به گزارش  پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) به نقل از خبرگزاری مهر، نشست خبری منصور واعظی دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور با موضوع ارائه آخرین سنجش سرانه مطالعه در کشور امروز سه شنبه 6 مهر در کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.

وی ضمن بیان تفاوت های سنجش سال 87 و 88 با یکدیگر گفت: در سال 87 نمونه آماری 2000 نفری را مورد بررسی قرار دادیم. اما در سال 88 این تعداد را به 17000 نفر رساندیم و ضریب خطا در این مرحله کمتر از یک درصد شد.
 

واعظی درباره سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور گفت: طبق برنامه این سند باید در سال 1404 از نظر سرانه مطالعه  جزو 15 کشور اول دنیا و کشور اول در خاورمیانه باشیم و 30 درصد از افراد جامعه عضو کتابخانه ها باشند. در این زمینه مسئولان استانی موظف به افزایش گرایش به مطالعه در استان ها شدند و در حال حاضر برنامه استان ها را با برنامه ریزی عملیاتی بررسی می کنیم.

 دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی  در ادامه عنوان کرد: در سنجش سال 88 در هر استان یک نمونه 500 تایی انتخاب کردیم که در مجموع با ضریب خطای 4/5 درصد در 31 استان آمار مشخصی از سرانه مطالعه در استان های کشور را در دست داریم. اما آنچه به عنوان هدف مهم برای نهاد کتابخانه های عمومی کشور مطرح است افزایش سرانه مفید مطالعه در کشور است.

واعظی ادامه داد: در سنجش سال 87، مطالعه قرآن و ادعیه به خود افراد واگذار شده بود که در سال 88 این موضوع را تفکیک کردیم و در بخشی مستقل آن را مورد بررسی قرار دادیم. موضوع دیگر میزان مطالعه در فضای مجازی است که با توجه به حرکت جامعه ما به سمت چنین مطالعه ای دارای اهمیت زیادی است.

وی یادآور شد: طبیعتا سوالات سرانه مطالعه مربوط به افرادی بوده که سواد خواندن داشته اند که 84 درصد از نمونه ها اظهار باسوادی کردند و 15 درصد از جمعیت کشور نیز بی سواد هستند. در این زمینه استان های البرز، سمنان و مازندران با 89 درصد بیشترین جمعیت باسواد کشور را دارند. تهران، اصفهان، کرمان و یزد نیز با 88 درصد در جایگاه دوم قرار دارند. پایین‌ترین جایگاه نیز مربوط به استان سیستان و بلوچستان است.

 واعظی با بیان اینکه در سنجش سال 88 تفکیک سنی نیز انجام گرفته است، گفت:‌ از میان افراد 12 تا 25 ساله، 98 درصد باسواد هستند که با افزایش سن میزان باسوادی کاهش می یابد. افراد بالای 50 سال در این سنجش با 56/7 درصد پایین ترین سطح از سواد را دارند.

وی سپس گفت: سوال مطرح شده دیگری که در این سنجش پرسیده شد، میزان مطالعه غیردرسی جمعیت باسواد کشور بود که طبق آمار ما 52/7 درصد از جمعیت باسواد کشور انجام مطالعه غیردرسی را تائید کردند. استان هرمزگان با 63 درصد از این میزان در کشور رتبه اول را دارد. میانگین تعداد کتاب های غیردرسی مطالعه شده نیز 2/7 جلد بوده که دربین افراد باسواد 3/2 و افراد باسواد اهل مطالعه 6/2 جلد بوده است.

 دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور متوسط زمان اختصاص داده شده به کتاب های غیردرسی در کشور را همانند سال 87 دانست و گفت:‌ از این میزان 15/26 دقیقه به مطالعه فیزیکی و 2/29 دقیقه به مطالعه در فضای مجازی اختصاص دارد. رتیه اول در این زمینه استان قم با 22/72 دقیقه در جایگاه اول و خراسان شمالی با 8/60 دقیقه در مکان آخر قرار می گیرد.

واعظی افزود: درباره تفکیک جنسیتی نیز در سنجش مطالعه سرانه مشخص شد میزان مطالعه مردان با 16/83 دقیقه در روز از زنان با 14/50 دقیقه بیشتر است که این آمار مربوط به مطالعه فیزیکی است.

وی درباره میزان مطالعه الکترونیک در کشور گفت: 8/8 درصد از جمعیت کشورکتاب را به صورت الکترونیک مطالعه می‌کنند که با توجه به رویکرد عمومی، در سال های آینده شاهد افزایش این تعداد خواهیم بود. و طبق بررسی ها افرادی که در فضای مجازی به مطالعه می پردازند به ندرت دوباره به مطالعه فیزیکی خواهند پرداخت.

واعظی گفت: یکی از مواردی که برای اولین بار در کشور مورد سنجش و بررسی قرار گرفت، سنجش سرانه مطالعه قرآن و ادعیه در روز بود که 10/64 دقیقه برای آقایان و 13/60 دقیقه به بانوان اختصاص گرفت. متوسط سرانه این موضوع نیز در کل کشور 12/12 دقیقه در روز است. در این زمینه استان قم با 22 دقیقه در روز و استان های خراسان شمالی و کردستان با 5 دقیقه در آخرین رتبه قرار می گیرند.

وی همچنین عنوان کرد:در کشورهای غربی و توسعه یافته نیز مطالعه کتب آسمانی مانند تورات به عنوان مطالعه کتاب به صورت مستقل مورد بررسی قرار می گیرد.

 دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور درباره میزان روزانه مطالعه روزنامه و مجلات در کشور گفت: 53/3 درصد از افراد باسواد کشور روزنامه می خوانند که بالاترین سطح مطالعه روزنامه با 65/5 درصد متعلق به استان آذربایجان شرقی است. استان های قم و تهران در رتبه بعدی قرار دارند و سیستان و بلوچستان نیز در آخرین جایگاه جدول این

سنجش قرار می گیرد.

واعظی افزود: میانگین روزانه مطالعه روزنامه در کشور 39 دقیقه و 30 ثانیه است که قم و تهران با 52 دقیقه در بالاترین و یزد با 17 دقیقه پایین ترین جایگاه را به خود اختصاص داده اند. میزان مطالعه روزانه آقایان در این زمینه 46 دقیقه بوده که این رقم در بانوان 32 دقیقه است. 37/7 درصد از مردم کشور نیز نشریات هفتگی، ماهنامه و فصلنامه ها را مطالعه می کنند که متوسط زمان مطالعه این نشریات در روز 6 دقیقه و 29 ثانیه است. کرمان با 10/14 دقیقه بالاترین سرانه مطالعه نشریات غیرروزانه را داراست و پایین ترین جایگاه با حدود 3 دقیقه به خراسان شمالی اختصاص می یابد.

وی در جمع بندی مباحث مطرح شده گفت: سرانه مطالعه همه موارد مطرح شده در سال 88 ، 76 دقیقه در روز بوده که نسبت به سال 87 با سرانه 71 دقیقه افزایش داشته است. امروز در حالی که در کشورهای توسعه یافته میزان سرانه مطالعه یا ثابت مانده و یا کاهش یافته است، کشور ما در مسیر خوبی در حال حرکت است. ضمن این که فضای مطالعه فیزیکی نیز در کشور به سمت مجازی شدن در حال حرکت است.

 واعظی درباره تعاریف مطرح شده در این سنجش گفت: افرادی که مدعی مطالعه کتاب بودند در این سنجش به عنوان افراد اهل مطالعه معرفی شده اند. تعریف های "افراد باسواد اهل مطالعه روزنامه" و " باسواد اهل مطالعه نشریات" نیز با چنین رویکردی انتخاب شده اند. در این بررسی همچنین شهرها را به 4 دسته کوچک، متوسط، بزرگ و کلان شهر تقسیم کردیم. قابل ذکر است که این سنجش در اسفند ماه سال 88 صورت گرفت.