به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) به نقل از فارس، زهرا پارساپور، مدرس دانشگاه و مصحّح نسخ خطي گفت: نگاهي كه ما تاكنون به نسخههاي خطي داشتهايم درست نبوده، چون ما بيشتر به دنبال اين مسئله بودهايم كه نسخههاي خطي را به نسخههاي چاپي تبديل كنيم و از ارزشهاي ديگر نسخ خطي غفلت كردهايم.
وي افزود: اين نوع نگاه باعث ميشود كه ما خودمان را از بسياري از اطلاعاتي كه ميتوانيم از نسخههاي خطي به دست آوريم، محروم كنيم؛ چون اگر به شيوهاي كه تا امروز داشتهايم ادامه دهيم و حتي در آن زمينه بسيار خوب هم عمل كنيم تنها ميتوانيم انتقالدهنده خوبي باشيم.
استاديار پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي با اشاره به اينكه افرادي چون ايرج افشار همواره بر حفظ اطلاعات جانبي نسخههاي خطي تأكيد كردهاند، اظهار داشت: اطلاعات جانبي از قبيل شيوه زباني، شيوه نگارش، اطلاعات تاريخي و بسياري اطلاعات ديگر از جمله چيزهايي هستند كه بايد در تصحيح متون كهن حفظ شوند.
وي اضافه كرد: به عنوان مثال در بسياري از موارد ما شيوه نگارش واژههاي قديمي را نيز امروزي ميكنيم حال آنكه شيوه نوشتاري واژهها از جمله ويژگيهايي است كه بايد حفظ شود؛ البته اطلاعات هنري بسياري در نسخههاي كهن وجود دارد كه بايد آنها هم حفظ و به همان صورت منتقل شوند.
وي همچنين به مشكلات فراواني كه بر سر راه مصحّحان وجود دارد، اشاره كرد و يادآور شد: شيوه استنساخ نسخههاي خطي و تبديل آنها به نسخههاي چاپي بايد تغيير كند و اين درحالي است كه ما هنوز هم به روشهاي 50 سال پيش به تصحيح متون ميپردازيم و با روشهاي تصحيح پيشرفته آشنا نيستيم.
پارساپور همچنين خاطرنشان كرد: در حال حاضر ايجاد يك مركز بسيار مجهز در زمينه نسخههاي خطي كه به طور مجزا امكاناتي براي مصحّحان فراهم كند براي حفظ و صيانت از اين سرمايههاي گرانبها بسيار ضروري است، از سوي ديگر تهيه فهرستي از نسخههاي خطي و تمركز اطلاعات در يك مركز امري حياتي است كه به پژوهشگران اين حوزه كمك فراواني ميكند.
وي همچنين تأكيد كرد: در اين مركز ميتوان كپي نسخههاي موجود در ايران و ساير نقاط جهان را به صورت متمركز جمعآوري و در اختيار نسخهشناسان قرار داد تا مصححان سريعتر به اطلاعات مورد نياز خود دسترسي داشته باشند.
پارساپور با يادآوري اين نكته كه هنوز نسخههاي خطي بيشماري در كتابخانههاي داخل و خارج از كشور وجود دارد كه تاكنون كسي روي آنها كار نكرده است، عنوان كرد: بيشتر تمركز مصححان بر روي متون ادبي و ديني بوده است، در واقع ما در حوزه رياضيات و پزشكي نسخههاي خطي بيشماري داريم كه در معرض نابودي هستند.
وي افزود: مشكل ديگر اين است كه به دليل عدم اطلاعرساني صحيح، چندين مصحّح همزمان بر روي يك نسخه تحقيق و پژوهش ميكنند كه اين توان علمي اندك ما را هم تلف ميكند و توازن و تعادلمان را برهم ميزند.
مصحح كتاب «الكفايه الطب» در پايان خاطرنشان كرد: تصحيح متون كهن كار با اهميتي است كه نياز به تلاش بسيار دارد در واقع ما براي اثبات تاريخ و فرهنگ ديرينه خودمان نياز به اين فن داريم و تنها زماني ميتوانيم در اين حوزه موفق عمل كنيم كه اين فن و حرفه يك نهاد مشخص و متمركز داشته باشد كه در آنجا تمامي اطلاعات مربوط به متون كهن به صورت آرشيوي تهيه و نگهداري شود.