دکتر علیرضا نوروزی، از مولفان این اثر در گفتگو با پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) در خصوص ضرورت اهمیت نمایه ها در عصر حاضر بیان کرد: پژوهشگران و نویسندگان تمایل دارند که از رویدادهای گذشته و گرایشهای جاری رشته تخصصی خود اطلاع داشته باشند. این امر مستلزم تورق مطالب مجله ها و سایر منابع اطلاعاتی مرتبط با حوزه موضوعی خود است. به منظور صرفهجویی در وقت و به دلیل کمبود زمان برای تورق گسترده و مطلوب مطالب، میتوان از نمایهها بهره مند شد.
عضو هیأت علمی گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران افزود: پژوهشگران و نویسندگان به عنوان تولیدکنندگان و استفاده کنندگان علم و دانش، به منظور انتشار و اشاعه اطلاعات علمی خود نیازمند کانالهای ارتباطی (منابع دست اول، مانند: مجله های علمی و همایشهای تخصصی) هستند و برای جستجوی سریع اطلاعات متکی به کانالهای دسترسی به اطلاعات (منابع دست دوم، مانند: نمایهنامهها) میباشند.
دانش آموخته رشته اطلاعات و ارتباطات دانشگاه پاول سزان فرانسه، گفت: "نمایه نامه" و "پایگاه اطلاعاتی" جزو منابع مرجع و راهنما هستند که کاربران و جستجوگران اطلاعات با مراجعه به آنها میتوانند منابع اطلاعاتی مورد نیاز خود را جستجو و بازیابی نموده و نیاز اطلاعاتی خود را برآورده سازند. البته کاربران برای برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی خود بایستی از سواد اطلاعاتی و تسلط اطلاعاتی لازم برخوردار باشند. برآیند آنچه گفته شد این است که نمایهسازی منابع اطلاعاتی یا مدارک امری اجتنابناپذیر است.
دکتر علیرضا نوروزی درخصوص فرآیند و هدف نمایه سازی موضوعی تصریح کرد: فرایندی را که از طریق آن محتوای موضوعی مدارک بازنمایی و ارائه می شود، "نمایهسازی موضوعی" میگویند. هدف نمایهسازی، پردازش و آمادهسازی مدارک برای بازیابی است. نمایه سازی راهبردی است که دسترسی آسان به "اطلاعات مناسب" در "زمان مناسب" برای "کاربران مناسب" را فراهم میآورد. بنابراین، شناخت جامعه کاربران (کاربرمداری) و شناخت محتوای مدارک، دو رکن اساسی در نمایهسازی مدارک هستند که بدون توجه به آنها نمایهسازی، مفهوم واقعی خود را از دست میدهد. یک نمایه خوب بایستی مدارکی را که مورد نیاز پژوهشگران بالفعل و بالقوه جهت انجام پژوهش است فراهم نماید. در واقع، نمایه خوب باید نیازهای اطلاعاتی کاربران را برآورده نماید.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، در خصوص ضرورت تدوین این اثر گفت: آشنایی با اصول نمایهسازی و تدوین نمایههای مفید و کارآمد مستلزم در اختیار داشتن دستنامهها و راهنماهای مدون است. کمبود متون پایه نمایهسازی به زبان فارسی مساله مهمی است. اغلب متون موجود از زبانهای خارجی ترجمه شدهاند. در حالی که آموزش نمایه سازی در گرو تدوین متون ساده آموزشی است و نمایهسازان تازهکار به متونی نیاز دارند که به آسانی قابل فهم باشند. از اینرو، در کتاب حاضر سعی شده است تا جزئیات مربوط به نمایهسازی به ویژه نمایهسازی موضوعی به صورت مدون و مکتوب در اختیار علاقهمندان قرار گیرد.
عضو هیأت مدیره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، درخصوص فرآیند تألیف کتاب افزود: این کتاب محصول تدریس چندین سال درس "نمایه سازی" در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد علم اطلاعات و کتابداری است و همانگونه که از عنوان آن پیداست بیشتر بر "نمایه سازی موضوعی" تاکید دارد، و درصدد است تا بحث "نمایه موضوعی" مطرح شده در کتاب "نمایهسازی کتاب" (تألیف شده در سال 1387 توسط وی) را تکمیل نماید و منبعی برای درس نمایهسازی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد علم اطلاعات و کتابداری باشد.
وی در تبیین مشخصات کتاب افزود: این کتاب شش فصل دارد. در فصل اول به موضوع تعریف نمایه و نمایه سازی، تاریخچه نمایه سازی و ریشه یابی واژه نمایه، نمایه مجموعه، اهداف نمایه مجموعه، اهمیت نمایه و جایگاه نمایه در چرخه تولید اطلاعات پرداخته شده است. در فصل دوم با عنوان زبان نمایه سازی، درباره زبان موضوعی، زبان های نمایه سازی، نمایه سازی به زبان آزاد، نمایه سازی به زبان طبیعی، نمایهسازی به زبان کنترل شده و مقایسه زبانهای نمایهسازی طبیعی و کنترل شده بحث شده است.
فصل سوم درخصوص انواع نمایه سازی است و انواع نمایه مجموعه یا انواع نمایه سازی مجموعه، انواع نمایه از نظر نحوه بیان محتوای اطلاعاتی، انواع نمایه بر اساس نوع همارایی اصطلاحها و توصیفگرها، انواع نمایه سازی از نظر نوع اطلاعات هر مدرک، انواع نمایه از نظر شیوه تهیه به تفصیل آموزش داده می شود. همچنین در فصل چهارم انواع نمایه از نظر نوع مدرک، شامل مجله، نشریات ادواری، روزنامه، پایان نامه، تصویر و غیره به تفصیل بررسی شده است.
در فصل پنجم مبحث مستندسازی در نمایه سازی پی گرفته شده است و موضوعات کنترل واژگان موضوعی در نظامهای رده بندی موضوعی، ابزارها و منابع نمایه سازی، ابزارها و منابع مورد نیاز برای نمایه سازی انگلیسی، ابزارها و منابع مورد نیاز برای نمایه سازی فارسی مورد بررسی بوده است.
در آخرین فصل کتاب "نمایه سازی موضوعی: نمایه سازی مفهومی"، اصطلاح نمایه ای مبتنی بر اصطلاحنامه، اصول تدوین و انتخاب اصطلاح نمایه ای، تعریف اصطلاح نامه، اهداف اصطلاح نامه، انواع اصطلاح نمایه ای (توصیفگر موضوعی) از نظر شکل، انواع اصطلاح در اصطلاح نامه بر اساس انواع روابط اصطلاح نامهای، انواع روابط میان اصطلاح های نمایه ای در اصطلاح نامه، یادداشت دامنه، سیاست گذاری گزینش اصطلاح نمایهای، تفاوت اصطلاح نامه با واژه نامه و لغت نامه تبیین گردیده است.
دکتر علیرضا نوروزی در پایان گفت: نگارندگان این اثر از استاد بزرگوار دکتر عباس حرّی که افتخار شاگردی وی را در درس "نمایه سازی و چکیده نویسی" داشتهایم و از محضر ایشان نمایهسازی آموختهاند، قدردانی مینمایند.
كتاب " نمایه سازی موضوعی: نمایه سازی مفهومی = Subject indexing: concept indexing " در 281 صفحه از سوي انتشارات چاپار منتشر می شود و به زودی بر پیشخوان کتابفروشی ها قرار می گیرد.