طراحی نظام شاخص های عملکردی نشريات فارسی در ISC

 

دکتر جعفر مهراد، سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در گفتگو با پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) گفت: نشريات از مهمترين مولفه هاي توليد علم در هر کشوري يا رشته علمي محسوب مي شوند. از همين رو بهبود عملکرد نشريات موجب بهينه سازي توليدات علمي مي گردد. استناد يک شاخص پذيرفته شده براي عملکرد نشريات در سطح جامعه علمي چه ملي و چه بين المللي است. مي توان اذعان داشت که  هر استناد علاوه بر اينکه يک نشان کيفي پژوهش است نشان دهنده استفاده و بکارگيري علم بومي نيز مي باشد.

وی افزود: نظام شاخص هاي عملکردي نشريات فارسي ابزاري جديد و از جهت کارائي کاملا منحصربفرد است. اين ابزار منطبق با استانداردهاي بين المللي علم سنجي در پايگاه استنادي علوم جهان اسلام راه اندازي گرديده است. نظام شاخص هاي عملکردي نشريات فارسي ابزاريست انعطاف پذير که امکان مقايسه هر نشريه را براساس انتشارات و  استنادها در ميان بهترين نشريات جهان اسلام فراهم مي آورد. اين نظام، نظامي جديد بوده و به جهت شاخص ها و همچنين کارکرد با نظام گزارش هاي استنادي نشريات فارسي کاملا متفاوت است.

به گفته دکتر مهراد، يکي از ويژگي هاي متمايز نظام شاخص هاي عملکردي نشريات فراهم آوردن امکان سنجش عملکرد نشريات در دوره هاي زماني بلند مدت است. بدين ترتيب امکان قضاوت درباره عملکرد نشريه از 1378 تا سال جاري در هر لحظه ممکن خواهد بود. اين شامل بررسي شصت و چهار تحليل متفاوت حول محور تاثير استنادي بوده و  عملکرد يازده ساله نشريه را پوشش مي دهد.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در ادامه بیان کرد: از مجموع کل پژوهش هاي که تحت عنوان مقاله هاي علمي در نشريه منتشر شده اند چه ميزان توسط جامعه علمي مورد بهره برداري قرار گرفته است يا به عبارت ديگر چند درصد از مقالات يک نشريه مورد استناد قرار گرفته اند و چه ميزان از اين مقاله ها هرگز مورد استناد قرار نگرفته اند. هر يک از شصت و چهار گزارش اين نظام در دوره هاي پنج ساله، تمامي سالها و سال به سال به صورت تجمعي قابل بررسي و مقايسه مي باشند.

وی افزود: اين تحليل هاي مي تواند در حوزه هاي مختلف موضوعي باشد بدين ترتيب امکان مقايسه نشريات در رشته هاي مختلف موضوعي امکان پذير مي گردد. تحليل هاي نظام شاخص هاي عملکردي نشريات فارسي از نوع تحليل روند است. تحليل روندي که امکان مقايسه نشريات برحسب تاثير استنادي را در بازه هاي زماني مختلف و بخصوص بلند مدت فراهم مي آورد. مقايسه ناشران مجلات علمي يا به عبارت ديگر مقايسه نشريات گروهي از ناشران از طريق نظام شاخص هاي عملکردي نشريات فارسي به سهولت و با يک انعطاف پذير ويژه قابل انجام است.

دکتر جعفر مهراد در پایان گفت: خروجي هاي نظام شاخص هاي عملکردي نشريات فارسي در قالب اقلام تاثير استنادي، تاثير استنادي مقالات مورد استناد، تعداد کل استنادها، تعداد مقالات، درصد مقالات مورد استناد، تاثير نسبي نشريه در مقوله موضوعي، درصد از کل مقالات نشريات فارسي در مقوله موضوعي، درصد مقالات مورد استناد نشريه نسبت به کل مقالات مورد استناد نشريات فارسي در مقوله موضوعي، تاثير نسبي نشريه در کل نشريات فارسي در ISC، درصد از کل مقالات نشريات فارسي در ISC، و درصد مقالات مورد استناد نشريه نسبت به کل مقالات مورد استناد نشريات فارسي در ISC قابل دسترس مي باشند که نمونه ای از این تحلیل ها در خصوص نشریه امیرکبیر ارائه شده است: