دكتر محمد حسن زاده، مدير گروه ترويج علم مركز تحقيقات سياست علمي كشور در گفتگو با پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) درخصوص روز جهانی علم گفت: تقريباً از اواخر قرن بيستم علم و دانش به عنوان بخش اساسي زندگي روزمره بشر درآمده است. دانش علمي نه تنها نتبجه ميراث كنجكاوي و تلاش علمي بشريت است، بلكه به عنوان يك ابزار قوي براي درك سرشت بشر، جامعه و طبيعتي است كه در آن زندگي مي كند. 

وی افزود: علم مشاركت بسيار ارزنده اي در توسعه اجتماعي و اقتصادي جوامع داشته و در رفاه و كيفيت زندگي نقش تعيين كننده اي ايفا نموده است. به گونه اي كه حيطه علم از فضايي براي ارضاي حس كنجكاوي گسترش فراواني يافته و به عنوان موتور محركه توسعه در جوامع گرديده است.

عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس در تبیین علت نامگذاری روز جهانی علم اظهار داشت: به نظر مي رسد كه در قرن بيست و يك نقش علم باز هم پررنگ تر خواهد شد. اما در كنار رشد خيره كننده علم و فناوري پرسش هاي اساسي نيز در مورد استفاده بهينه و مناسب از علم پيش كشيده مي شود و استفاده نامناسب برخي قدرت ها و افراد از يافته هاي علمي در سال هاي نه چندان دور براي سرنگوني جوامع انساني و تخريب محيط زندگي او  اين پرسش ها را عيني و پررنگ تر كرده است.

بر همين اساس در مناسبت هاي مختلفي اين مساله مورد توجه انديشمندان قرار گرفته و راه حل هايي براي ارتقاي آگاهي در اين زمينه ها ارائه گرديده است. روز جهاني علمي يكي از اين مناسبت هاست. 

وی افزود: «روز جهاني علم» در سال 2001 از سوي سازمان علمي و فرهنگي سازمان ملل (يونسكو)  با عنوان روز جهاني علم براي صلح و توسعه نامگذاري شد كه همه ساله در سطح جهان روز 10 نوامبر تقريبا مصادف با روز 19 آبان گرامي داشته مي شود. هدف از نامگذاري اين روز نشان دادن اهميت علم و وظيفه جهانيان درقبال آن و استفاده از علم با هدف صلح و توسعه بوده است.

دکتر محمد حسن زاده بیان کرد: روز جهاني علم به دنبال كنفرانس جهاني علم كه به صورت مشترك از سوي يونسكو و شوراي بين المللي علم در بوداپست مجارستان در سال 1999 برگزار گرديد. در يكي از بيانيه هاي دوگانه آن كنفرانس كه با عنوان بيانيه در مورد علم و استفاده از دانش علمي تصويب گرديد، به چارچوب هاي اجرايي از جمله نامگذاري روز جهاني علم اشاره شده بود. 

به گفته مدير گروه ترويج علم مركز تحقيقات سياست علمي كشور، يكي از دلايل عمده گراميداشت همه ساله روز جهاني علم نياز مداوم به بازسازي نگاه اجتماعي به علم است به گونه اي كه اهميت علم و عالم و نقش آن در ايجاد توسعه پايدار براي آحاد جامعه تبيين شود و سطح آگاهي عموم مردم درباره پيشرفت هاي علمي ارتقاء داده شود تا بدين وسيله مردم براي مشاركت در علم توانمندسازي شوند.

وی افزود: روز جهاني علم به دنبال اين ايده شكل گرفته است كه به عموم مردم نشان داده شود كه علم با زندگي روزمره آنها سروكار دارد و به دنبال حل مشكلات مبتلابه آنهاست.

دکتر محمد حسن زاده در پایان اظهار داشت: به دنبال شكل گيري روز جهاني علم، از سوي آكادمي علوم مجارستان 10 نوامبر هر يك سال در ميان در سال هاي فرد «نشست جهاني علم» برگزار مي شود، نخستين نشست جهاني علم با عنوان «دانش و جامعه» در سال 2003 شكل گرفت و به دنبال آن به صورت منظم نشست هاي بعدي با عناوين به اين شرح برگزار گرديد:

• سال 2005 –  «دانش، اخلاق و مسئوليت»
• سال 2007 -  «سرمايه گذاري در دانش: سرمايه گذاري در آينده»
• سال 2009 -  «دانش و آينده»