‌هاي موضوعي؛ تبادل دانش؛ جلسات موسوم به كيك آف (kick-off) مجمع جهانی 2010 مباحثه درباره جامعه اطلاعاتی اشاره كرد و از انتشار 6 كتاب تخصصي درباره جامع اطلاعاتي در مجمع 2010 و از به روز شدن پايگاه ذخيره ابتكارات جهاني در زمينه جامعه ‌اطلاعاتي (WSIS Stocktaking Platform) بر اساس فيچرهاي وب 2 خبر داد.

در ادامه اين نشست و در بخش پاياني گفت‌وگوي بررسي و تحليل مجمع ياد شده با حضور رسانه‌هاي جمعي و برقراري فضاي پرسش و پاسخ برپا شد. در اين گفت‌وگوي پرمحتوا دكتر كاظم معتمد‌نژاد، دكتر يونس شكرخواه، دكتر علي‌اكبر جلالي، دكتر محسنيان راد و دكتر اعتمادي حضور يافته و ضمن اظهار بياناتي در بررسي اين مجمع به سوالات حاضران و رسانه‌ها پاسخ گفتند.

اين نشست با نتيجه هم‌انديشي در بررسي اهميت مجمع جهاني مباحثه درباره جامعه اطلاعاتي، بررسي فعاليت‌هاي ايران در حوزه جامعه اطلاعاتي، ارزيابي وضعيت موجود در حوزه جامعه اطلاعاتي ايران، بررسي راه حل‌هاي پيشنهادي براي برون‌رفت از چالش‌هاي احتمالي جامعه اطلاعاتي ايران، انتقال دانش ميان استادان و كارشناسان و اعضاي انجمن جامعه اطلاعاتي و ايجاد فضاي تعامل به كار خود پايان داد.